Τα χρόνια πριν από την χρηματοπιστωτική κρίση, τα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και οι "φούσκες" στις τιμές των μετοχών ώθησαν την ετήσια αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ στο 4,3%. Παράλληλα, οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν σε επίπεδα ανάλογα με εκείνα των σκανδιναβικών χωρών, ενώ τα φορολογικά έσοδα παρέμειναν.. "μεσογειακά". Έπειτα από την είσοδο της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, η σύγκλιση των επιτοκίων σε συνδυασμό με τις φουσκωμένες τιμές των ακινήτων τροφοδότησαν την αύξηση του χρέους των νοικοκυριών και προκάλεσαν "υπερθέρμανση" του κατασκευαστικού τομέα, θέτοντας την οικονομία της σε ένα μη βιώσιμο μονοπάτι. Tο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ΟΟΣΑ και η Κομισιόν έχουν τονίσει επανειλημμένα τη βασική αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να παράγει μακροπρόθεσμα βιώσιμη ανάπτυξη. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας υποχρηματοδοτείται, οι επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης είναι ανεπαρκείς, ο εξαγωγικός τομέας είναι μικρός, ενώ η ενίσχυση της παραγωγικότητας υπήρξε αργή. O ιδιωτικός τομέας της οικονομίας έχει κυριολεκτικά σακατευτεί -για να προστατευθούν τα προνόμια και οι κόκκινες γραμμές των συντεχνιών του δημόσιου τομέα (μονίμως προστατευμένων από τους έλληνες πολιτικούς)- προς δόξαν του αενάως πελατειακού ελλαδικού κράτους. Το βαρύ ρυθμιστικό πλαίσιο της Ελλάδας -το οποίο περιγράφεται επαρκώς από τους δείκτες της Παγκόσμιας Τράπεζας αναφορικά με την ευκολία του επιχειρείν- αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο ώστε να εισέλθει κάποιος σε αρκετούς επιχειρηματικούς κλάδους, αποκλείοντας πρακτικά ολόκληρες βιομηχανίες και επαγγέλματα από τον ανταγωνισμό. Ως αποτέλεσμα, η ελληνική οικονομία παλεύει να ανακατανείμει πόρους, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, δεδομένης της ακαμψίας της αγοράς εργασίας. Ωστόσο, σε όσο κακή κατάσταση και αν βρίσκονται η οικονομία και η πολιτική κουλτούρα της Ελλάδας, οι συνέπειες μιας εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ θα ήταν καταστροφικές.

Mια έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ θα αποτελούσε πρωτίστως ολέθριο πλήγμα για την ίδια τη χώρα. Χωρίς τη στήριξη της ΕΚΤ, το τραπεζικό της σύστημα θα αποκλειόταν εντελώς από τις διεθνείς αγορές. Η ελληνική κυβέρνηση θα αναγκαζόταν να κλείσει τις τράπεζες για μια ή δυο εβδομάδες, να εκδώσει νόμισμα έκτακτης ανάγκης, να περιορίσει δραστικά την πρόσβαση των νοικοκυριών στις καταθέσεις τους και να εισάγει ελέγχους κεφαλαίου (capital controls). Όταν οι αγορές θα άνοιγαν ξανά, η νέα δραχμή θα υποτιμάτο περίπου κατά 30-50%, προτού βρεθεί μια καινούργια μακροχρόνια ισορροπία. Τα πράγματα θα χειροτέρευαν, καθώς η οικονομική κρίση θα οδηγούσε σε πολιτική κατάρρευση, καθιστώντας αδύνατη τη θέσπιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που απεγνωσμένα χρειάζεται η Ελλάδα. H βαθύτερη οικονομική κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει απότομη αύξηση της κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας στην Ελλάδα, με πιθανότητες μεταφοράς τους και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι χώρες που ανήκουν στον πυρήνα του ευρώ πιστεύουν ότι η υπόλοιπη ευρωζώνη μπορεί να αντέξει ένα ενδεχόμενο Grexit, κάτι που ίσως και να αληθεύει. Παρ' όλα αυτά όμως, πολλοί οικονομολόγοι εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την πιθανή αρνητική αντίδραση των αγορών -με τη μορφή απώλειας εμπιστοσύνης- όταν η ΕΚΤ χρειαστεί να αγοράσει ομόλογα και άλλων χωρών μελών της ευρωζώνης (π.χ. ιταλικά ή ισπανικά ομόλογα). Tι θα συμβεί τότε άραγε; Tο υποτιθέμενο δίχτυ προστασίας από τη στήριξη της ΕΚΤ δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ στην πραγματικότητα. Εδώ μιλάμε για εντελώς αχαρτογράφητα νερά. Επιπροσθέτως, τι θα συμβεί στην ευρωζώνη εάν το Grexit αποδειχθεί εντός ενός λογικού χρονικού διαστήματος επιτυχημένο σε κάποιο βαθμό για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας; Eάν οι δυνάμεις ενάντια στο ευρωκατεστημένο έχουν καταφέρει να φέρουν κάποια ανάκαμψη στην Ελλάδα, η δυσπιστία απέναντι στο ευρωπαϊκό status quo θα επιταχυνθεί.

Η ΕE και οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να λάβουν σοβαρά υπόψη το γεωπολιτικό περιβάλλον. Η αυξημένη ένταση που προκλήθηκε από τη σύρραξη στην Ουκρανία ενδέχεται να αποσταθεροποιήσει και άλλες περιοχές της ηπείρου. Ήδη έχουν αρχίσει να "παίζουν τα όργανα" στα Βαλκάνια με τα πρόσφατα "γλέντια" στη FYROM. Η γειτονική Τουρκία αντιμετωπίζει μια σειρά από εσωτερικά προβλήματα και παράλληλα αυξάνεται διαρκώς η απειλή της Ισλαμικής τρομοκρατίας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, με κίνδυνο περαιτέρω επέκτασης της απειλής και στην Ευρώπη, μέσω των κυμάτων της ανεξέλεγκτης και παράνομης μετανάστευσης. Μια έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη -σε ένα τόσο ασταθές διεθνές περιβάλλον- θα καθιστούσε περισσότερο ευάλωτη την περιοχή σε εκείνους που εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να επωφεληθούν από μια αδύναμη και λιγότερο ενωμένη Ευρώπη. Oι ευρωπαϊκές αξίες που θα διακυβεύονταν σε μια τέτοια περίπτωση είναι σημαντικότερες από τις όποιες οικονομικές εκτιμήσεις και επιπτώσεις. Υπάρχουν πράγματι πιο σημαντικά ερωτήματα που εγείρονται για την κρίση στην Ελλάδα από το αν η χώρα αξίζει να διασωθεί από τους ευρωπαίους φορολογούμενους ή όχι. Αυτό που διακυβεύεται στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι θεμελιώδεις αξίες και στρατηγικά ζητήματα που βρίσκονται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού και του βορειοατλαντικού σχεδιασμού. H Δύση είναι σίγουρα πιό ασφαλής με έναν σταθερό εταίρο στην Αθήνα.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr