Αναμενόμενα όλα αυτά και θα δημιουργηθεί μεγάλο πολιτικό ζήτημα όταν θα έλθει στη Βουλή για ψήφιση το νέο μνημόνιο, με άλλα λόγια το πλαίσιο της οικονομικής πολιτικής που θα πρέπει να εφαρμόσει η χώρα για να πάρει τα λεφτά της στήριξης, όπως συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες στις 26 Οκτωβρίου. Δεν ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί ακριβώς, αλλά για άλλη μία φορά ο Σαμαράς θα πιεσθεί να αλλάξει στάση και θα δούμε πως θα συμπεριφερθεί. Και δεν ξέρουμε τι θα κάνει ο Παπαδήμος, αν Σαμαράς και Καρατζαφέρης αρχίσουν τα «μα» και τα «όχι», γιατί δεν αποκλείεται να τα βροντήξει αν δει ότι δεν συμφωνούν. Πάντως λεφτά δεν πρόκειται να πάρουμε χωρίς να περάσει το μνημόνιο και αυτό είναι σίγουρο.

Θα αναρωτηθεί κανείς ποιο μπορεί να είναι το όφελος νέων μέτρων και πόσο μπορεί να αντέξει η κοινωνία, όταν δεν έχει διαπιστωθεί προκοπή από τη μέχρι σήμερα εφαρμογή της πολιτικής του μνημονίου. Η αλήθεια έχει δύο πλευρές. Η μία είναι ότι το μνημόνιο δεν πέτυχε γιατί η πολιτική τάξη και η διοικητική μηχανή αποδείχτηκαν ανίκανες να περιορίσουν την φοροδιαφυγή , να κάνουν μεταρρυθμίσεις, ακόμη και να απορροφήσουν τα κοινοτικά κονδύλια του ΕΣΠΑ.

Η άλλη πλευρά της αλήθειας είναι ότι ούτε στην Πορτογαλία φαίνεται να πέτυχε η συνταγή. Ωστόσο σε αυτήν επιμένουν τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων, στη λογική της λιτότητας κινούνται και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είτε έχουν πρόβλημα (Ιταλία, Ιρλανδία, Ισπανία), είτε όχι και όλα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το κοινωνικό κράτος που ήταν «σήμα κατατεθέν» της Ευρώπης με οποιεσδήποτε κυβερνήσεις, περιορίζεται σημαντικά.

Ξανατίθεται λοιπόν το ζήτημα αν πρέπει να ακολουθηθεί η πολιτική που μας επιβάλλουν. Η λογική λέει ότι δεν έχουμε εναλλακτική λύση γιατί λεφτά δεν υπάρχουν, κανείς δεν πρόκειται να μας δανείσει πέρα από αυτούς που βάζουν τους σκληρούς όρους και η χρεοκοπία θα επιφέρει ακόμη περισσότερα δεινά. Αν πάμε δε στη δραχμή, θα δούμε την κόλαση. Και πάντως, με οποιαδήποτε εξέλιξη, το κράτος πρέπει να μικρύνει, να εξορθολογιστεί και να έλθει στα μέτρα της χώρας. Ταυτόχρονα πρέπει να γίνουν οπωσδήποτε οι μεταρρυθμίσεις και ακόμη περισσότερο, πρέπει να μεγαλώσει θεαματικά η παραγωγική βάση. Χωρίς παραγωγή, δεν έχει νόημα να μιλάμε για βελτίωση ανταγωνιστικότητας.

Ολα αυτά όμως έχουν σχέση με ανθρώπους, τις απολύσεις τους, τις μειώσεις των μισθών τους και τα άλλα μεγάλα προβλήματα που πέφτουν στο κεφάλι τους. Θα μπορούν να εφαρμοστούν δίχως κοινωνική αναταραχή και συγκρούσεις; Ιδού το ερώτημα.

Άγγελος Στάγκος
[email protected]