Η δομή της αγοράς
Η εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών λειτουργεί σε τρία επίπεδα: τη διύλιση, τη χονδρική εμπορία και τη λιανική πώληση. Στην εγχώρια αγορά δραστηριοποιούνται 2 εταιρείες διύλισης, η κατά 35,5% κρατικών συμφερόντων Ελληνικά Πετρέλαια , και η ιδιωτικών συμφερόντων Motor Oil.
Επίσης, στην εγχώρια αγορά καυσίμων δραστηριοποιούνται:
- 19 εταιρείες εμπορίας με εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης σε όλη την Ελλάδα (’δεια Α)
- 22 εταιρείες με δυνατότητα ανεφοδιασμού πλοίων σε λιμάνια και με σταθμούς ανεφοδιασμού αεροσκαφών σε περίπου 25 αεροδρόμια (με άδεια Β1 και Β2 που αφορούν στα ναυτιλιακά και τα αεροπορικά καύσιμα, ενώ οι 13 από αυτές διαθέτουν και ’δεια Α).
- 16 εταιρείες εμπορίας Υγραερίου με εγκαταστάσεις και εμφιαλωτήρια υγραερίων (δηλαδή με ’δεια Γ, ενώ οι 4 από αυτές διαθέτουν και ’δεια τύπου Α).
- 14 εταιρείες εμπορίας Ασφάλτου (διαθέτουν ’δεια Δ, εκ των οποίων οι 5 έχουν και ’δεια Α).
- 1 εταιρεία που δραστηριοποιείται στη μεταφορά Jet fuels από τα Διυλιστήρια στον Αερολιμένα Ελ. Βενιζέλος (διαθέτει ’δεια Μεταφοράς με Αγωγό)
- περίπου 7.500 πρατήρια, τα οποία φέρουν το σήμα κάποιας συγκεκριμένης εταιρείας εμπορίας, και περίπου 600 ανεξάρτητα πρατήρια.
- περίπου 2.500 πωλητές πετρελαίου θέρμανσης, η οποίοι δραστηριοποιούνται κυρίως την περίοδο Οκτωβρίου-Απριλίου.
Το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης και θέρμανσης αποτελούν τα προϊόντα με τη μεγαλύτερη ζήτηση στην Ελλάδα, και ακολουθούν οι βενζίνες κίνησης, ενώ ο μεγαλύτερος καταναλωτής είναι ο τομέας των μεταφορών.
Χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς είναι ο μεγάλος αριθμός των πρατηρίων συγκριτικά με τους κατοίκους και τον αριθμό των οχημάτων, αποτέλεσμα κυρίως των γεωγραφικών συνθηκών (μεγάλος αριθμός νησιών). Τα τελευταία χρόνια πάντως ο αριθμός των πρατηρίων μειώνεται.
Προβλήματα της αγοράς
Σύμφωνα με εκπρόσωπους των επιχειρήσεων του κλάδου με τους οποίους συνεργάστηκε η Hellastat για την εκπόνηση της μελέτης, ο κλάδος αντιμετωπίζει ορισμένα προβλήματα τα οποία συνοπτικά αφορούν στα εξής:
- Τα φαινόμενα της νοθείας και τη λαθρεμπορίας είναι έντονα και εντεινόμενα στην εγχώρια αγορά. Οι παράνομες δραστηριότητες αφορούν στη:
(i) φοροδιαφυγή, η οποία προκύπτει από την πώληση πετρελαίου θέρμανσης, ναυτιλίας ή αγροτικής χρήσης ως κίνησης, ζημιώνοντας το Ελληνικό Δημόσιο κατά ευρώ 400 εκ. ετησίως, (ii) διακίνηση (μετά τον αποχρωματισμό του) αφορολόγητου πετρελαίου ναυτιλίας στην εγχώρια αγορά και (iii) διάθεση - διακίνηση πετρελαϊκών ποσοτήτων που προορίζονται για εξαγωγή.
- Η πρακτική αδυναμία εισαγωγής καυσίμων ώστε να υπάρχει εναλλακτική τροφοδότηση της αγοράς πέρα από τα 2 διυλιστήρια, σε βάρος του ανταγωνισμού και συνεπώς των τιμών.
- Το καθεστώς αδειοδότησης νέων αποθηκευτικών εγκαταστάσεων και βυτιοφόρων ιδιωτικής χρήσης.
- Το γεγονός ότι τα διυλιστήρια τιμολογούν τα προϊόντα κατά την ημερομηνία παράδοσης και όχι κατά την παραγγελία, με συνέπεια χονδρέμποροι και λιανέμποροι να τιμολογούν με αυθαίρετο τρόπο στην προσπάθεια τους να μην υποστούν ζημία.
- ’λλες ρυθμιστικές αδυναμίες, όπως οι διαδικασίες εκτελωνισμού και το ωράριο λειτουργίας.
Πρακτικά, το σύμπλεγμα των αδυναμιών που χαρακτηρίζουν τον κλάδο σε όλη την αξιακή αλυσίδα, ορθώνουν σύμφωνα με την Hellastat ουσιαστικά εμπόδια εισόδου, τα οποία σε συνδυασμό με την έλλειψη υποκατάστατων και την ανύπαρκτη διαπραγματευτική δύναμη των πελατών διαμορφώνουν εικόνα σοβαρού ελλείμματος ανταγωνισμού.
Προοπτικές
Όσον αφορά στις προοπτικές του κλάδου, στη μελέτη της Hellastat αναφέρονται τα εξής:
- Η μείωση των πωλήσεων το 2008 εκτιμάται ότι είναι πρόσκαιρη, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης και συγκυριακή λόγω του θερμού χειμώνα.
- Η χαμηλή διείσδυση και οι αργοί ρυθμοί εισαγωγής νέας τεχνολογίας στις μεταφορές (υβριδικά και ηλεκτροκίνητα οχήματα) διατηρούν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μεσοπρόθεσμα.
- Η διείσδυση του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ στη βιομηχανία και την οικιακή
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr