Το περιεχόμενο των εγγράφων δόθηκε στη δημοσιότητα, λίγο πριν την επίσημη παρουσίαση από τον Πρόεδρο της Κομισιόν και τα σενάρια τιτλοφορούνται: «Συνεχίζουμε», «Όλα για την ενιαία αγορά», «Όσοι θέλουν περισσότερα, κάνουν περισσότερα», «Λιγότερες δράσεις, πιο αποτελεσματικές» και «Κάνοντας περισσότερα από κοινού».

• Σενάριο 1: «Συνεχίζουμε»

Προϋποθέτει ότι η συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας απαιτεί μικρές και ήπιες αλλαγές στην λειτουργία της Ενωσης. Όπως αναφέρει η Επιτροπή, η συνέχιση της πορείας θα επιφέρει σταδιακή πρόοδο. Το σενάριο βασίζεται στην διακυβερνητική συμφωνία εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς, συγκέντρωσης κάποιων στρατιωτικών δραστηριοτήτων και «ενιαίας έκφρασης στις εξωτερικές σχέσεις». Παράλληλα, αρμοδιότητες όπως η φύλαξη συνόρων θα παραμένει στην δικαιοδοσία των εθνικών κυβερνήσεων.

Στο σενάριο περιγράφονται κάποιες σκιές, με φράσεις όπως «οι Ευρωπαίοι είναι εν πολλοίς σε θέση να διασχίζουν σύνορα χωρίς ελέγχους». Η αναφορά ερμηνεύεται ως ένδειξη προβλημάτων για την λειτουργία της ζώνης Σένγκεν αν δεν υπάρξουν αλλαγές στην διαχείρισή της. Όπως προειδοποιεί η Επιτροπή: «Η συνεχιζόμενη βελτίωση στην διαχείριση των συνόρων είναι απαραίτητη για την ανταπόκριση στις νέες προκλήσεις. Αν δεν συμβεί αυτό, κάποιες χώρες θα πρέπει να διατηρήσουν στοχευμένους εσωτερικούς ελέγχους.

• Σενάριο 2: Όλα για την ενιαία αγορά

Εδώ η Επιτροπή εστιάζει στο επίτευγμα με την ευρύτερη βάση υποστήριξης, την ενιαία αγορά. Δεν εκφράζεται ενθουσιασμός για αυτήν την προοπτική, με την επισήμανση ότι «η λήψη αποφάσεων μπορεί να είναι απλούστερη, όμως η ικανότητα συλλογικής δράσης είναι περιορισμένη» και αυτό «μπορεί να διευρύνει το χάσμα μεταξύ προσδοκιών και αποτελέσματος σε όλα τα επίπεδα».

Με την ενιαία αγορά ως βασική αποστολή της, η Επιτροπή πιστεύει ότι η Ενωση θα αντιμετωπίσει υψηλό νομισματικό κίνδυνο, επειδή θα έχει αποτύχει να ολοκληρώσει την ενοποίησης της οικονομικής διακυβέρνησης, αφήνοντας την εκτεθειμένη σε νέες κρίσεις.

Οι εταιρείες πιθανώς θα αντιμετωπίσουν εμπόδια στις διασυνοριακές τους συναλλαγές κα τα μέλη της Ενωσης θα επιστρέψουν στις διμερείς εξωτερικές σχέσεις. Οι εμπορικές συμφωνίες και η αμυντική συνεργασία θα είναι επίσης δυσχερείς.

• Σενάριο 3: Όσοι θέλουν περισσότερα, κάνουν περισσότερα

Είναι στην ουσία η το σενάριο μίας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων, που βασίζεται σε «συμμαχίες των προθύμων» για συγκεκριμένα θέματα, όπως η άμυνα, η εσωτερική ασφάλεια, η φορολογία και τα κοινωνικά θέματα. Σε αυτό το σενάριο, η Επιτροπή λαμβάνει ως προϋπόθεση ότι τα 27 κράτη μέλη θα έχουν γενική πρόοδο σε μία βαθύτερη ενιαία αγορά.

Η Επιτροπή πιστεύει ότι αυτό το μοντέλο θα οδηγήσει σε διαφορές στα δικαιώματα των πολιτών και δεν είναι αισιόδοξη ότι η διακυβέρνηση της ΟΝΕ θα μπορέσει να ολοκληρωθεί.

• Σενάριο 4: «Κάνοντας λιγότερα, πιο αποτελεσματικά»

Με «κάνοντας λιγότερα», η Επιτροπή προφανώς εννοεί ότι «είναι καλύτερο να αντιμετωπίζουμε κάποιες προτεραιότητες από κοινού».

Επιτεύγματα αυτού του καταμερισμού εργασίας θα ήταν μία Ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή, η ενιαία φωνή στην εξωτερική πολιτική και η Ιδρυση μιας ευρωπαϊκής Αμυντικής Ενωσης.

Άλλα πεδία βαθύτερης συνεργασίας θα μπορούσαν να είναι η καινοτομία, το εμπόριο και η ασφάλεια, ενώ η έρευνα θα μπορούσε να στραφεί στην ψηφιοποίηση και την μείωση των εκπομπών ρύπων.

• Σενάριο 5: «Περισσότερα και από κοινού»

Κατά το σενάριο αυτό, οι «27» κάνουν περισσότερα από ποτέ βήματα σε όλα τα πεδία – κωδικός της «ομοσπονδιακής Ενωσης».

Η Ενωση θα αποκόμιζε πολλά από τους ιδίους πόρους της, την ικανότητά της δηλαδή να εισπράττει έσοδα , μεσω της φορολογίας εισοδήματος και θα έφτανε τον στην ολοκλήρωση. Κατά την Επιτροπή είναι προτιμότερη αυτή εκδοχή και σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτή η προοπτική είναι προτιμότερη για την διακυβέρνηση της ευρωζώνη και θα περιγραφεί σε ένα κείενο που θα παρουσιαστεί τους επόμενους μήνες.

Σε αυτό το σενάριο, η Ενωση θα μιλά εκ μέρους όλων των μελών της σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και εμπορίου και θα ηγηθεί σε παγκόσμια κλίμακα της προσπάθειας για την κλιματική αλλαγή και τα ανθρωπιστικά ζητήματα.

Το κέντρο λήψης αποφάσεων των Βρυξελλών θα γίνει μεγαλύτερο και ταχύτερο, όμως η Επιτροπής αναγνωρίζει ότι «υπάρχει κίνδυνος αποξένωσης μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας, που θεωρούν ότι η Ενωση έχει χάσει την νομιμοποίηση της».