Το μόνο κόμμα που μπορεί να ισχυρισθεί ότι βγήκε με σαφή κέρδη είναι το ΚΚΕ, αλλά ούτε ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ, ούτε ή Ανανεωτική Δημοκρατική Αριστερά πήγαν συγκριτικά ιδιαίτερα άσχημα. Δεν είναι δυνατή μία σαφής εκτίμηση για το ΛΑ.ΟΣ γιατί η συμμετοχή του ήταν γενικά συγκεχυμένη. Ίσως κάποιοι έχουν το δικαίωμα να υποστηρίζουν ότι ήταν μία κακή μέρα για τα δύο μεγάλα κόμματα. Αν αυτό συνεχισθεί, οι αυτοδιοικητικές εκλογές σήμαναν το τέλος του δικομματισμού της μεταπολίτευσης.

Φυσικά υπάρχει και ο δεύτερος γύρος της επόμενης Κυριακής, για να φανεί καθαρά ο χάρτης των περιφερειών. Ωστόσο εκείνο που έγινε ξεκάθαρο είναι ότι δεν πάμε για βουλευτικές εκλογές (τουλάχιστον στο προβλεπτό μέλλον), αφού ο πρωθυπουργός προτίμησε να ερμηνεύσει ως θετικό το αποτέλεσμα για την κυβέρνηση και να δηλώσει αρκετά σαφώς ότι συνεχίζει την προσπάθεια της αλλαγής. Άλλωστε είχε φροντίσει να αφήσει ανοιχτό το όριο που θα ξεχώριζε την επιτυχία από την αποτυχία.

Όπως και νάχει το πράγμα, πρώτο, είναι ευχάριστο το γεγονός ότι δεν πάμε για εκλογές, δεύτερον, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα αν δεν έθετε ο Γ. Παπανδρέου το δίλημμα, αφού προηγουμένως όλη η αντιπολίτευση με πρώτη και καλύτερη τη Ν.Δ. ήθελε την αποδοκιμασία στη βάση του Μνημονίου. Σε πολλά κανάλια κυριάρχησε η άποψη ότι ο πρωθυπουργός έκανε λάθος να «εκφοβίσει» τον λαό με βουλευτικές εκλογές και εισέπραξε την απάντηση. Από την άλλη πλευρά, ποιος μπορεί να υποστηρίξει με βεβαιότητα ότι η πρωτιά του Σγουρού στην περιφέρεια Αττικής και η αντίστοιχη πτώση του Δημαρά στην Τρίτη θέση, δεν οφείλεται στο δίλημμα; Και πάντως, από τις δηλώσεις του Α. Σαμαρά, της Αλ. Παπαρήγα, του Αλ. Τσίρα, ακόμη και του Κικίλια, γίνεται σαφές ότι ερμηνεύουν το αποτέλεσμα σαν απόρριψη του μνημονίου κα θα συνεχίσουν τον «αγώνα» πάνω σ΄ αυτή την βάση.

Σημαντικότατο χαρακτηριστικό της χθεσινής αναμέτρησης η αποχή. Κανείς δεν το αρνείται και βέβαια δίδονται διάφορες ερμηνείες. Η μία ερμηνεία είναι ότι ο κόσμος ήθελε να δείξει τη δυσαρέσκειά του προς την κυβέρνηση, δίχως να επιβραβεύσει τη Νέα Δημοκρατία. Σίγουρα υπάρχει μεγάλη αλήθεια σε αυτό. Μία δεύτερη ερμηνεία είναι ότι ο κόσμος αποδοκίμασε με την αποχή μαζί με τα άκυρα και τα λευκά, το πολιτικό σύστημα. Υπάρχει και σ΄ αυτό αλήθεια. Τρίτη ερμηνεία, συμπληρωματική των άλλων δύο, είναι ότι οι έλληνες γυρνούν την πλάτη στην πολιτική και γενικώς στα κοινά, είτε γιατί αποπολιτικοποιούνται με αυξανόμενους ρυθμούς, είτε γιατί είναι απορροφημένοι στα προσωπικά τους προβλήματα, είτε διότι θεώρησαν ότι δεν κρίνεται σε αυτές η διακυβέρνηση της χώρας, είτε γιατί όσοι έπρεπε να μετακινηθούν δεν θέλησαν να δαπανήσουν χρήματα γι΄ αυτό το σκοπό, είτε τέλος, γιατί η ελληνική κοινωνία έχει περιπέσει σε αφασία και γενικευμένη αδιαφορία.

Αναμφίβολα, οι έλληνες έχουν ζοριστεί και βαρυγκομούν για τα μέτρα του μνημονίου. Ακόμη περισσότερο, αισθάνονται ότι θα απαιτηθούν και άλλα μέτρα και ότι θα περάσουν πολλά χρόνια πριν δούν το φώς στην άκρη του τούνελ, αν ποτέ βγούμε από αυτό με την πολιτική της λιτότητας που έχει επιβληθεί από άκρου εις άκρο της Ευρώπης. Είναι πολλοί όμως εκείνοι που αντιλαμβάνονται ότι άλλος δρόμος από αυτόν του Μνημονίου δεν υπάρχει. Το γεγονός ότι σύμφωνα με δημοσκόπηση που παρουσίασε χθες το «MEGA» το 82% δεν θέλουν εκλογές μπορεί να ερμηνευθεί ότι καταλαβαίνουν ότι δεν πρέπει να αλλάξει η σημερινή πολιτική, ότι είναι αναγκαία. Αλλιώς θα ήθελαν εκλογές για να αλλάξει…Και αν αυτή η υπόθεση είναι σωστή, άλλοι καταδικάζουν την πολιτική του Μνημονίου, αλλά άλλοι δεν έχουν πεισθεί από την επάρκεια της κυβέρνησης να το βγάλει πέρα, να δείξει ικανότητα και αποφασιστικότητα.

Για να κλείσουμε με συγκεκριμένα χθεσινά αποτελέσματα, στην Κεντρική Μακεδονία, τη Θεσσαλονίκη, την Αττική και Αθήνα, όπως αναμενόταν ο Π. Ψωμιάδης φαίνεται ότι είναι σίγουρος νικητής, ο Μπουτάρης το πάλεψε σε ένα δήμο παραδοσιακά νεοδημοκρατικό και «θεούσο», αλλά οι πιθανότητες είναι υπέρ του Γκιουλέκα στο δεύτερο γύρο, ο Σγουρός τα κατάφερε αρκετά καλά και κανονικά θα πρέπει να εκλεγεί, αν και δεν είναι απόλυτα σίγουρο και ο Γ. Καμίνης ήταν η ευχάριστη έκπληξη. Έστω και αν δεν τα καταφέρει στο τέλος, είναι σαφές ότι ο Κακλαμάνης έπαθε στραπάτσο. Με αυτή την έννοια, η έκπληξη δεν πρέπει να αποκλεισθεί.