Η Ένωση έχει αποφασίσει να επαναφέρει στο προσκήνιο τον λεγόμενο ψηφιακό φόρο - αν και η ίδια έχει αποτύχει στο παρελθόν να συγκεράσει τις αντίθετες φωνές στο εσωτερικό της - σε μια προσπάθεια εύρεσης πόρων για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης των €750 δισ. “Επενδύουμε στο μέλλον της Ευρώπης. Αυτός είναι ο λόγος που η Επιτροπή θα προτείνει έναν αριθμό νέων ιδίων πόρων, που θα μπορούσαν να βασίζονται στην προγραμματισμένη επέκταση του συστήματος εμπορίας εκπομπών ρύπων, σε έναν φόρο Co2 ή στον ψηφιακό φόρο”, είχε δηλώσει σχετικά η επικεφαλής της Επιτροπής, Ursoula von der Leyen. Παρά την αποτυχία της Ε.Ε. για κοινή θέση, όσον αφορά τη θεσμοθέτηση ενός ενιαίου πανευρωπαϊκού φορολογικού μέτρου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, η ανάγκη χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης έχει αναζωπυρώσει το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον επί του θέματος. 

Η στάση των ΗΠΑ
Πλέον η θέση της Ε.Ε. - η οποία έχει εκφραστεί εμμέσως πλην σαφέστατα δια της Εκτελεστικής Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Margrethe Vestager - είναι ότι η Ε.Ε. θα προχωρήσει με τον δικό της φόρο ψηφιακών υπηρεσιών, ακόμη κι αν οι ΗΠΑ επιμείνουν στη στάση τους και εμποδίσουν μια παγκόσμια συμφωνία. “Ο νέος φόρος είναι απαραίτητος λόγω της ευκολίας με την οποία πολλές μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας ελαχιστοποιούν τους ευρωπαϊκούς φόρους τους”, τόνισε η κυρία Margrethe Vestager σε διαδικτυακή συνέντευξη.

Θυμίζουμε ότι ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Steven Mnuchin, αποχώρησε από τις συνομιλίες που διεξήγαγε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης στο Παρίσι, με τη συμμετοχή 140 χωρών, οι οποίες είχαν ως αντικείμενο τη δημιουργία ενός παγκόσμιου συστήματος φορολόγησης των ψηφιακών υπηρεσιών. Οι προσδοκίες για την επίτευξη, παγκόσμιας, συμφωνίας διαψεύστηκαν για ακόμη μία φορά, αναγκάζοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να προειδοποιήσει με μονομερή εφαρμογή του μέτρου.

Ο Γάλλος υπουργός οικονομικών, Bruno Le Maire, από την πλευρά του, σε συνέντευξή του σε γαλλικό τηλεοπτικό μέσο χαρακτήρισε “πρόκληση” τη στάση των ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι, εάν δεν επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η Ε.Ε. θα πρέπει να προχωρήσει κανονικά στα δικά της σχέδια για την επιβολή του φόρου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Διεθνές επίπεδο
Η αναμόρφωση των φορολογικών συντελεστών, ώστε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η ψηφιοποίηση της οικονομίας, βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ. Σε περίπτωση που επιτευχθεί, θα συνιστά την πρώτη αναμόρφωση των διεθνών φορολογικών κανόνων από τη δεκαετία του 1920 και μετά. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι ένας φόρος επί των ψηφιακών υπηρεσιών μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη στην παγκόσμια οικονομία, υπολογίζοντας ότι η επιβολή φορολογίας στα κέρδη των πολυεθνικών της τεχνολογίας μπορεί να προσθέσει στα παγκόσμια φορολογικά έσοδα $100 δισ. σε ετήσια βάση. Η αναμόρφωση των φορολογικών κανόνων, που εισηγείται ο ΟΟΣΑ, αφορά μεγάλες πολυεθνικές με διασυνοριακές δραστηριότητες και έσοδα άνω των €750 εκατ. Σύμφωνα με την εισήγηση του ΟΟΣΑ, για να εμπίπτει μία πολυεθνική στις νέες φορολογικές διατάξεις, θα πρέπει, επίσης, να έχει “συστηματική και σημαντική” αλληλεπίδραση με τους πελάτες στην αγορά μιας χώρας, ανεξάρτητα από το εάν έχει φυσική παρουσία εκεί ή όχι.

Το σκεπτικό της πρότασης είναι ότι οι εταιρίες, που πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις, θα μπορούν να υπόκεινται σε φόρους σε μια συγκεκριμένη χώρα, σύμφωνα με ένα μοντέλο που βασίζεται σε συγκεκριμένα ποσοστά κερδοφορίας, τα οποία θα καθοριστούν από τη διαπραγμάτευση. 

Ευρωπαϊκές απόπειρες
Η Ευρώπη, από την πλευρά της, είχε επεξεργαστεί πρόταση για την επιβολή εισφοράς 3% σε εταιρείες του κλάδου της ψηφιακής τεχνολογίας με έσοδα άνω των €750 εκατ., εκ των οποίων τα €50 εκατ. θα αποτελούσαν φορολογητέα έσοδα επί ευρωπαϊκού εδάφους. Ωστόσο, χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Φινλανδία και η Σουηδία, αντιτάχθηκαν στα μέτρα. Μετά το ναυάγιο της πανευρωπαϊκής πρωτοβουλίας χώρες, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Αυστρία και το Ηνωμένο Βασίλειο, κατάρτισαν εθνικά σχέδια για την επιβολή φόρου επί των ψηφιακών υπηρεσιών. Θυμίζουμε ότι η Γαλλία ήταν η πρώτη που επεξεργάστηκε το 2019 πλάνα για την αναμόρφωση των φορολογικών συντελεστών για τους τεχνολογικούς κολοσσούς. Επρόκειτο για φόρο 3% επί των εσόδων από ψηφιακές υπηρεσίες, που αντλούν στη Γαλλία εταιρείες με κύκλο εργασιών άνω των €25 εκατ. στην ίδια τη χώρα και €750 εκατ. παγκοσμίως.

Η κίνηση αυτή οδήγησε τη χώρα σε πολύμηνο διπλωματικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, με τον Αμερικανό πρόεδρο να απειλεί ευθέως με εμπορικό πόλεμο μέχρι και στη γαλλική σαμπάνια, αν προχωρούσε τα σχέδια της.