Οι έντονες όμως διακυμάνσεις που παρουσίασαν οι αγορές τα τελευταία χρόνια είχαν ως αποτέλεσμα τα Σ.Χ.Π. να καταστούν ιδιαίτερα δημοφιλή ανάμεσα και στους ιδιώτες επενδυτές οι οποίοι αναζητούσαν:
1. τρόπο να ελέγξουν τις επενδύσεις τους χρησιμοποιώντας προκαθορισμένους συνδυασμούς απόδοσης/κινδύνου
2. δυνατότητα να καλύψουν τις επενδυτικές τους ανάγκες μέσω μη τυποποιημένων προϊόντων τα οποία προσφέρουν παραδοσιακά οι αγορές
3. ευκαιρία να κεφαλαιοποιήσουν προσωπικές αντιλήψεις για τις τάσεις της αγοράς προκειμένου να πραγματοποιήσουν κέρδος.
Οι αγορές με τη μεγαλύτερη εξάπλωση του συγκεκριμένου θεσμού είναι (με σειρά σημαντικότητας) οι: Ελβετία, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο. Στις τρεις πρώτες χώρες αντιστοιχεί περίπου το ήμισυ της αγοράς.
Ενδεικτικά παρατίθεται το παρακάτω απλό παράδειγμα το οποίο προσομοιάζει τον σχηματισμό και τη λειτουργία της πιο απλής μορφής Σ.Χ.Π.:
Έστω χρηματοοικονομικός οίκος ο οποίος εκδίδει ένα σύνθετο χρηματοοικονομικό προϊόν αξίας 1.000 ευρώ ανά τεμάχιο, με τα εξής χαρακτηριστικά:
- ημερομηνία λήξης τα τρία έτη
- προστασία του επενδυθέντος κεφαλαίου: 100%
- συμμετοχή μέχρι κάποιο ποσοστό στην απόδοση ενός δείκτη
Για να επιτευχθούν τα παραπάνω ο εκδότης συνθέτει το προϊόν μέσω της αγοράς των παρακάτω
συστατικών:
- ενός ομολόγου μηδενικού τοκομεριδίου διάρκειας τριών ετών και
- ενός δικαιώματος αγοράς (call option)
Κατά την ημερομηνία έκδοσης ο επενδυτής καταβάλει το ποσό των 1.000 ευρώ προκειμένου να αποκτήσει, ας υποθέσουμε, ένα τεμάχιο του συγκεκριμένου προϊόντος.
Δεδομένου ότι πρόκειται, βάσει των χαρακτηριστικών του, για προϊόν εγγυημένου κεφαλαίου σε ποσοστό 100%, κατά την ημερομηνία λήξης του ο επενδυτής θα λάβει το ποσό των 1.000 ευρώ το οποίο διέθεσε αρχικά ανεξάρτητα με το τι θα συμβεί στην υποκείμενη αξία του δικαιώματος αγοράς (call option). Αυτό επιτυγχάνεται μέσω του ομολόγου μηδενικού τοκομεριδίου το οποίο αποκτάται από τον εκδότη, κατά την έκδοση του προϊόντος, σε μικρότερη της ονομαστικής του αξίας τιμή, έστω 900 ευρώ, για να αποδοθεί στον επενδυτή το σύνολο αυτής, δηλαδή 1.000 ευρώ, κατά την ημερομηνία λήξης του.
Πέρα από το ποσό των 1.000 ευρώ το οποίο θα λάβει ο επενδυτής και αφορά στο ένα συστατικό του προϊόντος, δηλαδή το ομόλογο μηδενικού τοκομεριδίου, ο επενδυτής ενδέχεται να λάβει απόδοση προερχόμενη από το δεύτερο συστατικό του προϊόντος, δηλαδή το δικαίωμα αγοράς (call option). Σε περίπτωση που κατά την ημερομηνία λήξης η τιμή του υποκείμενου τίτλου του δικαιώματος αγοράς (call option) είναι μεγαλύτερη από την τιμή άσκησης αυτού τότε το δικαίωμα αγοράς (call option) παρουσιάζει απόδοση, έστω στο παράδειγμά μας 200 ευρώ, η οποία δίδεται στον επενδυτή. Στην αντίθετη περίπτωση το δικαίωμα αγοράς (call option) εκπνέει χωρίς να εξασκηθεί και συνεπώς ο επενδυτής δεν λαμβάνει πρόσθετη απόδοση από το προϊόν παρά μόνο το ποσό των 1.000 ευρώ.
Τα Σ.Χ.Π. διακρίνονται:
- Στα προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου (capital-guaranteed products). Πρόκειται για προϊόντα τα οποία παρέχουν μερική ή ολική εγγύηση του επενδυμένου κεφαλαίου ταυτόχρονα με τη δυνατότητα συμμετοχής στην απόδοση του υποκείμενου τίτλου.
- Στα προϊόντα αυξημένης απόδοσης σε συγκεκριμένο εύρος τιμών (yield enhancement products). Πρόκειται για προϊόντα τα οποία προσφέρουν υψηλή απόδοση με υψηλότερα αντίστοιχα κίνδυνο από αυτόν των προϊόντων εγγυημένου κεφαλαίου και είναι χρήσιμα κυρίως όταν οι αγορές δεν παρουσιάζουν σαφή τάση ενώ παρουσιάζουν αυξημένη μεταβλητότητα.
- Στα προϊόντα συμμετοχής (participation products - trackers). Πρόκειται για προϊόντα τα οποία αναπαράγουν πιστά την απόδοση μιας συγκεκριμένης αξίας και το επίπεδο του κινδύνου τους ποικίλει ανάλογα με αυτό της αξίας την οποία παρακολουθούν.
Στ.Κ.Χαρίτος
sxaritos@reporter.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr