Το αποτέλεσμα αυτό «αντίκειται στην αρχή της ελεύθερης μετακίνησης προσώπων ανάμεσα στην ΕΕ και στην Ελβετία», σημείωσε σε ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες της πρωτοβουλίας αυτής στο σύνολο των σχέσεων» των κρατών μελών της με τη Βέρνη, προειδοποίησε ταυτόχρονα.

Για «σημείο καμπής» έκανε λόγο η υπουργός Δικαιοσύνης της Ελβετίας, Σιμονέτα Σομαρούγκα, που προέβλεψε ότι «η αλλαγή του συστήματος θα έχει μεγάλες συνέπειες για την Ελβετία», μιλώντας στους δημοσιογράφους στη Βέρνη.

Η πρόταση που έθεσε σε δημοψήφισμα το ακροδεξιό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα (SVP) υποστηρίχθηκε από το 50,3% των εκλογέων και πάνω από τα μισά καντόνια της ομοσπονδίας. Το αποτέλεσμα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για την κυβέρνηση.

Το αποτέλεσμα αυτό σηματοδοτεί «την πλήρη αναμόρφωση της πολιτικής της Ελβετίας όσον αφορά την μετανάστευση», είπε ο ηγέτης του SVP Τόνι Μπρούνερ. «Είναι σαφές ότι η μετανάστευση θα πρέπει να περιοριστεί σε μεγάλη κλίμακα», πρόσθεσε, χαιρετίζοντας την «ενάργεια» των ψηφοφόρων.

Η πρωτοβουλία του SVP αντανακλά τα αισθήματα μεγάλου μέρους του πληθυσμού, που θεωρεί ότι οι μετανάστες —περίπου 80.000 εγκαθίστανται στη χώρα κάθε χρόνο— επιβαρύνουν τις δημόσιες υποδομές της Ελβετίας, όπως και την αγορά στέγης και εργασίας. Ο ρυθμός της μετανάστευσης (20%) προς την Ελβετία είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη.

Τα περισσότερα πολιτικά κόμματα και οι ενώσεις των επιχειρηματιών, όπως και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, είχαν προειδοποιήσει ότι η επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας Ελβετίας- ΕΕ για το μεταναστευτικό θα ωθήσει τις Βρυξέλλες να επανεξετάσουν το σύνολο των διμερών σχέσεων.

Ο πρόεδρος της Ελβετίας Ντιντιέ Μπουρκχάλτερ είπε ότι η κυβέρνηση πρέπει να αναζητήσει μια λύση που είναι αποδεκτή για την ΕΕ. «Πρέπει να βρούμε έναν δρόμο τώρα. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να διευθετήσουμε αυτή την κατάσταση;», διερωτήθηκε.

Σχεδόν η μία στις τρεις θέσεις εργασίας στην Ελβετία εξαρτάται άμεσα από το διμερές εμπόριο με την ΕΕ, όπου κατευθύνεται επίσης το ένα τρίτο των ελβετικών εξαγωγών. Σχεδόν τα τρία τέταρτα των μεταναστών προέρχονται από χώρες μέλη της ΕΕ.

«Μπήκαμε σε μια δύσκολη θέση με αυτή την απόφαση», σχολίασε ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών Κριστιάν Λεβρά.

Ο ηγέτης του SVP Μπρούνερ υποστήριξε ότι «στην ΕΕ, τα πράγματα δεν θα πάνε τόσο άσχημα όσο φαίνεται στην Ελβετία». Προέβλεψε ότι το αποτέλεσμα θα επηρεάσει τη συζήτηση για τη μετανάστευση και τις υπηρεσίες της κοινωνικής πρόνοιας που παρέχονται στους μετανάστες, η οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη στη Βρετανία, στη Γερμανία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. «Αυτή είναι μια προτροπή για όλη την Ευρώπη», είπε.

Στη Γαλλία, ο αντιπρόεδρος του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου (FN) Φλοριάν Φιλιπό έγραψε στο Twitter: «Μπράβο Ελβετία! Μια αληθινή δημοκρατία!». Σε ανακοίνωσή του, το FN ανέφερε ότι το αποτέλεσμα αποτελεί «μια ξεκάθαρη νίκη του ελβετικού λαού επί της ελίτ, της τεχνοδομής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μιας συμπεριφοράς από την οποία δεν έχει γλιτώσει καμιά ευρωπαϊκή χώρα. Δεν έχουμε αμφιβολία ότι η ελβετική νίκη θα ενισχύσει τους Γάλλους στην προσπάθειά τους να σταματήσουν τη μαζική μετανάστευση και να ανακτήσουν τον έλεγχο των συνόρων τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση», καλώντας να γίνει ένα «αληθινό δημοψήφισμα» στη Γαλλία για το ζήτημα.

Ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης του αντιμεταναστευτικού κόμματος Λέγκα του Βορρά (το οποίο στο παρελθόν είχε υπερασπιστεί τους Ιταλούς που εργάζονται στην Ελβετία) έγραψε στο Facebook ότι η απόφαση των Ελβετών αποτελεί «κοινή λογική». «Οι Ελβετοί πολίτες, ψηφίζοντας με κοινή λογική και σε νόμιμη αυτοάμυνα, αποφάσισαν να σταματήσουν την μετανάστευση. Σύντομα θα έχουμε επίσης και εδώ στην Ιταλία, χάρη στη Λέγκα, ένα δημοψήφισμα για να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα και τις θέσεις εργασίας των Ιταλών. Ώσπου οι 4 εκατ. δικοί μας άνεργοι να βρουν δουλειά, δεν θα υπάρχει θέση ούτε για έναν μετανάστη!», υποστήριξε.

Στο Βερολίνο, η κυβέρνηση εξέφρασε την «λύπη» της για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, διά χειλέων του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλέ, ο οποίος εκτίμησε ότι αυτό θα «δημιουργήσει πολυάριθμες δυσκολίες» για την Ελβετία. Σε συνέντευξή του στο δημόσιο γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ARD, ο Σόιμπλε τόνισε ότι θα ανακύψουν «πολυάριθμες δυσκολίες για την Ελβετία σε πολλούς τομείς». Εκτίμησε ότι το αποτέλεσμα «δείχνει σε ένα βαθμό, φυσικά, ότι στον κόσμο της παγκοσμιοποίησης, ο κόσμος αντιμετωπίζει όλο και πιο αρνητικά την πλήρη ελευθερία μετακίνησης».

Ο Χάνες Σβόμποντα, εξέχον μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επισήμανε ότι «για εμάς, οι σχέσεις ΕΕ-Ελβετίας αποτελούν πακέτο. Αν η Ελβετία περιορίσει την μετανάστευση από την ΕΕ, δεν μπορεί να υπολογίζει σε όλα τα οικονομικά και εμπορικά οφέλη που απολαύει σήμερα. Δεν θα επιτρέψουμε τέτοιες επιλεκτικές συμπεριφορές».

Τη λύπη της για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ελβετία, σχετικά με την πρωτοβουλία «ενάντια στη μαζική μετανάστευση», εξέφρασε η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

Σε σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται:

«Η εισαγωγή ποσοστώσεων στη μετανάστευση των πολιτών της ΕΕ αντιβαίνει στην αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ελβετικής Ομοσπονδίας, όπως αυτή περιγράφεται, στη σχετική διμερή συμφωνία που βρίσκεται σε ισχύ και η οποία αποτελεί κύριο παράγοντα, για την αρμονική ανάπτυξη των σχέσεών μας.

Η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, συνιστά ουσιώδη Αρχή του Ευρωπαϊκού Σχεδίου και θεμελιώδες δικαίωμα όλων των πολιτών της, Ελβετών και υπηκόων κρατών-μελών της ΕΕ, το οποίο θα πρέπει να διατηρηθεί και να προωθηθεί.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εξετάσει τις συνέπειες του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος και είναι έτοιμη να εργαστεί από κοινού με την κυβέρνηση της Ελβετικής Ομοσπονδίας, με σκοπό να βρεθούν τρόποι αντιμετώπισης των ζητημάτων που εγείρονται, από εδώ και στο εξής.

Η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τη διαδικασία αυτή, σε συνεργασία με τους θεσμούς και τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης».