Ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι ο δικομματισμός πρόσφερε στοιχειώδη σταθερότητα στην κοινοβουλευτική και γενικά στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή. Όχι βέβαια ο δικομματισμός, όπως τον βιώσαμε στην πράξη, κυρίως μετά την μεταπολίτευση (αλλά και παλιότερα για όσους έχουν διαβάσει ιστορία) κατά την οποίαν τα δύο κόμματα εξουσίας άσκησαν αποκλειστικά και μόνο πελατειακή πολιτική και ταυτίστηκαν με το κράτος. Αλλά ο δικομματισμός με την έννοια της εναλλαγής στην εξουσία δύο βασικών παρατάξεων, μίας κεντροδεξιάς και μίας κεντροαριστερής, που θα εκπροσωπούν μεν δύο διαφορετικές κοινωνικές απόψεις (όσο το επιτρέπει το κυρίαρχο διεθνές σύστημα στο οποίο είναι ενταγμένη η χώρα, για να λέμε την αλήθεια), αλλά η πρακτική τους στην εξουσία θα χαρακτηρίζεται από κανόνες που θα επιτρέπουν την έννομη και αποτελεσματική λειτουργία του κράτους και των πολιτών.

Ασχέτως της πολιτικής συμπεριφοράς και της επάρκειας της Νέας Δημοκρατίας, το μεγάλο πρόβλημα το έχει σήμερα το ΠΑΣΟΚ. Έχει καταρρεύσει, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και το χειρότερο είναι ότι ελάχιστο χρόνο πριν από τις εκλογές η κατάσταση στο εσωτερικό του είναι ακόμη ρευστή. Υποτίθεται ότι το Σαββατοκύριακο θα προχωρήσει σε ανάδειξη νέου αρχηγού με διαδικασίες που κανείς δεν γνωρίζει αν θα αποδειχθούν αποτελεσματικές και θα νομιμοποιούν πολιτικά τη νέα ηγεσία, με τους διάφορους βαρώνους που έχουν απομείνει να βγάζουν διαφορετικές πλατφόρμες (Πάγκαλος, Διαμαντοπούλου), με άλλους να λένε το μακρύ τους και το κοντό τους στα μήντια (Λοβέρδος), με αποτυχημένους να διεκδικούν θώκους και πόστα (Παπουτσής, Χρυσοχοϊδης) και μερικούς ακόμη να αποστασιοοποιούνται από το "μαντρί" νομίζοντας ότι μπορούν να διεκδικήσουν σημαντικό μερίδιο από τα ιμάτια (Κατσέλη, Καστανίδης). Και με έναν πρώην αρχηγό που συνεχίζει να κινείται χαοτικά, όπως ακριβώς έκανε και όταν επικεφαλής (Παπανδρέου).

Δεν θα ενδιέφερε ποσώς η τύχη του ΠΑΣΟΚ αν, έτσι όπως έχουν έλθει τα πράγματα και όπως διαφαίνονται στο προβλεπτό μέλλον, δεν ήταν απαραίτητη η παρουσία του. Θεωρητικά, αυτό που έχει απομείνει είναι προσανατολισμένο στην Ευρώπη και είναι αναγκαία η παρουσία του ως δεύτερο κόμμα, για να έχει πιθανότητες η κυβέρνηση μετά τις εκλογές (είτε μονοκομματική της Ν.Δ. –χλωμό-, είτε συνεργασίας) να τα βγάλει πέρα. Γιατί ο δρόμος θα εξακολουθήσει να είναι ανηφορικός. Πολλοί πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα των προσχών εκλογών θα είναι τελείως διαφορετικό από αυτό που εμφανίζουν σήμερα οι δημοσκοπήσεις. Μακάρι και ίσως. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ωστόσο ότι η κάλπη είναι γενικά "γκαστρωμένη", όπως έλεγε ο Χαρίλαος Φλωράκης, ιδιαίτερα σε μία συγκυρία όπως η σημερινή. Αν το λιπόθυμο σήμερα ΠΑΣΟΚ δεν ανακτήσει κάπως τις αισθήσεις του μέχρι την ημέρα των εκλογών, τότε μπορεί να βγει "τέρας" από την κάλπη... Έστω και αν η βούληση του λαού είναι πάντα σεβαστή, ακόμη και όταν κάνει λάθος.

Άγγελος Στάγκος

[email protected]