Η εκροή πετρελαίου στο Μπιμπιχεϊμπέτ του Μπακού το 1848 δημιούργησε την εμπορική παραγωγή του «Μαύρου χρυσού». Ήδη το 1899, το Αζερμπαϊτζάν κατείχε την πρώτη θέση παγκοσμίως στην παραγωγή και διύλιση πετρελαίου και κάλυπτε την παραγωγή του μισού όγκου πετρελαίου στον κόσμο. Το Αζερμπαϊτζάν κατείχε επίσης την πρώτη θέση στην υπεράκτια παραγωγή πετρελαίου.
Ο λαός του Αζερμπαϊτζάν απέκτησε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει αυτό το πετρέλαιο για δικό του όφελος κυρίως μετά την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας του το 1991. Ωστόσο, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 το Αζερμπαϊτζάν αντιμετώπισε ορισμένα προβλήματα. Η διακοπή των οικονομικών δεσμών στην πρώην Σοβιετική Ένωση, η εσωτερική πολιτική και οικονομική αστάθεια, η στρατιωτική εισβολή από την Αρμενία, η έλλειψη οικονομικών και τεχνικών πόρων προκάλεσαν μια βαθιά κρίση στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Υπό τόσο δύσκολες συνθήκες, ο κ. Χεϊντάρ Αλίγιεβ, ως νεοεκλεγμένος Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, ανέλαβε την ανάπτυξη και την αποκατάσταση της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας. Ζωτικής σημασίας αποτέλεσε η απόφαση ανάμεσα σε δύο επιλογές με στόχο να ανακάμψει η απότομη πτώση του χρόνου στον ενεργειακό τομέα. Συγκεκριμένα, θα μπορούσε είτε να περιμένει τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής και οικονομικής κατάστασης της χώρας που θα διαρκούσε 15-20 χρόνια, είτε να προσελκύσεει ξένες πετρελαϊκές εταιρείες στη χώρα. Ο Πρόεδρος αποφάσισε τελικά να προσελκύσει μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες στο Αζερμπαϊτζάν και σύντομα ανέπτυξε μια νέα πετρελαϊκή στρατηγική. Οι διαπραγματεύσεις με τις ξένες εταιρείες για την ανάπτυξη των γιγαντιαίων πεδίων Αζέρι-Σιράγκ-Γκουνεσλί διεξήχθησαν από τον κ. Ιλχάμ Αλίγιεβ, αντιπρόεδρο της κρατικής εταιρείας πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν «SOCAR», και στις 20 Σεπτεμβρίου 1994 υπεγράφη η Συμφωνία Επιμερισμού Παραγωγής, γνωστή ως η «Σύμβαση του αιώνα» για την ανάπτυξη των πεδίων Αζέρι-Σιράγκ-Γκουνεσλί με 11 ξένες πετρελαϊκές εταιρείες από 7 χώρες του κόσμου.
Η στρατηγική στον τομέα του πετρελαίου και φυσικού αερίου που ανέπτυξε ο Χεϊντάρ Αλίγιεβ, εφαρμόστηκε με επιτυχία μετά την υπογραφή της «Σύμβασης του αιώνα», από την οποία ξεχώρισαν οι ακόλουθες κύριες κατευθύνσεις:
- Αναζωογόνηση του ενεργειακού τομέα μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων από διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες και ξένους επιχειρηματικούς κύκλους.
Με την υπογραφή της «Σύμβασης του αιώνα», οι ξένες εταιρείες διαπίστωσαν ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι ένας αξιόπιστος συνεργάτης που εκτιμά και προστατεύει τις επενδύσεις. Ως αποτέλεσμα της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας και εμπιστοσύνης, μετά τη «Σύμβαση», υπεγράφησαν δεκάδες νέες συμβάσεις και σχεδόν 40 συμφωνίες κατανομής της παραγωγής. Συνολικά, περισσότερα από 100 δις. δολάρια από τις συνολικές επενδύσεις των 270 δισ. Δολαρίων διοχετεύθηκαν στον πετρελαϊκό τομέα του Αζερμπαϊτζάν.
- Δημιουργία ενός διαφοροποιημένου συστήματος αγωγών εξαγωγής που θα εγγυάται την ελεύθερη και ταχεία πρόσβαση των πόρων υδρογονανθράκων του Αζερμπαϊτζάν στην παγκόσμια αγορά.
Επί του παρόντος, οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν εξάγονται σε παγκόσμιες αγορές μέσω πολλών διαδρομών. Πρόκειται για τους αγωγούς Μπακού-Νοβοροσσίσκ, Μπακού-Σουπσά, Μπακού-Τμπιλίσι-Τσευχάν, Μπακού-Τμπιλίσι-Ερζουρούμ, και ο πιο πρόσφατος Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου (ο TAP είναι ένα τμήμα αυτού).
- Η συσσώρευση εσόδων από τον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου για τις μελλοντικές γενιές και η χρησιμοποίησή τους για τη σημερινή γενιά λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ανάπτυξη και τις κοινωνικές ανάγκες της χώρας.
Τα έσοδα που προέκυψαν από το πετρέλαιο συσσωρεύονται στο Κρατικό Ταμείο Πετρελαίου της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν (SOFAZ) που ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 1999 με πρωτοβουλία του Προέδρου Χεϊντάρ Αλίγιεβ. Το Κρατικό Ταμείο Πετρελαίου, το οποίο ιδρύθηκε για τη διαφανή συσσώρευση και διαχείριση των εσόδων από πετρέλαιο, έχει λάβει μέχρι στιγμής περίπου 200 δισ. δολάρια από έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου διατέθηκαν για την επίλυση των σοβαρών κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα μέσω του οποίου 3500 φοιτητές έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό, τα στρατηγικά έργα υποδομής και την ανάπτυξη του μη πετρελαϊκού τομέα, δηλαδή για κοινωνικά ζητήματα και τη μακροπρόθεσμη και βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.
- Εκσυγχρονισμός του τομέα.
Η νέα τεχνολογία και ο εξοπλισμός που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη, τη γεώτρηση και τη λειτουργία των πεδίων έχουν θετικό αντίκτυπο στη βιομηχανία του πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η στρατηγική πετρελαίου και φυσικού αερίου όχι μόνο ενεργοποίησε την εθνική οικονομία, αλλά διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στην εξωτερική πολιτική του Αζερμπαϊτζάν. Με αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με τα κοινωνικοοικονομικά επιτεύγματα, το Αζερμπαϊτζάν εξασφάλισε τη σταθερότητα στην εσωτερική πολιτική και την εδαφική του ακεραιότητα. Λόγω των μακρόπνοων πολιτικών, οι δυσκολίες μετατράπηκαν σε ευκαιρίες, η φτώχεια σε ευημερία, η ανεργία σε απασχόληση και η εξάρτηση σε αυτονομία.
Η ενεργειακή διπλωματία δεν προσφέρει μόνο ένα γενικό οικονομικό πλεονέκτημα, ευημερία, κοινωνική και πολιτική σταθερότητα, αλλά δημιουργεί επίσης ένα στέρεο και διαρκές θεμέλιο για μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, ασφάλεια και κατανόηση, εκτεταμένους δεσμούς μεταξύ ανθρώπων και διαύλους επικοινωνίας που ελπίζουμε ότι θα οδηγήσουν σε νέες , μόνιμες και σταθερές πολιτικές και στρατηγικές σχέσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων χωρών, συμπεριλαμβανομένων του Αζερμπαϊτζάν και της Ελλάδας.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr