Οι δύο καθηγητές ισχυρίζονται ότι η προσέγγιση " Ναι, αλλά ... " ενθαρρύνει το σχεδιασμό από μια ομάδα εισάγοντας μια επιφανειακή αίσθηση συνεργασίας που οδηγεί σε συμβιβασμούς και αποδυναμώνει τις ιδέες. Η άποψή τους, προϊόν ετών μελέτης και συμμετοχής σε σχέδια καινοτομίας, είναι ότι οι αποτελεσματικές ομάδες δεν φοβούνται την κριτική σκέψη, δημιουργούν μέσω της κριτικής.

Προτείνουν λοιπόν τον κανόνα του "Ναι, αλλά και". Για να εξηγήσουν πώς λειτουργεί αυτός ο κανόνας, εξηγούν γιατί η στείρα κριτική του " Ναι, αλλά ... " δεν λειτουργεί.

Ο κανόνας του "Ναι, αλλά". Το πρόβλημα με αυτόν τον κανόνα είναι ότι οι ιδέες, αν και πραγματικά εξαιρετικές, συχνά έχουν σημαντικές ατέλειες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις πιο καινοτόμες, επειδή βουτάνε σε ανεξερεύνητους χώρους. Εάν κάποιος χρησιμοποιήσει την ύπαρξη ενός μειονεκτήματος για να σκοτώσει την ιδέα, μπορεί να χαθεί μια μεγάλη καινοτομία.

Ο κανόνας του "Ναι, και". Η έννοια του να χτίσουμε σε μια ιδέα, αντί να την επικρίνουμε, για να διατηρήσουμε μια δημιουργική ροή, μπορεί να ακούγεται σαν κάτι καλό. Ωστόσο, χωρίς κριτική παρατήρηση, δύσκολα θα καταλάβουμε γιατί η αρχική ιδέα δεν λειτουργεί. Θα θεωρούσαμε τη νέα πρόταση ως μια ανεξάρτητη περίπτωση ή, πιθανότατα, μια διαφορετική προοπτική σύγκρουσης. Και η ομάδα θα χάσει την ευκαιρία να βουτήξει βαθιά στην αρχική ιδέα. Προχωράει χωρίς πρόοδο.

Ο κανόνας του "Ναι, αλλά και". Οι δύο ειδικοί προτείνουν να συνδυάσουμε τα καλύτερα χαρακτηριστικά της κριτικής με την καλύτερη διαδικασία σχηματισμού ιδεών (ideation). Όταν προτείνετε την ιδέα Α, ένας συνάδελφος συζητά πρώτα αυτό το οποίο αντιλαμβάνεται ως μειονέκτημα σε αυτή, παρέχοντας εποικοδομητική ανατροφοδότηση (αυτό είναι το "αλλά") και στη συνέχεια προτείνει έναν πιθανό τρόπο να ξεπεραστεί ή να αποφευχθεί το μειονέκτημα, αυτό είναι το "και"). Τότε κάνετε το ίδιο: Αναγνωρίζοντας ότι η ιδέα Β, παρέχει μια εποικοδομητική κριτική, αναπτύσσετε ένα νέο, ακόμα πιο βελτιωμένο αποτέλεσμα. Άλλοι μπορούν να υπερπηδήσουν τις κριτικές με τις προτάσεις τους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Αυτού του είδους η εποικοδομητική αλληλεπίδραση ενθαρρύνει έναν βαθύτερο κύκλο κρίσιμων διαλόγων που μπορεί να οδηγήσει σε μια συνεκτική, επαναστατική ιδέα.

Σημειώστε ότι το "αλλά" προσδοκώντας το "και" είναι απαραίτητο. Προκειμένου να χτίσει πάνω στην ιδέα σας, ο συνάδελφός σας δεν προσθέτει μόνο μια νέα βελτιωμένη πρόταση. Πρώτον, παρέχει μια κριτική, η οποία σας δίνει τη δυνατότητα να λάβετε πολύτιμες και συγκεκριμένες πληροφορίες, να δείτε αδυναμίες στην ιδέα που δεν θα μπορούσατε να εντοπίσετε και, συνεπώς, να μάθετε. Εσείς και ολόκληρη η ομάδα θα είστε έτοιμοι να εμβαθύνετε στην επόμενη προσέγγιση. Είναι ο συνδυασμός των "αλλά" και των "και" που δημιουργεί πραγματική πρόοδο, επιτρέποντας στην ομάδα να βλέπει τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά στοιχεία και έτσι σε κάθε προσέγγιση να εμβαθύνει περισσότερο στην ανάλυσή τους.

Για να δημιουργήσουμε καινοτομίες, είναι απαραίτητο να αξιοποιήσουμε τις αντιθέσεις που προέρχονται από την κριτική αντί να τις αποφύγουμε. Στην έρευνα για τη δύναμη της διαφωνίας, η Charlan Nemeth*** καταδεικνύει ότι η συζήτηση και η κριτική δεν εμποδίζουν τις ιδέες. Λειτουργούν μάλλον διεγερτικά. Η πρόοδος απαιτεί σύγκρουση και συγχώνευση - χωρίς συμβιβασμούς ή αναβολή - διαφορετικών αντιλήψεων.

Μια άλλη ειδικός η Francesca Gino**** υποστηρίζει, επίσης, ότι η κριτική λειτουργεί μόνο όταν οδηγεί στην ενίσχυση και τη βελτίωση μιας ιδέας. Ένα βασικό στοιχείο αυτής της διαδικασίας είναι η ακρόαση με σεβασμό και η αναγνώριση του ταλέντου και των ικανοτήτων των συναδέλφων. Όταν το "αλλά" γίνεται επίθεση στην ιδέα του άλλου (ή ακόμα χειρότερα, στον ίδιο τον άλλο), τότε το αποτέλεσμα είναι επιζήμιο. Η προσθήκη "και" στο "αλλά" ενθαρρύνει την εποικοδομητική και θετική κριτική, μετατρέποντάς την από μια φράση που σκοτώνει μια ιδέα σε έναν τρόπο που διευρύνει τη ροή της δημιουργικότητας παρά την σταματά.

Κριτική, Δημιουργικότητα, Περιέργεια

Ο κανόνας του "Ναι, αλλά, και" πρέπει να εκτελείται με προσοχή και σημαντική δόση πειθαρχίας. Ακολουθούν μερικές απλές οδηγίες. Κατ 'αρχάς, όταν κριτικάρετε τις ιδέες κάποιου άλλου, πρέπει να αξιοποιήσετε όσο το δυνατόν περισσότερο τον δημιουργικό σας νου.

• Όταν βλέπετε μια αδυναμία στην ιδέα, μην πείτε απλώς: "Αυτό δεν λειτουργεί." Αντίθετα εξηγήστε πρώτα που είναι το πρόβλημα και στη συνέχεια προτείνετε μια βελτίωση που θα την έκανε να λειτουργήσει.
•  Όταν δεν καταλαβαίνετε την ιδέα, μην πείτε απλά: «Αυτό δεν είναι σαφές για μένα». Αντίθετα, επισημάνετε πρώτα το συγκεκριμένο σημείο που είναι ασαφές και στη συνέχεια προτείνετε πιθανές εναλλακτικές ερμηνείες: «Εννοείτε το Χ ή το Υ»; Αυτό βοηθά όλους τους συμμετέχοντες να αντιληφθούν πιο λεπτομερείς επιλογές.
• Όταν σας αρέσει η ιδέα, μην την αποδεχτείτε απλώς όπως είναι. Αναζητήστε πιθανές βελτιώσεις και, στη συνέχεια, προχωρήστε στη βελτίωσή της.

Δεύτερον, όταν ακούτε την κριτική κάποιου άλλου για την ιδέα σας, θα πρέπει να προσπαθήσετε να μάθετε από αυτά που λέει. Ένας πρακτικός τρόπος είναι να ακούσετε προσεκτικά την κριτική, να είστε περίεργοι και να αναρωτιέστε: «Γιατί ο συνάδελφός μου προτείνει αυτή την αντίθετη άποψη που δεν συμβαδίζει με αυτό που βλέπω; Ίσως υπάρχει μια ακόμα πιο ισχυρή ιδέα που κρύβεται πίσω από τις δύο αντιλήψεις μας». Η κριτική γίνεται θετική δύναμη, όταν εστιάζεστε στην ομάδα, στην υπερνίκηση των αδυναμιών της και στην ενίσχυση της αρχικής ιδέας.

Το μυστικό της κριτικής στην καινοτομία έγκειται στην συνδυαστική συμπεριφορά των συμμετεχόντων. Εκείνοι που κάνουν κριτική πρέπει να την πλαισιώνουν με θετικές, χρήσιμες προτάσεις. Εκείνοι που κρίνονται πρέπει να χρησιμοποιούν την κριτική για να μάθουν και να βελτιώσουν τις ιδέες τους. Όταν γίνεται με περιέργεια και σεβασμό, η κριτική αναδεικνύεται στην πιο προηγμένη μορφή δημιουργικότητας. Μπορεί να είναι συναρπαστική, παθιασμένη, διασκεδαστική και πάντα εμπνευστική. Ας συνδυάσουμε, λοιπόν τα "Ναι, και" με τα "Ναι, αλλά" για να δημιουργήσουμε το εποικοδομητικό και θετικό "Ναι, αλλά και"!

________________________________________

* Ο Roberto Verganti είναι Καθηγητής Ηγεσίας και Καινοτομίας στη Σχολή Διοίκησης της Politecnico di Milano,

** Ο Don Norman είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας του Σαν Ντιέγκο, συνιδρυτής του Ομίλου Nielsen Norman. Υπήρξε αντιπρόεδρος της Apple.

*** Η Charlan Nemeth είναι καθηγήτρια της Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών και Ψυχολογίας, στο Berkeley, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας

**** Η καθηγήτρια Francesca Gino είναι βραβευμένη ειδικός στην ψυχολογία των οργανισμών

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr