Ηλεκτρονικές αγορές: Ενεργότερη εμπλοκή των Αρχών στην ανίχνευση παραβατικών συμπεριφορών

Στο στόχαστρο βάζει τους εμπόρους που εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές κατά τις ηλεκτρονικές πωλήσεις, νέος Κοινοτικός Κανονισμός, με ενεργότερη εμπλοκή των εθνικών Αρχών στην ανίχνευση των παραβατικών συμπεριφορών και αυστηρότερες ποινές.

Όπως διευκρινίζει ο ΣΕΠΕ, ο Κανονισμός, τον οποίο υπερψήφισε την Τετάρτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προβλέπει παρεμβάσεις για την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών από τις απάτες, καθώς και την ταχύτερη ανίχνευση των εμπόρων, που εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές. Το νομοθετικό κείμενο του Κανονισμού, που εγκρίθηκε με 591 ψήφους υπέρ, 80 κατά και 15 αποχές, θα πρέπει να εγκριθεί και επισήμως από το Συμβούλιο, ενώ η εφαρμογή του θα ξεκινήσει 24 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του. 

Με το νέο Κανονισμό, οι εθνικές Αρχές αποκτούν διευρυμένες αρμοδιότητες για την ανίχνευση και τον τερματισμό της ηλεκτρονικής απάτης, ενώ προβλέπονται συντονισμένες δράσεις για την αντιμετώπιση των διασυνοριακών παραβάσεων στην Ε.Ε. Συγκεκριμένα, οι εθνικές Αρχές θα έχουν διευρυμένες αρμοδιότητες για να μπορούν να ανιχνεύουν τυχόν παραβιάσεις του νόμου προστασίας των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές/διαδικτυακές αγορές και να συντονίζουν καλύτερα τις δράσεις τους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, ο νέος Κανονισμός αποσκοπεί στο να κλείσει τα νομικά κενά, που υπάρχουν λόγω των μεγάλων διαφορών μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών. 

Οι νέες αρμοδιότητες

Οι εθνικές Αρχές, μεταξύ άλλων, θα έχουν τη δυνατότητα να ζητούν πληροφορίες από τα “τομεακά αρχεία και μητρώα” (“domain registrars and banks”) για τον εντοπισμό εμπόρων, που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές. Επίσης, θα μπορούν να πραγματοποιούν οι ίδιες δοκιμαστικές αγορές και να αγοράζουν αγαθά ή υπηρεσίες με καλυμμένη ταυτότητα.

Με τον Κανονισμό, οι εθνικές Αρχές αποκτούν δυνατότητα να επιβάλουν την ανάρτηση μιας προειδοποίησης, καθώς και να ζητούν την αφαίρεση ή απενεργοποίηση του ψηφιακού περιεχομένου από μία ιστοσελίδα ή εφαρμογή, εάν δεν υπάρχουν άλλα αποτελεσματικά μέσα για την παύση μιας παράνομης πρακτικής

Επίσης, οι Αρχές θα μπορούν να επιβάλλουν κυρώσεις, όπως πρόστιμα, ενώ θα παρέχουν ενημέρωση στους καταναλωτές για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ζητούν αποζημίωση. 

Εκτεταμένες παραβάσεις

Όπως προβλέπει ο Κανονισμός, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συντονίζει τις ενέργειες σε περιπτώσεις, όπου μια παράβαση έχει βλάψει, βλάπτει ή ενδέχεται να βλάψει τα συλλογικά συμφέροντα των καταναλωτών σε τουλάχιστον τα δύο τρίτα των κρατών μελών της Ε.Ε., των οποίων ο πληθυσμός αντιστοιχεί τουλάχιστον στα δύο τρίτα του συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε.

Ένα από τα βασικά αιτήματα του ΕΚ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο ήταν η ενίσχυση της συμμετοχής των οργανώσεων και Ενώσεων των καταναλωτών. Κατόπιν τούτου, όντως, οι Ενώσεις θα διαδραματίζουν ενεργό ρόλο έχοντας την εξουσία να εκδίδουν προειδοποίηση στις αρμόδιες Αρχές των σχετικών κρατών - μελών και στην Επιτροπή για τις εικαζόμενες παραβάσεις που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό (“εξωτερική προειδοποίηση”). 

Παραδείγματα

Το 2014, το 37% των ιστότοπων ηλεκτρονικού εμπορίου και κρατήσεων για ταξίδια, ψυχαγωγία, είδη ένδυσης, ηλεκτρονικά προϊόντα και υπηρεσίες καταναλωτικής πίστης, παραβίαζε την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους καταναλωτές. Μερικά παραδείγματα πρακτικών, που, στο μέλλον, θα αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά χάρη στο νέο κανονισμό είναι και τα εξής:

- Μια προωθητική ενέργεια μικρής διάρκειας από αεροπορική εταιρεία, η οποία αργότερα ακύρωσε τα μειωμένης τιμής εισιτήρια,

- Μια προσφορά για να κερδίσει κάποιος ένα τηλέφωνο για €1,  η οποία “κρύβει” από πίσω της την υποχρέωση μίας μακροχρόνιας συνδρομής,

- Ένας έμπορος σε ηλεκτρονικό κατάστημα, που δεν παραδίδει τα έπιπλα που ισχυρίζεται ότι πωλεί και ο οποίος μετεγκαταστάθηκε 4 φορές σε διάστημα 3 ετών,

- Καταγγελίες σχετικά με τις τιμές ενοικίασης αυτοκινήτων που γίνονται στα ευρωπαϊκά κέντρα καταναλωτών και δείχνουν ότι οι καταναλωτές υφίστανται διακρίσεις βάσει της χώρας καταγωγής τους.