Η συνθήκη, η οποία είναι επίσης ανοιχτή σε μη ευρωπαϊκές χώρες, καθορίζει ένα νομικό πλαίσιο που καλύπτει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης και αντιμετωπίζει τους κινδύνους που ενδέχεται να ενέχουν, ενώ προωθεί την υπεύθυνη καινοτομία.

Η σύμβαση υιοθετεί μια προσέγγιση βάσει κινδύνου για το σχεδιασμό, την ανάπτυξη, τη χρήση και τον παροπλισμό συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, η οποία απαιτεί προσεκτική εξέταση τυχόν αρνητικών συνεπειών από τη χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.

Η Σύμβαση Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου εγκρίθηκε σήμερα στο Στρασβούργο κατά την ετήσια υπουργική σύνοδο της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, στην οποία συγκεντρώνονται οι Υπουργοί Εξωτερικών των 46 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Marija Pejčinović δήλωσε: «Η Σύμβαση Πλαίσιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια πρώτη στο είδος της, παγκόσμια συνθήκη που θα διασφαλίσει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη προασπίζει τα δικαιώματα των ανθρώπων. Είναι μια απάντηση στην ανάγκη για ένα διεθνές νομικό πρότυπο που να υποστηρίζεται από κράτη σε διαφορετικές ηπείρους που μοιράζονται τις ίδιες αξίες για να αξιοποιήσουν τα οφέλη της Τεχνητής Νοημοσύνης, μετριάζοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους. Με αυτή τη νέα συνθήκη, στοχεύουμε να διασφαλίσουμε μια υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία».

Η σύμβαση είναι το αποτέλεσμα διετούς εργασίας ενός διακυβερνητικού οργάνου, της Επιτροπής Τεχνητής Νοημοσύνης (CAI), η οποία συγκέντρωσε για τη σύνταξη της συνθήκης τα 46 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Ένωση και 11 μη μέλη (Αργεντινή , Αυστραλία, Καναδά, Κόστα Ρίκα, Αγία Έδρα, Ισραήλ, Ιαπωνία, Μεξικό, Περού, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Ουρουγουάη), καθώς και εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα, της κοινωνίας των πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας, που συμμετείχαν ως παρατηρητές.

Η συνθήκη καλύπτει τη χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης στον δημόσιο τομέα – συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών που ενεργούν για λογαριασμό του – και στον ιδιωτικό τομέα. Η σύμβαση προσφέρει στα μέρη δύο τρόπους συμμόρφωσης με τις αρχές και τις υποχρεώσεις της κατά τη ρύθμιση του ιδιωτικού τομέα: τα μέρη μπορούν να επιλέξουν να υποχρεωθούν άμεσα από τις σχετικές διατάξεις της σύμβασης ή, εναλλακτικά, να λάβουν άλλα μέτρα για να συμμορφωθούν με τις διατάξεις της συνθήκης, τηρώντας πλήρως τις διατάξεις τους.

Αυτή η προσέγγιση είναι απαραίτητη λόγω των διαφορών στα νομικά συστήματα σε όλο τον κόσμο. Η σύμβαση θεσπίζει απαιτήσεις διαφάνειας και επίβλεψης προσαρμοσμένες σε συγκεκριμένα πλαίσια και κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου του προσδιορισμού περιεχομένου που δημιουργείται από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. 

Τα μέρη θα πρέπει να υιοθετήσουν μέτρα για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την πρόληψη και τον μετριασμό πιθανών κινδύνων και την αξιολόγηση της ανάγκης για μορατόριουμ, απαγόρευση ή άλλα κατάλληλα μέτρα σχετικά με τις χρήσεις συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης όπου οι κίνδυνοι τους ενδέχεται να είναι ασύμβατοι με τα πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν τη λογοδοσία και την ευθύνη για δυσμενείς επιπτώσεις και ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σέβονται την ισότητα, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων, την απαγόρευση των διακρίσεων και τα δικαιώματα της ιδιωτικής ζωής.

Επιπλέον, τα μέρη της συνθήκης θα πρέπει να διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα ένδικων μέσων για τα θύματα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με τη χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης και διαδικαστικών διασφαλίσεων, συμπεριλαμβανομένης της ειδοποίησης οποιουδήποτε ατόμου που αλληλεπιδρά με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης ότι αλληλεπιδρούν με τέτοια συστήματα.

Όσον αφορά τους κινδύνους για τη δημοκρατία, η συνθήκη απαιτεί από τα μέρη να υιοθετήσουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν χρησιμοποιούνται για την υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της αρχής του διαχωρισμού των εξουσιών, του σεβασμού της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη.

Τα μέρη της σύμβασης δεν θα υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις διατάξεις της συνθήκης σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την προστασία των συμφερόντων εθνικής ασφάλειας, αλλά θα είναι υποχρεωμένα να διασφαλίζουν ότι αυτές οι δραστηριότητες σέβονται το διεθνές δίκαιο και τους δημοκρατικούς θεσμούς και διαδικασίες. Η σύμβαση δεν θα εφαρμόζεται σε θέματα εθνικής άμυνας ούτε σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης, εκτός εάν η δοκιμή συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία ή το κράτος δικαίου.

Νίκος Ρούσσης - Στρασβούργο

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr