Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr
![Reporter.gr on Google News](/images/google%20news/reporter%20news%20300x100.png)
Κατ' αρχήν να κάνουμε μία γρήγορη σύνοψη των μέχρι σήμερα αποψεων μας, για να δούμε που είχαμε δίκιο και που κάναμε λάθος. Από την αρχή της πανδημίας και στις πιο σκοτεινές ώρες, υποστηρίξαμε με φανατισμό ότι το ιστορικό παράδειγμα μας οδηγει στο συμπέρασμα, ότι δεν πρόκειται να έρθει καμία οικονομική καταστροφή εάν υιοθετηθούν δημοκρατικές λογικές στις πολιτικές που θα εφαρμοσθούν για να αντιμετωπισθούν οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας.
Αυτό και ακριβώς έγινε. Η ΕΕ αντέδρασε ακαριαία. Πρώτα η ΕΚΤ με το "Έκτακτό Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης -Pandemic Emergency Purchase Programme-PEPP) ύψους 1,35 τρισ. euro και αμέσως μετά η ΕΕ με α) το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης συνολικού προϋπολογισμού 750 δις euro και β) τα πρόγραμματα του ESM, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του μηχανισμού SURE συνολικού ύψους 540 δισ. euro.
Απολύτως αντικειμενικά η ΕΕ "χαλάρωσε" τα δημοσιονομικά όρια ενώ παράλληλα δημιούργησε και χρηματοδότησε μηχανισμούς παροχής επιπλέον ρευστότητας χωρίς πιστή τήρηση των αυστηρών κανονισμών και κριτηρίων που ίσχυαν στο παρελθόν. Το είχαμε περιγράψει όλα αυτά στην αρχή της πανδημίας (18 Μαρτίου) στο άρθρο μας με τίτλο "Από τον λοιμό των Αθηνών στην κρίση του κορωνοϊού" ενώ τα εξειδικεύσαμε στην συνέχεια. Τα πραγματικά γεγονότα δικαίωσαν την θεωρητική μας πρόβλεψη-προσέγγιση.
Συνολικά 2,64 τρισ. euro είναι η ευρωπαϊκή δημοκρατική απάντηση στις επιπτώσεις της πανδημίας,μία απάντηση που "έκλεισε" τα στόματα του "φαιο-κόκκινου" μετώπου, που ιδιαίτερα στις χώρες του Νότου (Ιταλία-Ελλάδα), εκείνες τις μαύρες ώρες της πανδημίας και του lockdown, ενορχήστρωνε την εκστρατεία του φόβου και προετοιμάζονταν να στηριχθεί στην οικονομική καταστροφή για να γεμίσει τις πλατείες με αγανακτισμένους και να οργανώσει εκστρατείες μίσους εναντίον της ΕΕ.
Όμως σε αυτό το σημείο θα ήταν χρήσιμο να υπενθυμίσουμε τι σημαίνει η ΕΕ για την παγκόσμια οικονομία. Το 2019 οι ΗΠΑ παρήγαναν το 24% του παγκόσμιου ΑΕΠ, η ΕΕ ήταν στην δεύτερη θέση της παγκόσμιας κατάταξης αφου συμμετείχε με 18.6 % στην δημιουργία του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ η Κίνα βρίσκονταν στην τρίτη θέση ενισχύοντας το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 15, 9%. Τέρμα λοιπόν οι θεωρίες για την οικονομική υπερδύναμη Κίνα. Η ΕΕ των 450 εκατ. κατοίκων συνεισφέρει στο παγκόσμιο ΑΕΠ περισσότερο απο την Κίνα που έχει πληθυσμό 1,4 δισ. ανθρώπους. Αυτή είναι η αλήθεια.
Η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ, είναι δηλαδή μέλος αυτής της οικονομικής υπερδύναμης. Τα τελευταία χρόνια η πατρίδα μας πέρασε μία μεγάλη οικονομική περιπέτεια. Όταν περάσουν τα χρόνια και υπάρξει η αναγκαία χρονική απόσταση που θα επιτρέπει για γραφτεί η ιστορία με ψύχραιμη και αντικειμενική κρίση θεωρούμε βέβαιο ότι θα αναφερθεί η τεράστια αλήθεια για την ευκαιρία που έχασε εκείνη την περίοδο η χώρα μας. Συγκεκριμένα, η Χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ήταν μία τεράστια οικονομική καταστροφή, που ξεπεράστηκε με τις νομισματικές πολιτικές της Ποσοτικής Χαλάρωσης (Quantitative Easing-QE) που εφάρμοσαν οι κεντρικές τράπεζες (μεταξύ των οποίων και η ΕΚΤ).
Η χώρα μας όμως δεν συμμετείχε σε αυτο το party ρευστότητας γιατί είχε αποβληθεί απο τις διεθνείς αγορές πριν ακόμα ενταχθεί σε καθεστώς οικονομικής εποπτείας (μνημόνιο). Δηλαδή όταν οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ για να ξεπεράσουν την χρηματοπιστωτική κρίση, τροφοδοτούσαν την αναπτυξή τους με φθηνά κεφάλαια προερχόμενα απο το QE της ΕΚΤ εμείς δεν είχαμε δικαίωμα να προσφύγουμε σε αυτήν την φθηνή χρηματοδότηση ενώ ταυτόχρονα περικόπταμε δαπάνες απο το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και απολυτως φυσιολογικά οδηγούσαμε στην συρρίκνωση την οικονομίας μας. Αυτή είναι η αλήθεια.
Για να κατανοήσουμε το μέγεθος της καταστροφής θα συγκρίνουμε πως διαμορφώθηκε την περίοδο της κρίσης, το κατά κεφαλή εισόδημα. Το κατά κεφαλή εισόδημα είναι ένα δημοσιονομικό μέγεθος που έχει άμεση και καθοριστική επίδραση στο βιοτικό μας επίπεδο. Η σύγκριση θα γίνει μεταξύ του ελληνικού κατά κεφαλή εισοδήματος και του αντίστοιχου της Πορτογαλίας, μίας χώρας ίσης περίπου σε έκταση και πληθυσμό με την Ελλάδα που αντιμετώπισε και αυτή την μνημονιακή θύελλα.
Μάλλον δεν χρειάζεται κανένας σχολιασμός. Η σύγκριση και τα πραγματικά δημοσιονομικά στοιχεία μιλάνε, και ομολογούν μία τραγική αλήθεια. Σε δύο χώρες περίπου όμοιες ,Ελλάδα-Πορτογαλία που έζησαν την ίδια μνημονιακή περιπέτεια
Αυτή είναι η αλήθεια που αποδεικνύουν οι αριθμοί. Ποιά είναι η γεννεσιουργός αιτία που βοηθά την Πορτογαλία να αποφύγει την απόλυτη καταστροφή, που συντελείται στην Ελλάδα.
Η συμμετοχή της Πορτογαλίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας εκείνης της εποχής που είχε σαν βασικό πυλώνα το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της ΕΚΤ. Η Πορτογαλία παίρνει βοήθεια απο την ΕΕ, ενώ η χώρα μας είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που δεν συμμετέχει. Αυτή είναι η αλήθεια.
Βέβαια πίσω απ' αυτή την δημοσιονομική αλήθεια κρύβονται ανθρώπινες τραγωδίες που όλοι ζήσαμε, είτε άμεσα είτε έμμεσα στο οικογενειακό και κοινωνικό μας περιβάλλον. Ποιός φταίει για την δημοσιονομική-ανθρωπιστική τραγωδία. Πολλά μπορούν να αναφερθούν. Αναφέραμε προηγουμένως ότι τα κρίσιμα γεγονότα είναι σχετικά πρόσφατα γι' αυτό και δεν μπορούν να αποτιμηθούν ψύχραιμα. Δυστυχώς για εμάς, είχαμε το θλιβερό προνόμιο να ζήσουμε μερικά από αυτά τα γεγονότα εκ του σύνεγγυς, είναι βέβαιο ότι σε κάποια μεταγενέστερη και περισσότερη ήρεμη εποχή θα μιλήσουμε για αυτήν την προσωπική μας εμπειρία. Πρός το παρόν αρκούμαστε να αναφέρουμε την γνώμη μας για την λύση του προβλήματος, πάντοτε βασιζόμενοι στα πραγματικά δεδομένα. Ποιά είναι αυτά.
Μία χαρά το καταλάβατε, είτε απορροφούμε τα χρήματα που προβλέπονται να διατεθούν στην χώρα μας απο τα ευρωπαϊκά προγράμματα σύντομα (εώς το 2022 πρέπει να έχει συμβολαιοποιηθεί τουλάχιστον το 60% της προβλεπόμενης βοήθειας), είτε τα χρήματα χάνονται για την χώρα μας. Και αυτό δεν είναι το μοναδικό αρνητικό νέο, εάν αποτύχουμε να απορροφήσουμε αυτά τα χρήματα για να ανορθώσουμε την οικονομία μας, τότε ο κίνδυνος της εμφάνισης του αποπληθωρισμού στην ελληνική οικονομία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, παραμονεύει για να ολοκληρώσει το κακό που προκάλεσαν τα μνημόνια.
Απλά είναι τα πράγματα, είτε παίρνουμε την δωρεάν βοήθεια που μας δίνει η ΕΕ για να ανατάξουμε την οικονομία μας και ξανα-ζήσουμε σαν ευρωπαίοι πολίτες, είτε "μνημόνιο θα λέμε και θα κλαίμε".