* Της Φανής Πρεβέντη MSc, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Τα πρόσθετα τροφίμων είναι συστατικά που εγκρίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά από διεξοδικές μελέτες ασφάλειας (σήμερα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων) και των οποίων η χρήση (π.χ. συνθήκες χρήσης, μέγιστη ποσότητα ανά κατηγορία προϊόντος κ.λπ.) ρυθμίζεται από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία Τροφίμων.
Ωστόσο πολλοί μύθοι που τα αφορούν δημιουργούν ανασφάλεια στους καταναλωτές, ισχυριζόμενοι, π.χ. ότι δεν είναι ασφαλή για την υγεία, ή ότι είναι «χημικά» ή «ξένα».
Τα δεδομένα που ακολουθούν μπορούν να ξεδιαλύνουν πολλούς από αυτούς τους μύθους.
Δεδομένα που δεν ίσως δεν γνωρίζετε για τα πρόσθετα τροφίμων
1. Πολλά από τα πρόσθετα τροφίμων έχουν τα ανάλογά τους στην κουζίνα.
- Το καραμελόχρωμα, που ανήκει στην κατηγορία των χρωστικών, μπορεί να παρασκευαστεί στο σπίτι ζεσταίνοντας τη ζάχαρη.
- Πηκτικά μέσα όπως η πηκτίνη (με τη χημική ονομασία μεθυλικός εστέρας του γαλακτουρονικό οξέως ή πρόσθετο Ε440) χρησιμοποιούνται και στις σπιτικές μαρμελάδες.
- Στα πρόσθετα ανήκει και το «μπέικιν πάουντερ» (baking powder) που χρησιμοποιείται για την παρασκευή κέικ.
2. Τα πρόσθετα τροφίμων δεν είναι καινούρια υπόθεση.
Για αιώνες οι μάγειρες αναδείκνυαν το φαγητό τους με συστατικά που ενίσχυαν το άρωμα, το χρώμα ή τη δυνατότητασυντήρησης, όπως το ξύδι ή το λεμόνι για οξύτητα, το σπανάκι ή το καρότο για να χρωματίσουν τα ζυμαρικά, ή το αλάτι για να συντηρήσουν το κρέας, ενώ ο κρόκος αβγού ήταν πιθανότατα ο πρώτος γαλακτωματοποιητής που χρησιμοποιήθηκε στην «παραγωγή τροφίμων» στις αρχές του 19ου αιώνα.
3. Πολλά τρόφιμα περιέχουν συστατικά που συγχρόνως αποτελούν εγκεκριμένα πρόσθετα τροφίμων.
Συχνά, τα ονόματα και μόνο των χημικών ενώσεων μας τρομάζουν, όμως ο κόσμος γύρω μας αποτελείται από αυτές. Ωστόσο, ένα συστατικό που περιέχεται σε «φυσικά» τρόφιμα μπορεί να έχει την ίδια ακριβώς χημική δομή με ένα εγκεκριμένο πρόσθετο που εξυπηρετεί μια ορισμένη λειτουργία. Έτσι, στα μήλα βρίσκουμε οξικό οξύ (Ε260), καροτένια (Ε160a), ανθοκυανίνες Ε163), ασκορβικό οξύ (Ε300), τρυγικό οξύ (Ε334), κιτρικό οξύ (Ε330), ηλεκτρικό οξύ (Ε363), μηλικό οξύ (E296), πηκτίνες (Ε440), σορβιτόλη (Ε420) και α-τοκοφερόλη (Ε307).
4. Πρόσθετα βρίσκουμε ακόμα και σε βιολογικά τρόφιμα.
Σήμερα η χρήση αντιοξειδωτικών μεταξύ των οποίων το ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C, E300) και οι τοκοφερόλες (βιταμίνη Ε, Ε306-309), προλαμβάνουν την οξείδωση των λιπών σε όλα τα προπαρασκευασμένα τρόφιμα. Ακόμα και τα βιολογικά τρόφιμα περιέχουν πρόσθετα και, ήδη, 29 πρόσθετα έχουν εγκριθεί για χρήση σε αυτά.
Σαν καταναλωτές απαιτούμε μεγάλη ποικιλία, ευκολία και πλήθος επιλογών σε συνδυασμό με υψηλό επίπεδο ασφάλειας για τα τρόφιμά μας σε ένα κόστος που να μπορούμε να διαθέσουμε. Οι προσδοκίες αυτές μπορούν να καλυφθούν μόνο με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών επεξεργασίας τροφίμων που περιλαμβάνουν και τη χρήση πρόσθετων τροφίμων τα οποία αποδεικνύονται αποτελεσματικά και ασφαλή μέσα από τη μακρά τους χρήση και τους αυστηρούς ελέγχους ασφαλείας στους οποίους υπόκεινται. Ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρχαν τόσο σύνθετες γεύσεις και τόσες πολλές επιλογές προϊόντων διατροφής στα σούπερ μάρκετ, τα εστιατόρια ή τα λεγόμενα "delicatessen", γεγονός που, εν μέρει, οφείλεται στη χρήση των πρόσθετων.
Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συχνές Ερωτήσεις και Απαντήσεις για τα Πρόσθετα Τροφίμων.
- Sense about Science. Food Additives.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr