Η εξάρτηση από λίγα βασικά είδη διατροφής δεν είναι βιώσιμη

Σύμφωνα με το Project Syndicate, η ταχεία αστικοποίηση και οι μεταβαλλόμενες προτιμήσεις έχουν μειώσει τη ζήτηση για παραδοσιακές καλλιέργειες στην Αφρική, αυξάνοντας την εξάρτηση από τον μικρό αριθμό βασικών προϊόντων που κυριαρχούν στην παγκόσμια γεωργία. Μόλις 20 είδη φυτών καλύπτουν περισσότερο από το 90% των παγκόσμιων αναγκών σε τρόφιμα. Όμως, η εξάρτηση από λίγα βασικά είδη διατροφής δεν είναι βιώσιμη, ιδίως δεδομένης της αύξησης των θερμοκρασιών. Χωρίς αποτελεσματικές στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, οι αποδόσεις αυτών των καλλιεργειών θα μπορούσαν να μειωθούν έως και 30% έως το 2050, οπότε η ζήτηση θα ξεπεράσει την προσφορά και ακόμη περισσότεροι άνθρωποι θα βρεθούν στα πρόθυρα της πείνας.

Οι αφρικανικές κυβερνήσεις πρέπει να συνεργαστούν με την βιομηχανία τροφίμων και τους αγρότες για να αυξήσουν τη ζήτηση για προσαρμοστικές καλλιέργειες, ανθεκτικές στο κλίμα και πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, οι οποίες θα επιτρέψουν στην ήπειρο να θρέψει τον αυξανόμενο πληθυσμό της. Υπάρχουν περισσότερες από 300 «καλλιέργειες ευκαιρίας», μερικές από τις οποίες είναι δημοφιλείς παγκοσμίως, όπως οι φακές, η κολοκύθα και η γλυκοπατάτα. Αλλά πολλές ακόμη είναι γνωστές μόνο στις κοινότητες που τις καλλιεργούν.

Παρόλα αυτά το ενδιαφέρον για αυτές τις καλλιέργειες αυξάνεται. Οι προσπάθειες για την εμπορική εκμετάλλευση του φόνιο στη Δυτική Αφρική για παράδειγμα είναι σχετικά επιτυχείς και το αρχαίο σιτάρι χωρίς γλουτένη κερδίζει τη διεθνή προσοχή.

Ανάδειξη αφρικανικών προϊόντων-Απεξάρτηση από τη παγκόσμια αγορά

Γενικότερα η Αφρική χρειάζεται να αναδείξει δικές τις παραγωγές και να μειώσει την εξάρτησή της από τα προϊόντα της παγκόσμιας αγοράς. Η κυβέρνηση της Γκάνας, για παράδειγμα, έχει χρησιμοποιήσει πολιτικές που προωθούν την ανάμειξη δημητριακών με αλεύρι για να ενισχύσει την κατανάλωση γλυκοπατάτας που καλλιεργείται τοπικά. Στην Κένυα, το Διεθνές Κέντρο Πατάτας ενθάρρυνε τις ντόπιες γυναίκες να φτιάχνουν chapatis, ένα είδος πλατύ ψωμιού, με γλυκοπατάτες. Η ευρεία χρήση αυτών των καλλιεργειών έχει πολλαπλά οφέλη και δημιουργεί νέες επενδυτικές ευκαιρίες.

Για να αλλάξουν όμως οι διατροφικές συνήθειες και να δημιουργηθούν νέες αγορές, πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι Αφρικανοί αγρότες και οι κοινότητες θα αποκομίσουν τα οφέλη από την καλλιέργεια προσαρμοστικών καλλιεργειών. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα, καθώς τα ανθεκτικά στο κλίμα και πυκνά σε θρεπτικά συστατικά δημητριακά, όπως το δημητριακό φόνιο, δεν είναι εμπορικά βιώσιμα όσο είναι τα παραδοσιακά προϊόντα διατροφής. Ωστόσο αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, αν οι αγρότες λάμβαναν πιο σύγχρονα αγροτικά εργαλεία και αναβάθμιζαν με αυτόν τον τρόπο τη ποιότητα και την ποσότητα των καλλιεργειών τους, ώστε να φανούν πιο ανταγωνιστικοί στη διεθνή αγορά.

Το πρόγραμμα VACS

Η ευρείας κλίμακας υιοθέτηση προσαρμοστικών καλλιεργειών και των σχετικών τεχνολογιών απαιτεί κίνητρα αγοράς και πολιτικής, χρηματοδότηση της έρευνας και κανονιστική μεταρρύθμιση. Το πρόγραμμα «Όραμα για προσαρμοσμένες καλλιέργειες και εδάφη» (VACS), το οποίο δρομολογήθηκε από την Αφρικανική Ένωση, τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, είναι ένα αρκετά φιλόδοξο εγχείρημα. Το VACS προωθεί παγκόσμιες παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού της χρήσης γης και των τεχνολογιών λίπανσης για προσαρμοστικές καλλιέργειες, και βοηθά τις κυβερνήσεις να αναπτύξουν υποστηρικτικές πολιτικές και να οικοδομήσουν γεωργικές ικανότητες. Εκπαιδεύει επίσης τους αγρότες σχετικά με το πώς να καλλιεργούν με επιτυχία προσαρμοστικές καλλιέργειες. Στο Φόρουμ Τροφικών Συστημάτων της Αφρικής που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο στο Κιγκάλι της Ρουάντα, τα αφρικανικά ιδρύματα έδειξαν την προθυμία τους να ηγηθούν αυτής της προσπάθειας.

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, απαιτείται  στενότερη συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, αναπτυξιακών εταίρων, του ιδιωτικού τομέα, ΜΚΟ και αγροτικών συνεταιρισμών, ώστε να επιταχυνθεί η υιοθέτηση προσαρμοστικών καλλιεργειών και να υλοποιηθούν στοχευμένες επενδύσεις.

Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος θα αποκόμιζε οφέλη, όχι μόνο για την αφρικανική Ήπειρο, άλλα για το σύνολο της παγκόσμιας κοινότητας, καταλήγει το Project Syndicate.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr