Οι πάντες γνωρίζουν ότι βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη καμπή. Πρέπει να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις, να εξυγιανθούν οι ΔΕΚΟ και να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις των καιρών, προκειμένου να πάρουμε την τέταρτη δόση του δανείου από τον μηχανισμό στήριξης της οικονομίας. Αυτά είναι πράγματα που έπρεπε να είχαν γίνει από καιρό, δίχως να τα επιβάλλουν τρίτοι. Τώρα που τα επιβάλλουν αυτοί οι τρίτοι, είμαστε αναγκασμένοι να τα κάνουμε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και μέσα σε κλίμα αμφιθυμίας, αμφισβήτησης και αντιδράσεων. Το κακό είναι ότι επικρατεί πάλι άκρατος παραλογισμός. Πολλοί είναι εκείνοι που ξέχασαν σε ποιο σημείο βρεθήκαμε τον Μάϊο, που δεν εννοούν να αντιληφθούν που βρισκόμαστε σήμερα και δεν θέλουν να σκεφθούν που θα βρεθούμε αύριο, αν δεν πάρουμε την τέταρτη δόση… Με λίγα λόγια, είναι πολλοί εκείνοι που αδυνατούν να χωνέψουν ότι δεν υπάρχουν λεφτά, ούτε καν δανεικά!

Μιλάμε σήμερα για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου των 110 δις ευρώ από τον μηχανισμό στήριξης, πριν καν εξασφαλίσουμε την περίφημη τέταρτη δόση. Έρχονται στην Αθήνα ο Ντομινίκ Στρος Καν και ο Όλι Ρεν για να μας θυμίσουν ότι ο δρόμος που έχει χαραχθεί είναι ο μοναδικός που μπορούμε και πρέπει να ακολουθήσουμε για να πάρουμε τις επόμενες δόσεις και εμείς βάζουμε στο στόχαστρο το Μνημόνιο και το πυροβολούμε κατά βούληση γιατί δεν προωθεί την ανάπτυξη. Σαν να βρισκόταν σε αναπτυξιακή πορεία η οικονομία της χώρας πριν υπογραφεί το Μνημόνιο. Ή ότι είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε την ύφεση αν απαλλαγούμε από δαύτο. Και σε κάθε περίπτωση, τι εννοούν όλοι αυτοί και ο καθένας χωριστά, που καταριούνται το Μνημόνιο ως αντιαναπτυξιακό; Μήπως εννοούν επιστροφή στο οικονομικό-κοινωνικό μοντέλο που μας έφερε σε αυτό χάλι; Ή μήπως πιέζουν για να βαφτίσει το κράτος «κίνητρα» τις επιδοτήσεις και να συνεχίσει να μοιράζει λεφτά που δεν υπάρχουν;

Η «λογική» βέβαια άποψη κάποιων είναι ότι το Μνημόνιο είναι αντιαναπτυξιακό γιατί αφαιρεί λεφτά από την αγορά, αφού μειώνει αποδοχές, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι φόροι. Υπάρχει όντως ζήτημα. Από την άλλη πλευρά πρέπει να επισημανθεί για άλλη μία φορά ότι το δημόσιο είχε πέσει στα βράχια με τις αλόγιστες σπατάλες, ότι η οικονομία πρέπει οπωσδήποτε να γίνει ανταγωνιστική, αν θέλουμε να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα ξαναβγούμε στην επιφάνεια και τέλος, ότι το κράτος είναι αναγκασμένο να βρει λεφτά από κάπου. Ο αντίλογος είναι ότι οι νέοι φόροι στεγνώνουν την αγορά και επομένως εισπράττει λιγότερα από ό,τι θα εισέπραττε από μικρότερη φορολογία. Μπορεί να είναι και έτσι. Όμως πόσοι πλήρωναν τους φόρους τους όταν ήταν μικρότεροι τις εποχές των παχιών αγελάδων; Και που βρήκαν όλοι αυτοί που έτρεξαν και τρέχουν στην περαίωση τα λεφτά;

Υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι αποκλείεται να σωθούμε με την εφαρμογή των πολιτικών του Μνημονίου και θέτουν θέμα αναδιάρθρωσης του χρέους ή επιστροφής στη δραχμή. Άγνωστο αν πρόκειται για οπαδούς του Ρουμπινί ή αν έχουν δική τους αυτόβουλη σκέψη όσοι προβάλλουν τέτοιες απόψεις. Ωστόσο, θα πρέπει να λάβουν υπ΄ όψιν ότι επιστροφή στη δραχμή ταυτίζεται με βαρβάτη υποτίμηση, την ώρα που τα χρέη και οι εισαγωγές θα συνεχίσουν να πληρώνονται με ευρώ και δολάρια, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να συνεχίζεται η εξυγίανση του δημοσίου και η πολιτική της λιτότητας. Αντίθετα, δεν σημαίνει ότι θα βρίσκουμε δανεικά. Όσο για την αναδιάρθρωση του χρέους, αυτή ταυτίζεται με πτώχευση αν εμείς την ζητήσουμε μονομερώς και φυσικά οι αγορές θα μας τσακίσουν. To ζητούμενο είναι η όποια αναδιάρθρωση να γίνει υπό την αιγίδα της Ευρωζώνης όταν έλθει η στιγμή και μέχρι τότε είμαστε υποχρεωμένοι να προσπαθήσουμε να γίνουμε …καλά παιδιά. Για το δικό μας συμφέρον, όχι των άλλων

Το μνημόνιο μόνο του δεν εξασφαλίζει το αίσιο τέλος. Ούτε υπάρχει αμφιβολία ότι το αίσιο τέλος προϋποθέτει ανάπτυξη. Μόνο που η ανάπτυξη προϋποθέτει με τη σειρά της ανταγωνιστικότητα με στόχο την εκτός συνόρων αγορά και αυτή πάλι χρειάζεται την εξυγίανση του δημοσίου και την αλλαγή του μοντέλου. Όπως είπε και ο Σκιόπα, θα απαιτηθούν αρκετά χρόνια για να ξαναβγούμε στην επιφάνεια. Και κυρίως χρειαζόμαστε την Ευρωζώνη και την εμβάθυνσή της με στόχο την οικονομική ένωση. Γιατί θα θέλουμε συνεχώς την βοήθειά της. Αυτό τουλάχιστον λέει η λογική.