Κάποτε στην Ελλάδα, τα καλά σχολεία ήταν γενικά τα δημόσια και από αυτά κορυφαία εθεωρούντο τα πρότυπα, όπως το Βαρβάκειο, το Ιωνίδειο, η Ευαγγελική Σχολή, το Πειραματικό της Αθήνας και το αντίστοιχο της Θεσσαλονίκης. Ελάχιστα ήταν τα ιδιωτικά που μπορούσαν να τα ανταγωνιστούν, το Κολλέγιο Αθηνών, η Σχολή Αναβρύτων και η Λεόντειος στην Αθήνα, το «Ανατόλια» στη Θεσσαλονίκη, με την διευκρίνιση ότι και αυτά ανήκαν και ανήκουν σε μη κερδοσκοπικά ιδρύματα. Τα περισσότερα από τα καθαρά ιδιωτικά ήταν σχολεία που δεν διεκδικούσαν ιδιαίτερες περγαμηνές και ορισμένα από αυτά μάλιστα αποτελούσαν καταφύγια μαθητών που για διάφορους λόγους ήταν ανεπιθύμητοι ή δεν τα κατάφερναν στα υπόλοιπα και οι μπαμπάδες τους μπορούσαν να πληρώσουν τα δίδακτρα.

Με λίγα λόγια, η ηγετική και η μεσαία τάξη (με την πραγματική σημασία των όρων και όχι με αποκλειστικό μέτρο την επιφαινόμενη οικονομική τους κατάσταση) έβγαιναν κυρίως από την δημόσια παιδεία και από τα συγκεκριμένα ελάχιστα εκπαιδευτικά ιδρύματα της ιδιωτικής παιδείας. Με την επισήμανση ότι σχεδόν όλα τα ξεχωριστά σχολεία ήταν αρένων γιατί οι εποχές ήταν διαφορετικές. Φυσικά σήμερα δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Εκείνο όμως που συμβαίνει σήμερα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία της ηγετικής και μεσαίας τάξης στη χώρα προέρχεται από ιδιωτικά σχολεία, όπου φοιτά μόλις το 7-8% των μαθητών, γιατί καταφέραμε στο μεταξύ ένα ακόμη ακατόρθωτο για άλλους επίτευγμα: να υποβαθμίσουμε τη δημόσια παιδεία και να είναι σχεδόν οι πάντες ευχαριστημένοι. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, τα παιδιά, οι γονείς, το πολιτικό σύστημα και όσοι βγάζουν φράγκα από την παραπαιδεία!

Η αναβίωση των πρότυπων δημόσιων σχολείων αποτελεί απαραίτητο βήμα για την ανάσχεση της επικράτησης των μετρίων και του μέτριου. Αποτελεί επίσης βήμα ενίσχυσης της αξιοκρατίας για διδάσκοντες και μαθητές. Ακόμη περισσότερο, ελπίζεται στα σχολεία αυτά θα παραχθούν δυνάμεις που θα έχουν τις δυνατότητες να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των καιρών και θα στηρίξουν την σπονδυλική στήλη της χώρας που δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι άλλη από την αστική τάξη. Αυτή την αστική τάξη που σήμερα είναι αδύναμη και αλλοτριωμένη. Γιατί όπως είπαμε η ένταξη στην αστική τάξη δεν στηρίζεται μόνο στο χρήμα…

Θα ήταν μεγάλο λάθος αν η νέα γενιά των πρότυπων δημόσιων σχολείων προσπαθήσει να βαδίσει στα ίχνη των θρυλικών παλιών. Η παράδοση έχει μεγάλη σημασία στη δημιουργία και διατήρηση πνεύματος υπερηφάνειας και διάκρισης, αλλά οι καιροί είναι διαφορετικοί, επομένως τα σχολεία, τα προγράμματα και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να προσαρμοστούν ανάλογα και παράλληλα να είναι ενταγμένα στην κοινωνία. Πρόκειται για στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί. Ο μεγάλος φόβος είναι μήπως η προσπάθεια χάσει την ορμή της μέσα σε επιτροπές, γραφειοκρατία και εγωϊσμούς. Και ακόμη μεγαλύτερος φόβος είναι μήπως υπονομευθεί από συνδικαλιστές και κόμματα. Προς το παρόν πάντως, αξίζει να χαιρετισθεί η απόφαση!

 

Άγγελος Στάγκος

[email protected]