Η συμφωνία της προηγούμενης εβδομάδας για το μεγαλύτερο κούρεμα στο ελληνικό χρέος, δεν ήταν παρά μόνο μία σταγόνα στο πρόβλημα της Ευρώπης, το οποίο όπως όλα δείχνουν εξελίσσεται σαν λαίλαπα που απειλεί ακόμη και το ίδιο το ευρώ. Ξαφνικά όλα δείχνουν οτι η κρίση του ελληνικού χρέους περνάει σε δεύτερο πλάνο στα ραντάρ των διεθνών αγορών και προβάλει σαν μείζον πρόβλημα το ευρωπαικό χρέος συνολικά και κυρίως το χρέος της Ιταλίας.

Μέσα σε διάστημα 15 ημερών, το κόστος των δεκαετών δανείων του ιταλικού κράτους έκανε άλμα υπερβαίνοντας το 6% (δηλαδή πάνω από το διπλάσιο των επιτοκίων που απολαμβάνει η Γερμανία), λόγω των ανησυχιών που υπάρχουν τόσο για το πολύ υψηλό κρατικό χρέος της χώρας (1,9 τρισ. ευρώ) όσο και την πολιτική αστάθεια στην οποία έχει βυθιστεί η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι.

Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς έχει ξεπεράσει το «ψυχολογικό όριο» του 6% και χτες ανήλθε έως το 6,13%, ενώ του 5ετούς ομολόγου ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από την ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη το 1999 (5,90%). Τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) σημείωσαν άνοδο 26 μονάδων στις 426 μονάδες βάσης.

Η Ιταλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και έχει τον δεύτερο χειρότερο δείκτη χρέους (114,6% του ΑΕΠ). Ωστόσο, από το 1991 η Ιταλία έχει χρέος πάνω από το 100% του ΑΕΠ της και συγκριτικά με τη Γαλλία, τη Βρετανία και τον Καναδά δεν βρίσκεται σε χειρότερη οικονομική θέση. Όμως, και αυτό υποθηκεύει βέβαια την ικανότητα αποπληρωμής της, η ιταλική οικονομία είναι επικίνδυνα στάσιμη, με 0,8% ανάπτυξη να προβλέπεται για το 2011, και τις προοπτικές της να παραμένουν χλομές

Το πρόβλημα της Ιταλίας είναι και η έλλειψη επενδύσεων, ο γηραιότερος συγκριτικά με άλλους ευρωπαϊκούς πληθυσμός της και η συνεχής πτώση της εγχώριας παραγωγής προϊόντων με μέσο ετησίο ρυθμό ανάπτυξης 0,75% τα τελευταία 15 χρόνια. Σε όλα αυτά οι αναλυτές προσθέτουν τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα και τους υψηλούς μισθούς οδηγούμενοι στο συμπέρασμα ότι αν δεν προχωρήσουν άμεσα οι μεταρρυθμίσεις στην Ιταλία κανείς δεν πρόκειται να της δανείσει χρήματα στο μέλλον.

Οι αγορές έχουν αποφασίσει να φέρουν το χρέος της κάθε χώρας σε «διατηρήσιμα» επίπεδα. Αυτό σημαίνει οτι όπου θεωρούν οτι το χρέος είναι πολύ υψηλό και ενδέχεται να μην εξυπηρετηθεί, θα αυξάνουν τα spreads προκειμένου να αναγκάσουν τις χώρες να περιορίσουν τα ελλείμματα τους και να προσπαθήσουν να μειώσυν τα χρέη τους. Επειδή όμως μέσω αυτής της διαδικασίας, οι χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρλα προβλήματα ρευστότητας, τελικά η Ε.Ε. πιέζεται να βρεί λύσεις χρηματοδότησης για να τις στηρίξει και να μην αθετήσουν τις υποχρεώσεις προς τους πιστωτές τους.

Η Ευρώπη απαιτεί από την Ιταλία τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για να αποφευχθεί η μετάδοση της κρίσης χρέους στη χώρα, η οποία αντιμετωπίζει την δυσπιστία των αγορών και δανείζεται με επιτόκιο που φθάνει το 6%,  θέτοντας σε κίνδυνο το σύνολο της ευρωζώνης. Μάλιστα, επικεφαλής μας ετερογενούς πλειοψηφίας και μιας διαιρεμένης κυβέρνησης, ο Μπερλουσκόνι δεν φαίνεται να είναι σε θέση να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην επιφυλακτικότητα των χρηματοπιστωτικών παραγόντων και στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.

Πέραν της μεταρρύθμισης του συστήματος συνταξιοδότησης, το οποίο έχει ήδη αναθεωρηθεί τα τελευταία χρόνια, η ΕΕ ζητεί μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, για να τονωθεί η απασχόληση των νέων, καθώς και μεταρρύθμιση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις επιχειρήσεις.

Παράλληλα, σύμφωνα με διαρροές  η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να υποστηρίξει την Ιταλία  αγοράζοντας, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας  ιταλικό δημόσιο χρέος, ώστε η χώρα να είναι σε θέση να χρηματοδοτηθεί με λογικούς όρους. Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν θα υπάρξουν αποφάσεις στη Σύνοδο των G20 στις Κάννες το σαββατοκύριακο.