Η κεντρική τράπεζα του μπλοκ έχει μειώσει μέχρι στιγμής το βασικό της επιτόκιο από 4% σε 3,25% φέτος, με τρεις αυξήσεις 25 μονάδων βάσης μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου.

Η πιθανότητα η ΕΚΤ να επιλέξει μια περικοπή 50 μονάδων βάσης για να κλείσει το 2024 ήταν στο «παιχνίδι» μετά την τελευταία φθινοπωρινή συνεδρίαση, με πολλούς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να λένε στο CNBC ότι οι αποφάσεις τους θα εξαρτηθούν από τα νέα δεδομένα, αλλά ότι μια σημαντική επιβράδυνση στην ευρωζώνη, ο πληθωρισμός και η επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών για το μπλοκ θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν μια μεγάλη κίνηση τον Δεκέμβριο.

Παρόλα αυτά, τώρα οι αναλυτές δεν περιμένουν ένα τόσο… γενναιόδωρο «ψαλίδι».

Ο δομικός πληθωρισμός ανέβηκε ξανά πάνω από τον στόχο τον Νοέμβριο, φτάνοντας στο 2,3% από 2% τον Οκτώβριο. Εν τω μεταξύ, η οικονομία της ευρωζώνης αναπτύχθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων δύο ετών το τρίτο τρίμηνο, αν και μόνο με ρυθμό 0,4%.

«Δεν χρειάζεται βιασύνη σε αυτό το στάδιο για την ΕΚΤ», δήλωσε ο Σίλβεν Μπρόιερ, επικεφαλής οικονομολόγος EMEA στην S&P Global Ratings, στο CNBC. «Ο πληθωρισμός, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, είναι υπό έλεγχο. Ωστόσο, όσο το κόστος εργασίας αυξάνεται πάνω από την παραγωγικότητα, η ΕΚΤ θα πρέπει να παραμείνει προσεκτική ή στο… περίμενε για μείωση των επιτοκίων», συμπλήρωσε.

Αυτό είναι πιθανό να μεταφραστεί σε μείωση 25 μονάδων βάσης τον Δεκέμβριο, εκτίμησε, ακολουθούμενη από μειώσεις των επιτοκίων με «ταχύ ρυθμό» για να οδηγηθεί η νομισματική πολιτική σε μια ουδέτερη στάση που ούτε περιορίζει ούτε τονώνει την ανάπτυξη.

Αρκετές προβλέψεις θεωρούν ότι ο ρυθμός αυτός σημαίνει περικοπές κατά 25 μονάδες βάσης και στις έξι συνεδριάσεις της ΕΚΤ το 2025 έως τον Σεπτέμβριο, διαμορφώνοντας το βασικό της επιτόκιο - τη διευκόλυνση καταθέσεων - από 3% σε 1,5%, αντανακλώντας τις προσδοκίες για συνεχιζόμενη νομισματική χαλάρωση καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

Βασικοί οικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση της ΕΚΤ

Η απόφαση έρχεται καθώς η ευρωζώνη αντιμετωπίζει αδύναμη οικονομική ανάπτυξη, ιδιαίτερα σε μεγάλες οικονομίες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, όπου το επιχειρηματικό κλίμα παραμένει υποτονικό. Τα κορυφαία οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας δεν προβλέπουν πλέον καθόλου ανάπτυξη φέτος και στη Γαλλία, το INSEE αναμένει τώρα το ΑΕΠ να συρρικνωθεί κατά 0,1% αυτό το τρίμηνο.

​Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη παραμένει επίμονα κάτω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ, δημιουργώντας χώρο για προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής.

​Η οικονομική ανάπτυξη σε ολόκληρη την περιοχή έχει δείξει σημάδια στασιμότητας, με τη μεταποιητική δραστηριότητα ιδιαίτερα αδύναμη και την ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών να επιβραδύνεται. Οι δείκτες επιχειρηματικής εμπιστοσύνης υποδηλώνουν συνεχή επιφυλακτικότητα μεταξύ των επικεφαλής των επιχειρήσεων, ενώ οι καταναλωτικές δαπάνες παραμένουν υπό πίεση παρά τη χαλάρωση του πληθωρισμού.

Η ΕΚΤ περιόρισε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη στην τελευταία συνεδρίαση, αλλά με τις τελευταίες επιχειρηματικές έρευνες να δείχνουν ακόμη υποτονική εμπιστοσύνη, ίσως χρειαστεί να το κάνει ξανά. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ασθενή ζήτηση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, οδηγώντας τον δείκτη οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ένα μέτρο που παρακολουθεί στενά η ΕΚΤ, πολύ κάτω από το μακροπρόθεσμο μέσο όρο των 100.

Ομοίως, οι λιανικές πωλήσεις δεν έχουν λάβει ώθηση από τα τέλη του περασμένου έτους και, στο 48,1 το Νοέμβριο, ο σύνθετος PMI της S&P Global είναι και πάλι κάτω από το όριο επέκτασης των 50, κάτι που συνέβη τους τελευταίους τρεις μήνες.

​Οι πρόσφατες γεωπολιτικές εντάσεις έχουν προσθέσει άλλο ένα στρώμα αβεβαιότητας, επηρεάζοντας δυνητικά τις εμπορικές ροές και τις επενδυτικές αποφάσεις σε ολόκληρη την ευρωζώνη.

Η ΕΚΤ προετοιμάζεται για ένα έτος όπου θα χρειαστεί να στηρίξει τη φθίνουσα ανάπτυξη της ευρωζώνης, ενώ η πολιτική αστάθεια στις κορυφαίες οικονομίες της Γερμανίας και της Γαλλίας οδηγεί τις αποδόσεις των ομολόγων σε αυτές τις περιοχές-κλειδί υψηλότερα, δήλωσε ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής παγκόσμιας μακροοικονομικής για την ING Research.

Υπό τον Τραμπ, οι ΗΠΑ πρόκειται να «κανιβαλίσουν» τη ροή κεφαλαίων σε κρίσιμους τομείς μειώνοντας τους φόρους, απορρυθμίζοντας και προσελκύοντας επενδύσεις από την Ευρώπη, είπε ο Μπρζέσκι, σημειώνοντας ότι αυτό θα μπορούσε να είναι πιο επιζήμιο για την οικονομία της ευρωζώνης από τους δασμούς. Αλλά οι μακροοικονομικές προβλέψεις αναφέρουν σε γενικές γραμμές την υψηλή αβεβαιότητα σχετικά με τις πολιτικές που θα εφαρμόσει πραγματικά ο Τραμπ.

«Οι οικονομίες της Νότιας Ευρώπης θα συνεχίσουν να επωφελούνται από μια τουριστική έκρηξη μετά την πανδημία και δεν χρειάζεται να ανταγωνιστούν την κινεζική μεταποίηση. Αλλά το πρώτο εξάμηνο του έτους θα είναι επίσης πολιτικά αδιέξοδο στη Γερμανία και τη Γαλλία», εκτίμησε.

Οι στόχοι και οι πιθανές επιπτώσεις στις αγορές

Οι μειώσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ στοχεύουν στην αντιμετώπιση των καθοδικών κινδύνων για την οικονομία της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών εμπορικών περιορισμών στις ΗΠΑ και της συνεχιζόμενης πολιτικής αστάθειας. Οι εμπορικοί δασμοί που αναμένονται το 2025 αποτελούν σημαντική ανησυχία, με πιθανές επιπτώσεις στις βιομηχανίες που εξαρτώνται από τις εξαγωγές.

Επιπλέον, η πολιτική αστάθεια στη Γαλλία και τη Γερμανία έχει δημιουργήσει περαιτέρω προβληματισμό. Η κυβερνητική κρίση της Γαλλίας διεύρυνε τα spread των ομολόγων, σηματοδοτώντας αυξημένο κίνδυνο για τη χώρα, ενώ η Γερμανία αντιμετωπίζει προκλήσεις δημοσιονομικής πολιτικής λόγω των διαφωνιών του συνασπισμού για το «φρένο χρέους» της.

Από την πλευρά της αγοράς, οι μειώσεις επιτοκίων αναμένεται να ενισχύσουν τις αγορές μετοχών, καθώς τα χαμηλότερα επιτόκια μειώνουν το κόστος δανεισμού και τονώνουν την οικονομική δραστηριότητα. Στις αγορές ομολόγων, η πτώση των επιτοκίων συνήθως ωθεί τις τιμές των ομολόγων υψηλότερα λόγω χαμηλότερων αποδόσεων. Ωστόσο, οι αποταμιευτές ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μειωμένες αποδόσεις στις καταθέσεις, ενώ οι δανειολήπτες επωφελούνται από φθηνότερες επιλογές χρηματοδότησης για καταναλωτικό χρέος και στεγαστικά δάνεια.

Ουσιαστικά, επισημαίνει το Econoday, η τρέχουσα τροχιά της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ υπογραμμίζει την αποφασιστικότητά της να επαναφέρει τον πληθωρισμό στον στόχο χωρίς να προσθέτει περιττούς κινδύνους ύφεσης. Ενώ η εστίαση παραμένει στον έλεγχο του πληθωρισμού και την τόνωση της ανάπτυξης, οι κίνδυνοι από γεωπολιτικές εντάσεις και εσωτερική πολιτική αστάθεια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μελλοντικές προσαρμογές πολιτικής. Οι αγορές είναι έτοιμες να ανταποκριθούν θετικά στις μειώσεις των επιτοκίων, αν και η ισορροπία μεταξύ της τόνωσης της ανάπτυξης και της διαχείρισης των πληθωριστικών κινδύνων θα είναι κρίσιμη.

Προσοχή και στα λόγια της Λαγκάρντ

​Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται, όπως και κάθε φορά, η γλώσσα που θα χρησιμοποιήσει η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σχετικά με τη μελλοντική κατεύθυνση της πολιτικής και το πιθανό χρονοδιάγραμμα για πρόσθετες μειώσεις επιτοκίων.

H συνάντηση είναι κρίσιμη για τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για το επόμενο έτος, αφού η ΕΚΤ θα δημοσιεύσει και τις τριμηνιαίες μακροοικονομικές προβλέψεις της για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Αυτές οι προβλέψεις θα λαμβάνουν σαφώς υπόψη τον εξαιρετικά αβέβαιο παγκόσμιο αντίκτυπο της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και των απειλών του για σαρωτικούς εμπορικούς δασμούς.

Οι προσδοκίες δείχνουν επί του παρόντος πολλαπλές μειώσεις επιτοκίων καθ' όλη τη διάρκεια του 2025, με ιδιαίτερη έμφαση στις συνεδριάσεις του Ιουνίου και του Σεπτεμβρίου. ​Οι δημοσιοποιήσεις οικονομικών δεδομένων μεταξύ των συνεδριάσεων θα είναι ζωτικής σημασίας για τη διαμόρφωση των προσδοκιών για μελλοντικές αποφάσεις πολιτικής και η προσέγγιση της ΕΚΤ για τη μείωση του ισολογισμού της θα βρεθεί επίσης στο προσκήνιο.

Νατάσα Παπαδημητροπούλου

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr