«Στοίχημα» για τη Βραζιλία η επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος, το 2014.

*Το παρακάτω άρθρο φιλοξενείται ως guest.

Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση της Βραζιλίας ανακοίνωσε τον επίσημο δημοσιονομικό της στόχο για το 2014 σύμφωνα με τον οποίο ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα (εξαιρώντας τις όποιες πληρωμές τόκων) 1,9% του ΑΕΠ.

Παρόλο που το νούμερο αυτό είναι το ίδιο με αυτό του 2013, εκτιμούμε ότι η επανάληψη μίας ακριβώς ίδιας δημοσιονομικής επίδοσης θα είναι κάτι δύσκολο, αν όχι ανέφικτο. Καταρχήν, το περυσινό έτος, τα δημόσια ταμεία ωφελήθηκαν από μία εφάπαξ αύξηση των εσόδων που είναι απίθανο να επαναληφθεί. Η αύξηση αυτή των εσόδων προήλθε από μία σειρά από ωφέλιμα μέτρα όπως ήταν η «φορολογική αμνηστία» (η οποία επέφερε έσοδα της τάξεως του 0,6% του ΑΕΠ) και η πώληση της πετρελαιοπαραγωγικής περιοχής της Libra (0,3% του ΑΕΠ).  Αν λάβουμε υπόψη μας αυτή την υπερβάλλουσα αύξηση των εσόδων, τότε το «προσαρμοσμένο» πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013 ήταν πολύ πιο κάτω σε σχέση με το επίσημο νούμερο. Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου περίεργο που το νέο πλάνο δημοσιονομικής πολιτικής για το 2014 απαιτεί περικοπές δαπανών ύψους BRL 44 δισ. (0,8% του ΑΕΠ).

Αποτελεί όμως το 1,9% αξιόπιστο στόχο για το 2014; Δεν είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι για κάτι τέτοιο.

Το ανακοινωθέν πλάνο  δημοσιονομικής πολιτικής για το 2014 δε λαμβάνει υπόψη του τα αυξανόμενα κόστη από επιδοτήσεις στον τομέα της ενέργειας. Το θερμό κλίμα και η ξηρασία έχουν εξαντλήσει τα όποια αποθέματα νερού των υδροηλεκτρικών σταθμών στη Βραζιλία, αναγκάζοντας τη χώρα να στραφεί σε πολύ πιο ακριβές λύσεις για να ικανοποιήσει τη ζήτηση της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια και αυξάνοντας έτσι  τα κόστη της. Εκτιμούμε ότι τα κόστη αυτά μπορεί να αγγίξουν και το 0,5%-0,7% του ΑΕΠ και επομένως οποιοδήποτε δημοσιονομικό πλάνο που δεν τα ενσωματώνει δεν μπορεί να θεωρείται βιώσιμο.

Περαιτέρω, ο δημοσιονομικός στόχος του 1,9% υποεκτιμά κατά την άποψή μας τις υποχρεωτικές δαπάνες. Συγκεκριμένα, περίπου τα BRL 13,5 δισ. από τις περικοπές αφορούν περικοπές σε υποχρεωτικές δαπάνες. Πώς όμως μπορείς να μειώσεις τις υποχρεωτικές δαπάνες; Στην πραγματικότητα δεν μπορείς. Επιπλέον, η ιστορία μέχρι σήμερα έχει αποδείξει ότι τέτοιου είδους εκτιμήσεις σπάνια επαληθεύονται. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση τείνει μεν να αναθεωρεί προς τα κάτω τις υποχρεωτικές δαπάνες της στην αρχή του χρόνου (πρώτη αναθεώρηση του προϋπολογισμού) αλλά στη συνέχεια υπάρχει μία αύξηση με αποτέλεσμα μέχρι το τέλος του έτους οι δαπάνες να υπερβαίνουν κατά πολύ την αρχική εκτίμησή τους. Χαρακτηριστικά, τα τελευταία τρία χρόνια, κατά μέσο όρο οι υποχρεωτικές δαπάνες κατέληξαν BRL 16 δισ. παραπάνω από την όποια πρόβλεψη της πρώτης αναθεώρησης του προϋπολογισμού. Με άλλα λόγια, οι προβλεπόμενες BRL 13,5 δισ. περικοπές υποχρεωτικών δαπανών μπορεί κάλλιστα να έχουν εξαναμιστεί μέχρι το τέλος του 2014.

Συμπερασματικά, η πρόσφατη δημοσιονομική ανακοίνωση μοιάζει περισσότερο με ύστατη προσπάθεια να αποφευχθεί οποιαδήποτε απειλή υποβάθμισης της χώρας από τους πιστοληπτικούς οίκους. Η Βραζιλία αναμένει τα αποτέλεσματα των προεδρικών εκλογών τον Οκτώβριο και όπως είναι γνωστό δημοσιονομική πειθαρχία και εκλογές σπάνια πάνε μαζί. Παρόλο που η Fitch και η Moody’s φαίνονται πρόθυμες να περιμένουν μέχρι τα αποτέλεσματα των εκλογών, η S&P δε δείχνει την ίδια υπομονετική στάση.