«Σύμφωνα με την αρχή της μη επαναπροώθησης, κανένα άτομο δεν πρέπει να αποστέλλεται πίσω σε μια κατάσταση όπου αντιμετωπίζει πραγματικό κίνδυνο βλάβης. Σε αυτή τη βάση, οι ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες στο έδαφος στη Συρία απαιτούν προσεκτικές αποφάσεις βασισμένες σε στοιχεία.

Όπως διευκρινίζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η ανάκληση του καθεστώτος του πρόσφυγα βάσει της Σύμβασης του 1951 για τους Πρόσφυγες απαιτεί θεμελιώδεις και διαρκείς αλλαγές στη χώρα προέλευσης. Αυτή η αρχή θα πρέπει επίσης να τηρείται για τους αποδέκτες άλλων μορφών προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της επικουρικής προστασίας βάσει του δικαίου της ΕΕ. Επιπλέον, η ανάκληση της προστασίας δεν θα πρέπει να επηρεάζει όσους έχουν επιτακτικούς λόγους που απορρέουν από διώξεις στο παρελθόν που καθιστούν αδύνατη την επιστροφή.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κανένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επιστρέψει ένα άτομο σε μέρος όπου αντιμετωπίζει πραγματικό κίνδυνο για τη ζωή του ή απειλή βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης.

Τα κράτη πρέπει επίσης να εξετάσουν πώς η επιστροφή μπορεί να επηρεάσει την οικογένεια και την ιδιωτική ζωή, ειδικά για τους Σύρους που έχουν διαμείνει στις χώρες υποδοχής για μεγάλες περιόδους. Οποιαδήποτε απόφαση πρέπει να συνοδεύεται από αποτελεσματικά ένδικα μέσα.

Πριν λάβουν μέτρα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιστροφές, τα κράτη μέλη πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά την ταχέως μεταβαλλόμενη και περίπλοκη κατάσταση επί τόπου. Οι αποφάσεις πρέπει να βασίζονται σε στοιχεία και δεν πρέπει να λαμβάνονται βιαστικά.

Οποιαδήποτε αλλαγή στο καθεστώς προστασίας των Σύρων θα πρέπει να γίνει μόνο μετά από ενδελεχή αξιολόγηση των συνεχιζόμενων κινδύνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα για συγκεκριμένες ομάδες και άτομα. Τα κράτη πρέπει να διασφαλίσουν ότι εάν επιλέξουν να αποσύρουν την προστασία και να προχωρήσουν σε επιστροφές, οι απαραίτητες διασφαλίσεις παραμένουν σταθερά σε ισχύ.

Για τους Σύρους που επιθυμούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι τους δίνουν τη δυνατότητα να το κάνουν με καλά ενημερωμένο και πραγματικά εθελοντικό τρόπο. Η συνδρομή και η ελευθερία από οποιαδήποτε αδικαιολόγητη νομική ή υλική πίεση για τη λήψη αυτού του βήματος είναι ουσιαστικής σημασίας για το σκοπό αυτό.

Εκείνοι των οποίων τα αιτήματα για άσυλο παραμένουν ανεπίλυτα ή σε αναστολή δεν πρέπει να μένουν σε αόριστο κενό. Όσο αυτή η κατάσταση επιμένει, θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες συνθήκες υποδοχής και τεκμηρίωση. Η τελική αξιολόγηση των ισχυρισμών τους πρέπει να διασφαλίζει μια δίκαιη, εξατομικευμένη διαδικασία αντί να βασίζεται σε γενικές παραδοχές ότι η Συρία είναι πλέον «ασφαλής».

Τέλος, εάν η εξελισσόμενη κατάσταση στη Συρία ωθήσει τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη χώρα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγγυηθούν γνήσια και αποτελεσματική πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου, να τους προστατεύουν από επαναπροώθηση και να αποφεύγουν τις συλλογικές απελάσεις.

Νικος Ρούσσης - Στρασβούργο

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr