Ακολούθησε ορυμαγδός ...σιγής (από την ελληνική πλευρά), δηλώσεων και διαψεύσεων που έμπλεξαν ακόμη περισσότερο τα πράγματα και τελικά «έλαμψε» η αλήθεια: δεν υπήρξε και στο προβλεπτό μέλλον δεν υπάρχει θέμα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά «κρυφή» σύσκεψη έγινε την Παρασκευή το βράδυ στο Λουξεμβούργο για την Ελλάδα που βρίσκεται σε εξαιρετικά  δεινή θέση και φως δεν φαίνεται για την περίπτωσή της.

Είναι και πάλι εξαιρετικά θολό το τι βγήκε από τη συνάντηση του Λουξεμβούργου, όπου πήραν μέρος οι τρεις υπουργοί Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης που μετέχουν και στους G-8, οι υπουργοί των τριών χωρών, πάλι της Ευρωζώνης με την καλύτερη πιστοληπτική ικανότητα, ο Γιούνκερ ως πρόεδρος και ο δικός μας, ο Παπακωνσταντίνου, ως εκπρόσωπος του... προβλήματος. Άρα, εξακολουθούμε να μη  γνωρίζουμε τι πρόκειται να συμβεί στη χώρα που ζούμε, σε εμάς και σε μεγάλο βαθμό και στην Ευρώπη στο άμεσο μέλλον, δηλαδή στους επόμενους 3-4 μήνες. Γνωρίζουμε όμως μερικά άλλα πράγματα που όμως δείχνουν την πραγματικότητα, δεν επιδέχονται διάψευσης και  ταυτόχρονα επιτείνουν την αβεβαιότητα.

-Πρώτον, οι εκπρόσωποι της Τρόϊκας, χαμηλόβαθμοι και υψηλόβαθμοι έχουν σοκαριστεί κυριολεκτικά από την κατάσταση που επικρατεί. Διαπιστώνουν ότι δεν υφίσταται  στοιχειωδώς ελληνικό κράτος, δεν υπάρχει ούτε γνώση, ούτε βούληση από υπουργούς να προωθήσουν μεταρρυθμιστικούς νόμους και αποφάσεις, ή γενικότερα να κάνουν τη δουλειά τους, ότι η αντιπολίτευση μαζί με συνδικαλιστές  κάνουν  ό,τι μπορούν για να καταρρεύσει η χώρα, ότι μεγάλο μέρος της  κοινής γνώμης δεν έχει επίγνωση της πραγματικότητας και δεν ξέρει τι σημαίνει χρεοκοπία και ότι ο Γ. Παπανδρέου αδυνατεί να συμμαζέψει τα πράγματα, ενώ δεν υπάρχει και εναλλακτική λύση.

-Δεύτερον, εκτιμάται με πλήρη σχεδόν σιγουριά ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να βγάλει ούτε το 2011 και ακόμη περισσότερο, το 2012 έτσι όπως έχουν τα πράγματα, ενώ δεν γίνεται πια ούτε λόγος για έξοδο στις αγορές μέσα σε αυτή την περίοδο. Τα λεφτά των δόσεων δεν φτάνουν για να καλυφθούν οι ανάγκες και να πληρωθεί το χρέος που ωριμάζει αυτή την περίοδο και άρα διαμορφώνεται ήδη οξύτατο ταμειακό πρόβλημα, που σημαίνει ότι σε λίγους μήνες δεν θα μπορούν να πληρωθούν ούτε οι δανειστές, ούτε οι μισθοί και οι συντάξεις.

-Τρίτον, οι διαπιστώσεις των τροϊκανών αναφέρθηκαν στα κέντρα των αποφάσεων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και προκάλεσαν μεγάλη ανησυχία, καθώς οι πάντες φοβούνται ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας μπορεί ακόμη να συμπαρασύρει όλο το σύστημα. Επικρατεί όμως αμηχανία και δεν υπάρχει σύμπνοια για τον τρόπο με τον οποίον θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η απειλή που λέγεται Ελλάδα. Ούτε καν αυτή την «κρυφή» σύσκεψη του Λουξεμβούργου δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν σωστά επικοινωνιακά οι εμπνευστές της.

-Τέταρτον, η σύγκλιση της σύσκεψης Παρασκευή βράδυ, όταν είχαν κλείσει οι αγορές και τα χρηματιστήρια, δείχνει την κρισιμότητα της κατάστασης. Αυτή τη στιγμή όμως υπάρχει μία μεγάλη «κόντρα» μεταξύ Μέρκελ και Τρισέ. Η Μέρκελ δεν θέλει (και μάλλον δεν μπορεί) να πάει στους ψηφοφόρους της και να πει ότι πρέπει να βοηθηθεί με νέο δάνειο η Ελλάδα για να τα βγάλει πέρα, όταν μάλιστα διαπιστώνεται ότι οι στόχοι δεν επιτυγχάνονται και οι καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις είναι μεγάλες. Γι αυτό στη γερμανική πλευρά υπάρχουν κύκλοι που προωθούν συνεχώς σενάρια αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους με την έννοια του «κουρέματος».  Ωστόσο ο Τρισέ τρέμει την ιδέα της αναδιάρθρωσης γιατί φοβάται ότι μπορεί να κάνει σμπαράλια όλο το διεθνές τραπεζικό σύστημα και προτείνει να δοθεί νέο δάνειο στην Ελλάδα, αλλά οι γερμανοί και κάποιοι άλλοι δεν θέλουν ούτε να ακούσουν.

-Πέμπτον, οι επόμενες ημέρες, αρχίζοντας από σήμερα θα είναι πολύ κρίσιμες για τις ελληνικές τράπεζες. Δεν γνωρίζουμε πως θα αντιδράσει το κοινό μετά από τα γεγονότα της Παρασκευής, αλλά γνωρίζουμε ότι σύντομα καταφθάνει γενναία υποβάθμιση από την Φιτς, που σημαίνει ότι πλέον όλοι οι λεγόμενοι οίκοι αξιολόγησης θα θεωρούν «σκουπίδια» τα ελληνικά ομόλογα και θα κοπεί από τις ελληνικές τράπεζες και αυτή η λεπτή γραμμή που είχε απομείνει κάποιας άντλησης κεφαλαίων από τράπεζες του εξωτερικού.

-Έκτον, την κατάρρευση της Ελλάδας, την επιστροφή στη δραχμή, αλλά και το ντόμινο που μπορεί να πλήξει το διεθνές τραπεζικό σύστημα από μία αναδιάρθρωση, την φοβούνται σφόδρα και οι αμερικανοί, οι οποίοι πιέζουν έντονα για «περίοδο χάριτος» δύο ετών στην αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων της Ελλάδας ό,τι και να εννοούν, Ίσως να εννοούν κάτι περισσότερο από επιμήκυνση στην αποπληρωμή και του ιδιωτικού χρέους, που υπάρχει βέβαια στο τραπέζι ως διέξοδος, και φτάνουν στο σημείο να προτείνουν να μην πληρώσει η Αθήνα το 2011 και το 2012 κανένα χρέος για να ανακουφιστεί. Αυτό όμως, μαζί και με την επιμήκυνση, σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει διαπραγμάτευση και με τους ιδιώτες δανειστές για να το δεχθούν. Αν γίνει μονομερώς θα δημιουργηθεί μεγάλη ένταση και κρίση. Και βέβαια υπάρχει ανοιχτό και το θέμα των ασφαλίστρων.

-Έβδομον, το πιο αισιόδοξο σενάριο που επικρατεί είναι ότι το ηλεκτρονικό δημοσίευμα του Σπήγκελ ήταν δοτό από την Καγκελαρία της Μέρκελ για να σοκάρει και την ελληνική πλευρά γνώμη και τη γερμανική. Την ελληνική για να αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης και πράξει αυτά που πρέπει χωρίς πολλά-πολλά και τη γερμανική για να αντιληφθεί ότι αν καταρρεύσει η Ελλάδα οι αρνητικές επιπτώσεις στο ευρώ και στους ίδιους θα είναι μεγάλες, οπότε θα πρέπει να ζυμώνονται με την ιδέα να εγκρίνουν και άλλη δανειακή βοήθεια προς την Ελλάδα. Δεν αποκλείεται όμως και να μην ισχύει κάτι τέτοιο, αλλά απλά η διαρροή να έχει να κάνει με αντιπαράθεση «σκληρών» και «ημίσκληρων» στους κόλπους της γερμανικής κυβέρνησης απέναντι στην Ελλάδα. Οι πρώτοι ανήκουν στους συμβούλους της Μέρκελ ενώ επικεφαλής των δεύτερων είναι ο Σόϊμπλε.

Όλα αυτά λοιπόν υπάρχουν στο τραπέζι και είναι ανοιχτά. Όποια λύση και αν επιλεγεί, θα είναι στο πλαίσιο και πάλι ενός αυστηρότατου προγράμματος προσαρμογής (Μνημόνιο το λένε), ακόμη και με διεθνή εποπτεία. Η συμπεριφορά των επικεφαλής της Τρόϊκα που καταφθάνουν αυτή την εβδομάδα θα είναι ενδεικτική για τις διαθέσεις που υπάρχουν απέναντί μας.

Άγγελος Στάγκος

[email protected]