Συγγραφείς του άρθρου είναι ο Σύμβουλος Οικονομικών Μελετών της Eurobank EFG και Καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς κ. Δημήτρης Μαλλιαρόπουλου, ο Επιστημονικος Συνεργάτης της Διεύθυνσης και Υποψήφιος Διδάκτορας στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς κ. Κωνσταντίνος Λαμπρινουδάκης και η Οικονομική Αναλύτρια κα Όλγα Κοσμά.

Τα τελευταία χρόνια, οι αγορές εμπορευμάτων μπήκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο των επενδυτών όσο και των οικονομικών αναλυτών, καθώς οι τιμές στις περισσότερες κατηγορίες έχουν αυξηθεί με αλματώδεις ρυθμούς θέτοντας συνεχώς νέα ιστορικά υψηλά.

Συγκεκριμένα, οι αποπληθωρισμένες τιμές του πετρελαίου και του χρυσού, οι οποίες ιστορικά εμφανίζουν υψηλή θετική συσχέτιση, έχουν τετραπλασιαστεί και τριπλασιαστεί αντίστοιχα από τις αρχές του 2002, ενώ οι αυξήσεις στις τιμές των βιομηχανικών μετάλλων και των τροφίμων ανήλθαν στο 155% και 42% αντίστοιχα. Η αλματώδης αυτή αύξηση των τιμών έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών αλλά και των επενδυτικών funds, τα οποία δραστηριοποιούνται στις αγορές παραγώγων. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός ανοιχτών συμβολαίων στις αγορές παραγώγων επί εμπορευμάτων έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από το 2002, αντανακλώντας τον ολοένα αυξανόμενο όγκο κεφαλαίων που τοποθετείται στις αγορές αυτές.

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να εξετάσουμε (i) τους λόγους οι οποίοι οδήγησαν στην πρόσφατη σημαντική άνοδο των τιμών, δηλαδή κατά πόσο η εν λόγω άνοδος δικαιολογείται από τις αλλαγές στα θεμελιώδη μεγέθη της προσφοράς και της ζήτησης και ποια η συμβολή της κερδοσκοπικής δραστηριότητας, (ii) τις συνέπειες της σημαντικής αύξησης των τιμών των εμπορευμάτων και ιδιαίτερα του πετρελαίου για τις οικονομίες και (iii) τις συνέπειες για τους επενδυτές, δηλαδή αν και σε ποιο βαθμό οι επενδυτές θα πρέπει να κρατούν εμπορεύματα στα χαρτοφυλάκιά τους.

Που οφείλεται η άνοδος των τιμών κατά την τελευταία πενταετία; Ο ρόλος της προσφοράς και της ζήτησης.

Η ραγδαία αύξηση στις τιμές των εμπορευμάτων κατά την τελευταία πενταετία πυροδοτήθηκε καταρχήν από τις ανισορροπίες μεταξύ παγκόσμιας προσφοράς και ζήτησης στις φυσικές αγορές εμπορευμάτων. Οι υψηλοί ρυθμοί παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης που διατηρούνται από το 2002 έχουν αυξήσει κατακόρυφα τη ζήτηση για εμπορεύματα. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης αυτής προέρχεται από τις μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες – ιδιαίτερα την Κίνα με ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης κοντά στο 10% –οι οποίες βρίσκονται σε στάδιο βιομηχανοποίησης και κατασκευής υποδομών. Από την πλευρά της προσφοράς η εικόνα υπήρξε διαφορετική. Η μακρά περίοδος χαμηλών τιμών στα εμπορεύματα κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1980 και 1990 είχε ως αποτέλεσμα να μην πραγματοποιούνται επενδύσεις σε παραγωγικό δυναμικό στους περισσότερους κλάδους εμπορευμάτων. Κατά συνέπεια, η προσφορά δεν επαρκούσε να καλύψει τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση, γεγονός που αντανακλάται στη μείωση των παγκοσμίων αποθεμάτων και την αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων από το 2002 και μετά.

Ποια είναι η συμβολή της κερδοσκοπίας στην πρόσφατη άνοδο των τιμών του πετρελαίου;

Η αυξημένη παρουσία επενδυτικών κεφαλαίων στις αγορές εμπορευμάτων μας υποχρεώνει να εξετάσουμε τη συμβολή της κερδοσκοπικής δραστηριότητας στη διαμόρφωση των τιμών. Το συμπέρασμα της ανάλυσής μας είναι ότι ο ρόλος της κερδοσκοπίας στην διαμόρφωση των τιμών των εμπορευμάτων είναι σημαντικός. Όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 1, η σημαντική αύξηση της κερδοσκοπικής δραστηριότητας στις αγορές συμβαδίζει με τη ραγδαία άνοδο των τιμών του πετρελαίου τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Για να εξετάσουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ των κερδοσκοπικών θέσεων των επενδυτών στα παράγωγα πετρελαίου και της τιμής του πετρελαίου στη διεθνή αγορά, εκτιμήσαμε ένα πρωτότυπο δυναμικό οικονομετρικό υπόδειγμα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, η σημαντική αύξηση των κερδοσκοπικών θέσεων στα παράγωγα του αργού πετρελαίου από το 2004 και μετά εξηγεί το 41% της συνολικής αύξησης της τιμής του αργού

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr