Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας είναι ταυτόχρονα πραγματική και σημαντική για την παγκόσμια οικονομία. Οι ειδήσεις για τη βουτιά του Χρηματιστηρίου το τρέχον έτος και την υποτίμηση του γουάν έναντι του δολαρίου, ενισχύουν την επωδό, στη χορωδία των παρατηρητών της Κίνας, ότι το μακροχρόνιο φλερτ της χώρας με την καταστροφή επιτέλους τελείωσε όπως αναμενόταν, με δάκρυα στα μάτια. Εν τω μεταξύ, οι Κινέζοι αξιωματούχοι, που ανησυχούν για την πολιτική υποστροφή, θεωρείται ότι αγνοούν τη συμβουλή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων σχετικά με περαιτέρω αναταραχές και γίνονται παρανοϊκοί με την κριτική.

Αμφιβολίες για το μέλλον της Κίνας παρουσιάζονται κατά καιρούς. Ωστόσο, η εμπειρία του Jonathan Woetze, στελέχους του McKinsey Global Institute (MGI), που ζει και εργάζεται στην Κίνα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, δείχνει ότι αυτή η μονοδιάστατη άποψη απέχει από την πραγματικότητα. Παρακάτω, παραθέτουμε πέντε κοινές παραδοχές τις οποίες επικαλείται ο J. Woetze.

1. Η εξαπάτηση

Βασικό αξίωμα της θέσης περί κατάρρευσης της Κίνας είναι ότι η χώρα απλώς δεν έθεσε τις βάσεις μιας βιώσιμης οικονομίας. Λέγεται ότι λείπει μια ανταγωνιστική, δυναμική δομή ιδιωτικών επιχειρήσεων, οι οποίες φαίνεται ότι έχουν καταγράψει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους από το φθηνό εργατικό δυναμικό και τις βαριές ξένες επενδύσεις, που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί.

Σαφώς, η Κίνα δεν διαθέτει κάποια στοιχεία μιας σύγχρονης οικονομίας της αγοράς, όπως π.χ. δείχνει το γεγονός ότι το νομικό της σύστημα υπολείπεται της υποστήριξης των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας που υπάρχει στις προηγμένες χώρες. Παρ'όλα αυτά, ο ακαδημαϊκός Nicholas Lardy, ειδικός σε θέματα της κινεζικής οικονομίας, επεσήμανε πρόσφατα ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι ζωντανός, εντοπίζοντας μια ανοδική γραμμή τάσης. Το μερίδιο των κρατικών επιχειρήσεων βιομηχανικής παραγωγής συνεχίζει να μειώνεται σταθερά, από 78% το 1978 σε 26% το 2011. Ενώ η ιδιωτική βιομηχανία ξεπερνά κατά πολύ σε προστιθέμενη αξία τον κρατικό τομέα και η χορήγηση δανείων σε ιδιωτικούς φορείς αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.

Στην πραγματικότητα, μεγάλο μέρος του μοντέλου ανάπτυξης της Κίνας αντανακλά εκείνο των άλλων βιομηχανοποιημένων και αστικών οικονομιών στην Ασία και αλλού. Το υψηλό ποσοστό αποταμίευσης, οι αρχικές επενδύσεις στη βαριά βιομηχανία και την παραγωγή, και οι προσπάθειες καθοδήγησης και σταθεροποίησης μιας ραγδαία βιομηχανοποιημένης και αστικοποιημένης οικονομίας, για παράδειγμα, μοιάζουν με τις πολιτικές που ακολούθησαν η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν όταν βρίσκονταν σε παρόμοιο στάδιο ανάπτυξης. Αυτό το επενδυτικό μοντέλο μπορεί να οδηγήσει σε κάποια προβλήματα, όπως υποδεικνύει η εμπειρία της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών. Ωστόσο, η προθυμία ρεαλιστικής παρέμβασης στην αγορά δεν συνεπάγεται καθυστέρηση ή οικονομική διαχείριση που αδιαφορεί για τις επιπτώσεις στις γειτονικές οικονομίες και τους παγκόσμιους εταίρους της Κίνας.

Επιπλέον, οι μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες της Κίνας από το 2013, αποτελούν άμεση αντίδραση στις διαρθρωτικές αλλαγές της οικονομίας. Οι νέες πολιτικές στοχεύουν να δοθεί ώθηση στις εξαγωγές υψηλότερης αξίας, που στοχεύουν ζωντανές αναδυόμενες αγορές, να ανοίξουν πολλούς τομείς σε ιδιώτες επενδυτές, και να προωθηθεί η ανάπτυξη που βασίζεται στην κατανάλωση από την αύξηση των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης. Σήμερα, η κατανάλωση συνεχίζει να ανεβαίνει ταχύτερα από το ΑΕΠ, και οι επενδυτές συνωστίζονται σε τομείς που περιλαμβάνουν από την επεξεργασία νερού έως το ηλεκτρονικό εμπόριο. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται, ενώ ταυτόχρονα η Κίνα εντείνει τις προσπάθειες καταπολέμησης της διαφθοράς και η κυβέρνηση δεν προχωρεί σε μεγάλες επενδυτικές δαπάνες (όπως έκανε το 2008). Αυτό δείχνει πόσο σημαντικές είναι οι μεταρρυθμίσεις.

2. Η έλλειψη ικανότητας καινοτομίας

Τα διάφορα think tanks, οι ακαδημαϊκοί και οι δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι η Κίνα, στην καλύτερη περίπτωση, έχει αδύναμη ικανότητα καινοτομίας, που είναι η ψυχή της σύγχρονης οικονομίας. Συνήθως υποστηρίζουν επίσης, ότι το εκπαιδευτικό της σύστημα δεν προάγει τη δημιουργικότητα.

Μια πρόσφατη μελέτη του MGI περιγράφει τους τομείς όπου η καινοτομία στη χώρα αυτή είναι ανθηρή. Καινοτόμες διαδικασίες προσδίδουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και ανάπτυξη σε πολλές βιομηχανίες. Η καινοτομία είναι στο επίκεντρο της επιτυχίας επιχειρήσεων σε τομείς που προσαρμόζονται στις ταχέως μεταβαλλόμενες ανάγκες των καταναλωτών, έτσι ώστε ψηφιακές ηγέτες, όπως είναι η Alibaba (e-commerce) και η Xiaomi (smartphones), να αναδύονται ως κορυφαίοι παγκόσμιοι παίκτες. Οι μεγάλες επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε & Α) κατατάσσουν την Κίνα ως δεύτερη παγκοσμίως σε συνολικές δαπάνες, και πάνω από ένα εκατομμύριο πτυχιούχοι θετικών επιστημών το χρόνο συμβάλλουν στην υλοποίηση σημαντικών οχυρώσεων στις επιστήμες και τη μηχανική που βασίζονται στην καινοτομία.

Η συνέχεια των μύθων στο επόμενο άρθρο. 

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr