Όπως, ανέφερε πριν λίγες μέρες ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος κ. Χρήστος Χαρπαντίδης στο περιθώριο εκδήλωσης για την παρουσίαση της 2ης πανελλαδικής έρευνας της Marc για το κάπνισμα, ολοκληρώνεται φέτος ένα διετές πρόγραμμα επενδύσεων, που έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα 125 εκατ. ευρώ που αρχικά είχαν ανακοινωθεί. 

 

Συγκεκριμένα, από την πλευρά του ο Αντιπρόεδρος της Παπαστράτος κ. Ιάκωβος Καργαρώτος τόνισε στο περιθώριο της ίδιας εκδήλωσης ότι οι επενδύσεις σε νέες γραμμές κατά την τελευταία διετία προσεγγίζουν τα 220 εκατ. ευρώ. Βέβαια είχε προηγηθεί ένα  τριετές πλάνο 2018-2020 κατά το οποίο πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ για τον πλήρη μετασχηματισμό του εργοστασίου. Αθροιστικά από το 2018 έχουν επενδυθεί 520 εκατ. ευρώ καθιστώντας την ιστορική καπνοβιομηχανία σε διεθνές κέντρο καινοτομίας αλλά και εσωστρέφειας.

 

Επιπλέον,  τόσο ο κ. Χαρπαντίδης όσο και ο κ. Καργαρώτος σημείωσαν ότι σχεδιάζεται ήδη το επόμενο πλάνο επενδύσεων στο εργοστάσιο στην κατεύθυνση πάλι της παραγωγικής επέκτασης με νέες γραμμές παραγωγής αλλά και νέες γραμμές ψηφιακής εκτύπωσης. 

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως αναφέρθηκε, σήμερα, τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού παράγονται, εκτός του εργοστασίου στον Ασπρόπυργο, στην Ιταλία, τη Ρουμανία και τη Ν. Κορέα. Μάλιστα, το 85% της παραγωγής του εργοστασίου της Παπαστράτος εξάγεται σε 14 χώρες καλύπτοντας ανάγκες του Ομίλου της PMΙ. Το δε 65% των εσόδων της Παπαστράτος προέρχονται από τις πωλήσεις θερμαινόμενων ράβδων (σε εξωτερικό και εσωτερική αγορά).

 

Σύμφωνα με τον κ. Χαρπαντίδη η ανάπτυξη της Παπαστράτος φέτος έχει δώσει το περιθώριο για συγκράτηση των τιμών στα τελικά προϊόντα και ως εκ τούτου δεν έχουν γίνει ανατιμήσεις. Όπως εκτίμησε η φετινή χρονιά θα κλείσει με μονοψήφια αύξηση στον όγκο των πωλήσεων. Παρ’ όλα αυτά δεν έκρυψε την ανησυχία του για το 2023, κυρίως λόγω του δυσχερούς διεθνούς οικονομικού κλίματος. Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις η εταιρεία είχε το 2021 αύξηση των καθαρών πωλήσεων κατά 10%, στα 469 εκατ. ευρώ με την καθαρή κερδοφορία της να υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ, φθάνοντας τα 101,35 εκατ. ευρώ

 

Σε αυτό συντελούν αφενός οι εξαγωγές και αφετέρου η ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς στο κομμάτι των εναλλακτικών προϊόντων. Μάλιστα σήμερα το IQOS έχει φθάσει να κατέχει το 20% του συνόλου της αγοράς καπνικών στην Ελλάδα, όπως έλεγε ο κ. Καργαρώτος. Κάτι που κατατάσσει αυτόματα τη χώρα μας στην 3η με 4η θέση της λίστας των 72 χωρών συνολικά με τη μεγαλύτερη διείσδυση του συγκεκριμένου προϊόντος στην αγορά καπνικών.   

 

Φορολογία

 

Μια ενδιαφέρουσα μάλιστα παράμετρος, που αναδείχθηκε από τη συζήτηση, είναι ότι τα εναλλακτικά προϊόντα μπορεί να λειτουργήσουν βοηθητικά για τους καπνιστες ώστε να περιορίσουν το κάπνισμα ή να το σταματήσουν. “Κρίσιμη παράμετρος αποτελεί η φορολόγηση με το βαθμό βλαπτικότητας. Η Ελλάδα έχει αυτή την παράμερο φορολόγησης” ανέφερε ο κ. Καργαρώτος απαντώντας σε σχετική ερώτηση λέγοντας ότι “είμεθα σύμφωνοι με αυτό οπως πχ γίνεται σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα”.

 

Να σημειωθεί ότι πρόσφατα το ΙΟΒΕ έχει τρέξει σχετική έρευνα για το πώς η  “διαφορική” φορολογία μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε δράσεις προώθησης ευεργετικών πολιτικών για την υγεία, το περιβάλλον. “Η φορολογία, εκτός από την είσπραξη εσόδων που χρηματοδοτούν διάφορες δραστηριότητες του κράτους, αποτελεί εργαλείο για την αντιμετώπιση αρνητικών εξωτερικών επιδράσεων (negative externalities) που συνδέονται με την παραγωγή, χρήση ή κατανάλωση ορισμένων προϊόντων (π.χ. ρύπανση, εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, κίνδυνοι υγείας και συνακόλουθη επιβάρυνση δημόσιου συστήματος υγείας, κ.ά.) και την επίτευξη σχετικών επιμέρους στόχων πολιτικής, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η προστασία της υγείας και ο έλεγχος της δημόσιας δαπάνης υγείας. Η εφαρμογή ειδικής ή πρόσθετης φορολόγησης σε ένα προϊόν μπορεί να στηρίζεται απλώς στην ευχέρεια προσδιορισμού της φορολογικής του βάσης (ποσότητα ή αξία κατανάλωσης του προϊόντος), ή στην ισχυρή προτίμηση των καταναλωτών προς αυτό, η οποία καθιστά σχετικά ανελαστική τη ζήτησή του ως προς την τιμή, οδηγώντας σε μεγιστοποίηση των φορολογικών εσόδων με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στην κοινωνική ευημερία. Ωστόσο, σταδιακά, με τη βελτίωση της δυνατότητας προσδιορισμού φορολογικών βάσεων όπως το εισόδημα και η περιουσία, έχει εδραιωθεί η αντίληψη ότι η ειδική φορολόγηση προϊόντων πρέπει να χρησιμοποιείται κυρίως για τον περιορισμό της χρήσης ή κατανάλωσης προϊόντων που έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην υγεία των ατόμων ή σε άλλα πεδία” είχε αναφέρει το ΙΟΒΕ στις 3/12/2020 (http://iobe.gr/research_dtl.asp?RID=210)

 

Η έρευνα

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην εκδήλωση παρουσιάστηκε η έρευνα που διεξήγαγε τον Ιούνιο του 2022 η Marc για λογαριασμό της Παπαστράτος, στην οποία συμμετείχαν 1.200 νοικοκυριά. Τα αποτελέσματά της ανέλυσαν ο Θωμάς Γεράκης - Διευθύνων Σύμβουλος της Marc, ο Αναστάσιος Σταλίκας - Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και η Λένα Πλαΐτη - Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας της Παπαστράτος.

 

 «Οι σταθερές τάσεις»

 

Με βάση την έρευνα, σταθερό παραμένει και φέτος το ποσοστό των καπνιστών τσιγάρου στη χώρα μας. Το 28,5% των Ελλήνων καπνίζει - περίπου 2.250.000 άτομα - εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι άνδρες στις ηλικίες 45-65 ετών. Από το σύνολο των καπνιστών, το 84% ανησυχεί για τις επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία του, θέτοντας την υγεία και την καλή φυσική κατάσταση στην κορυφή των κινήτρων για τη διακοπή του. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την έρευνα, οι απαιτητικές συνθήκες της ζωής εμποδίζουν τη διακοπή του καπνίσματος.

 

 «Οι νέες και αξιοσημείωτες τάσεις»

 

#Notsocool στις διαπροσωπικές σχέσεις το τσιγάρο. Είναι πλέον ξεκάθαρο πως υπάρχει μία σαφής αποστροφή του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας απέναντι στο κάπνισμα, παρά το γεγονός ότι το ποσοστό των καπνιστών στην Ελλάδα παραμένει υψηλό. Επτά στους δέκα Έλληνες (72%) θεωρούν το τσιγάρο μία ξεπερασμένη συνήθεια. Σε σχέση με την αντίστοιχη έρευνα του 2021,  οι ενστάσεις και η πίεση του κοινωνικού περιβάλλοντος καταγράφονται εντονότερες  και η κοινωνική ανοχή μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Έξι στους δέκα καπνιστές (59%) ανέφεραν πως το κάπνισμα ενοχλεί τον/τη σύντροφο-μη καπνιστή και δημιουργεί διαφωνίες και τσακωμούς με τον/τη σύντροφό τους, ποσοστό αυξημένο συγκριτικά με το 52% και 49% αντίστοιχα της περσινής έρευνας. Πέρα από τις συντροφικές σχέσεις των καπνιστών φαίνεται, επίσης, να επηρεάζονται αρνητικά και οι οικογενειακές και φιλικές τους σχέσεις, με την πλειονότητα των μη καπνιστών (66%) να ενοχλούνται από το γεγονός ότι ένα συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο καπνίζει. Ενδιαφέρον παρουσιάζει, τέλος, το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές ελληνικές οικογένειες (45%) δεν επιτρέπουν το κάπνισμα στο σπίτι τους.

 

Η κοινωνική απαίτηση για ενημέρωση «κλειδί» για τη διαχείριση του καπνίσματος

 

Και η φετινή έρευνα αναδεικνύει μια σοβαρή έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος. Μόλις ένας στους δέκα (11%) ερωτηθέντες ενήλικες δηλώνει επαρκώς ενημερωμένος, ποσοστό αυξημένο κατά 2% σε σύγκριση με το 2021. Η έλλειψη πληροφόρησης καταγράφεται σημαντική και στους καπνιστές. Από όσους καπνίζουν, μόνο το 22% δηλώνει πως έχει την πληροφόρηση που χρειάζεται για να μεταβεί από το τσιγάρο σε μια καλύτερη εναλλακτική. Υπάρχει μία καθολική άποψη (87%) πως οι καπνιστές θα πρέπει να έχουν επαρκή ενημέρωση και πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα νέα εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το υψηλό ποσοστό (63%) εκείνων που συμφωνούν με την άποψη πως ο βαθμός βλαπτικότητας ενός καπνικού προϊόντος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν κατά την φορολόγησή του, όπως αντίστοιχα συμβαίνει σε άλλους κλάδους, π.χ. ενέργεια, αυτοκίνηση.

 

Η κα. Λένα Πλαΐτη, Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας της Παπαστράτος, σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, σημείωσε: «Για 2η συνεχή χρονιά παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα της πανελλαδικής έρευνας της Marc για το τσιγάρο, η οποία μας βοηθά να κατανοήσουμε όσα συμβαίνουν στην κοινωνία τόσο από τη μεριά των καπνιστών όσο και από εκείνη των μη καπνιστών για μία συνήθεια που παρότι θεωρείται ξεπερασμένη συνεχίζει να υιοθετείται από 1 στους 4 Έλληνες. Δέσμευση που ακολουθεί κάθε πράξη μας στην Παπαστράτος είναι να μειώσουμε τους καπνιστές στην Ελλάδα κατά 1,5 εκατομμύριο μέχρι το 2025. Με όχημα την επιστήμη εντείνουμε τις προσπάθειές μας ώστε να υπάρχουν εναλλακτικές, καινοτόμες λύσεις για όσους επιμένουν να καπνίζουν, θεωρώντας, πάντα τη διακοπή του καπνίσματος ως την καλύτερη επιλογή για έναν καπνιστή.»

 

Γιώργος Αλεξάκης