Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr

Οι εμπλεκόμενες οικονομίες - η Βόρεια Αμερική, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα - αντιμετωπίζουν ένα εξαιρετικά αβέβαιο μέλλον. Αλλά για τη Μέση Ανατολή, η οποία έχει μέχρι στιγμής γλιτώσει από πρόσθετες επιβαρύνσεις, υπάρχουν ακόμη λόγοι να ανησυχεί - καθώς και ευκαιρίες για να επωφεληθεί.
Οι άμεσες επιπτώσεις από τους δασμούς, όπως οι αμερικανικές εισφορές στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, έχουν ελάχιστες επιπτώσεις στη Μέση Ανατολή, λένε οι οικονομολόγοι. Η περιοχή του Κόλπου, για παράδειγμα, αντιπροσώπευε περίπου το 16% των αμερικανικών εισαγωγών αλουμινίου το 2024, με επικεφαλής τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, δήλωσε στο CNBC η οικονομολόγος της Standard Chartered MENA (Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική) Κάρλα Σλιμ. Αν και αυτοί οι τομείς μπορεί να επηρεαστούν, λένε οι αναλυτές, το πλήγμα θα είναι μικρό.
Αλλά το πλήγμα στην ανάπτυξη από έναν εμπορικό πόλεμο είναι πιθανό να πλήξει την τιμή του πετρελαίου, τον βασικό πυλώνα της οικονομίας της περιοχής. Υπάρχει επίσης άμεσο κόστος για τις χώρες των οποίων τα νομίσματα είναι συνδεδεμένα με το δολάριο, όπως η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Κατάρ, το Ομάν και το Μπαχρέιν.
Πετρέλαιο, δολάρια και χρέος
Το αμερικανικό δολάριο παρουσιάζει τάσεις «ξεπουλήματος» από τις αρχές του έτους, καθιστώντας τις εισαγωγές για τις χώρες με σύνδεση με το δολάριο πιο ακριβές - μια πρόκληση για μια περιοχή που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αγαθά από το εξωτερικό.
Ωστόσο, οι εμπορικοί δασμοί που εφαρμόζουν οι ΗΠΑ συνήθως καθιστούν το δολάριο ισχυρότερο με την πάροδο του χρόνου - αν συμβεί αυτό, το πετρέλαιο γίνεται ακριβότερο, καθώς το εμπόρευμα διαπραγματεύεται σε δολάρια. Αυτό θα έδινε μια αρχική ώθηση στις χώρες της Μέσης Ανατολής που εξάγουν πετρέλαιο. Όμως, άσχημα νέα μπορεί να βρίσκονται μπροστά μας, καθώς η ζήτηση πετρελαίου επιβραδύνεται λόγω της αποδυνάμωσης του παγκόσμιου εμπορίου και της ναυτιλίας.
«Οι μακροοικονομικές προοπτικές για τη MENA (Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική) θα επιβαρυνθούν από την παγκόσμια δασμολογική αβεβαιότητα έμμεσα μέσω των τιμών του πετρελαίου, στο βαθμό που οι δασμολογικές και μακροοικονομικές αβεβαιότητες συνεχίζουν να αποτελούν τροχοπέδη για τις τιμές του πετρελαίου Brent», δήλωσε η Σλιμ στο CNBC.
Από το σοκ των τιμών του πετρελαίου το 2014, ωστόσο, πολλές από αυτές τις οικονομίες έχουν εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και προγράμματα διαφοροποίησης σε μια προσπάθεια να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα έσοδα από το πετρέλαιο.
«Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της εγχώριας ζήτησης εξακολουθεί να είναι ο καλύτερος μοχλός για την προφύλαξη των τοπικών οικονομιών από τα παγκόσμια εξωτερικά σοκ, κατά την άποψή μας», δήλωσε η Σλιμ.
Παρά τις προσπάθειες διαφοροποίησης, ωστόσο, το πετρέλαιο «εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ενιαίο μερίδιο του εισοδήματος», δήλωσε ο Έντουαρντ Μπελ, εκτελών χρέη επικεφαλής οικονομολόγου στην τράπεζα Emirates NBD.
«Για μια οικονομία όπως τα ΗΑΕ, η οποία είναι ιδιαίτερα ανοικτή στο εμπόριο και λειτουργεί ως παγκόσμιος διαμεσολαβητής του εμπορίου μέσω εκτεταμένων υποδομών και συνδέσεων εφοδιαστικής, μια πτώση του παγκόσμιου εμπορίου θα είναι επίσης ένας εξωτερικά επιβαλλόμενος αντίξοος άνεμος για την ανάπτυξη», σημείωσε ο Μπελ.
Πιο ευάλωτες χώρες
Ένα ισχυρότερο δολάριο σημαίνει, επίσης, ότι το χρέος σε δολάρια είναι πιο ακριβό στην εξυπηρέτησή του. Για τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Αίγυπτο, οι οποίες έχουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα εξωτερικού χρέους, αυτό αποτελεί μείζονα ανησυχία και θα μπορούσε να προκαλέσει οξύ οικονομικό πόνο.
Η Ιορδανία είναι η πιο ευάλωτη χώρα της περιοχής στους δασμολογικούς πολέμους, λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από τις εξαγωγές των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Τζέιμς Σουάνστον, ανώτερο οικονομολόγο αναδυόμενων αγορών της Capital Economics. Σχεδόν το 25% των εξαγωγών της Ιορδανίας -κυρίως κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και κοσμήματα- κατευθύνονται στις αμερικανικές αγορές.
«Η οικονομία της Ιορδανίας είναι η πιο εκτεθειμένη σε πιθανούς δασμούς», δήλωσε ο Σουάνστον στο CNBC.
Αλλά η χώρα μπορεί να βρει κάποια ανακούφιση στις διπλωματικές της σχέσεις με την Ουάσινγκτον - «εξασφαλίστηκε μια εξαίρεση όσον αφορά την αμερικανική εξωτερική βοήθεια μετά την αναστολή της USAID» λόγω της στρατηγικής σημασίας της Ιορδανίας στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, σημείωσε ο Σουάνστον. «Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι η Ιορδανία θα μπορούσε να διαπραγματευτεί σχετικά εύκολα την αποφυγή των δασμολογικών επιπτώσεων».
Νέοι εμπορικοί διάδρομοι;
Σύμφωνα με το CNBC, μια σημαντική και θετική αλλαγή για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής που επέφεραν οι δασμοί είναι η ώθηση για πιο γεωγραφικά εξορθολογισμένους εμπορικούς διαδρόμους.
«Για τη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, πιστεύουμε ότι αυτό θα δώσει ώθηση στους εμπορικούς διαδρόμους ταχείας ανάπτυξης, όπως ο εμπορικός διάδρομος GCC-Ασίας, ο οποίος έχει παρουσιάσει μακροπρόθεσμη ανάπτυξη 15% και πρόκειται να επωφεληθεί περισσότερο», δήλωσε η Σλιμ.
Η ίδια βλέπει ότι ο αυξανόμενος όγκος εμπορίου θα εγκαινιάσει μια παράλληλη αύξηση των χρηματοοικονομικών και επενδυτικών ροών μεταξύ των κρατών του Κόλπου και της Ασίας ειδικότερα, «καθώς οι ασιατικές επιχειρήσεις εγκαθιστούν παρουσία στη Μέση Ανατολή ή επεκτείνουν τις υφιστάμενες επιχειρήσεις, δίνοντας ώθηση στην οργανική ανάπτυξη που παρατηρούμε μετά την πρωτοβουλία [της Κίνας] Belt and Road».