Γιατί όλα δείχνουν ότι η κατάσταση στην Ουκρανία δε μπορεί να φτάσει στα άκρα;

Οι τελευταίες εξελίξεις που καταφθάνουν από την Ουκρανία μέσω του Reuters, αναφέρουν ότι η Ρωσία δείχνει να υποχωρεί και να ανοίγει το δρόμο στις διπλωματικές διαπραγματεύσεις. Αυτό φαίνεται να το επιβεβαιώνουν και οι αγορές καθώς ο S&P 500 βρέθηκε εκ νέου στα ιστορικά του υψηλά, ενώ πετρέλαιο, χρυσός, φράγκο και γεν υποχωρούν.

Η Ουκρανία αποτέλεσε ένα ακόμα πεδίο γεωπολιτικής εμπλοκής για τις μεγαλύτερες υπερδυνάμεις του κόσμου. Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Ουκρανία αποτέλεσε το θύμα για τους «μεγάλους» ήταν όμως η πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης, ενώ αποτέλεσε και τη συνέχεια πολλών γεωπολιτικών επεισοδίων κατά τη διάρκεια των τελευταίων 24 μηνών.

Φυσικά δε χρειάζεται να ψάξει κάποιος και τόσο πολύ για να βρει τις αιτίες που προκάλεσαν μια ακόμα γεωπολιτική αναταραχή. Οι δρόμοι του φυσικού αερίου και η γεωπολιτική θέση της Ουκρανίας, στα σχέδια του Πούτιν για μια Ευρασιατική Ένωση, είναι η πραγματική αφορμή. Από το 2008 και την έναρξη της κρίσης, στην Ευρώπη μαίνεται διαρκώς ένας πόλεμος που έχει ως στόχο την αποδυνάμωση κάθε μεγάλης δύναμης που θα ήθελε να αποκτήσει το μεγαλύτερο μερίδιο κυριαρχικών δικαιωμάτων στην περιοχή αυτή.

Η Ρωσία με όπλο την ενέργεια, κυρίως, τη στρατιωτική της τεχνολογία και τη πολιτική δύναμη να «πουλάει» προστασία στους συμμάχους της είναι αδιαμφισβήτητα ο κυρίαρχος παίκτης της περιοχής. Ο στόχος είναι να δημιουργήσει μια Ευρασιατική Ένωση, η οποία θα είναι το αντίπαλον δέος στην Αμερική και τη συμμαχική Γερμανία και σε αυτή την προσπάθεια έχει την απεριόριστη συμπαράσταση της Κίνας. Αυτές είναι οι γεωπολιτικές ισορροπίες αυτή τη στιγμή. Αμερική και Γερμανία, απένατι σε Ρωσία και Κίνα.

Πολλοί θεωρούν ότι ο Πούτιν παρέβλεψε το γεγονός ότι η οικονομία της Ρωσίας δεν είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Δεν έχουν άδικο αλλά εδώ υπάρχουν δυο στοιχεία κατά την άποψή μας: πρώτον, ότι η πραγματική οικονομία της Αμερικής δεν είναι επίσης όσο ισχυρή δείχνει το ΑΕΠ της και δεύτερον, ότι η Ρωσία έχει τη δυνατότητα να εξαπολύσει και η ίδια οικονομικό πόλεμο στις ΗΠΑ, αν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Επομένως αυτό που προέχει είναι να «μετρήσουμε» πόση δύναμη διαθέτει η Δύση έναντι της Ρωσίας. Η Αμερική προέρχεται από μια ταπεινωτική διπλωματική ήττα στη Συρία όπου η Ρωσία είχε απειλήσει ευθέως με ενεργοποίηση των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων. Η Αμερική έχει παραβιάσει πολλάκις τις διεθνείς συνθήκες περί ακεραιότητας και ανεξαρτησίας των χωρών με το πρόσχημα της προστασίας των πολιτών. Η Αμερική έχει χάσει παραδοσιακούς συμμάχους σε θέματα γεωπολιτικής. Ακόμα και στην περίπτωση της Ουκρανίας, η Αγγλία ακούγεται ότι ψάχνει τρόπο να απεμπλακεί καθώς οι Ρώσοι έχουν επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια στη βρετανική πρωτεύουσα.

Ρωσία και Κίνα κατέχουν από κοινού το 25% των αμερικανικών ομολόγων. Αν η κατάσταση γίνει εκρηκτική, οι ΗΠΑ είναι ενήμερες για το τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση που υπάρξει μια συμφωνία Ρωσίας-Κίνας για πώληση αμερικανικών ομολόγων με αντάλλαγμα το πετρέλαιο. Η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα στο κόσμο σε φυσικό αέριο και η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου και μάλιστα εκτός OPEC. Από αυτά τα κοιτάσματα τροφοδοτεί το 25% της Ευρώπης, το 67% της Δανίας και το 100% της Φινλανδίας. Η Κίνα εισάγει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου από τη Ρωσία και μάλιστα με διακρατική συμφωνία για συναλλαγές σε ρούβλι και γουάν. Στην ουσία η ενέργεια αυτή αποτελεί το αντίπαλον δέος του γνωστού πετροδολαρίου. Η απλή μετάφραση της κίνησης αυτής σημαίνει: το ισχυρότερο εμπόρευμα της παγκόσμιας οικονομίας «συνδέεται» με ένα από τα ισχυρότερα νομίσματα παγκοσμίως.

Η Ουκρανία είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιταριού και καλαμποκιού στον κόσμο και πολλές εκτάσεις είναι αγορασμένες ή μισθωμένες από Κινέζους. Εκ των πραγμάτων λοιπόν, η Κίνα έχει κι αυτή συμφέροντα να προστατέψει στην περιοχή και δε θεωρούμε λογικό ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την προσφάτως ενισχυμένη διακρατική σχέση με τη Ρωσία, όταν η ίδια κατέχει τρισεκατομμύρια αμερικανικών «μη αποδοτικών» ομολογων. Για το λόγο αυτό η Κίνα δέχεται πυρά από τις αγορές, όχι τόσο για το νόμισμα όσο για τις τράπεζες και το real estate.

Αν λοιπόν ο Πούτιν αγνοεί την οκονομική κατάσταση της χώρας του και τις δυνατότητες που έχει να αμυνθεί σε οποιαδήποτε επίθεση, κάνει το ίδιο και ο Ομπάμα; Η λογική απάντηση είναι όχι. Και οι δυο γνωρίζουν τη δύναμη που διαθέτουν και που μπορεί να οδηγήσει μια πλήρης ρήξη. Το ίδιο φαίνεται ότι γνωρίζουν και οι αγορές οι οποίες αντιδρούν ιδιαίτερα ψύχραιμα. Αν το πρόσφατο παρελθόν μπορεί να αποτελέσει έναν οδηγό για το μέλλον, η κρίση στην Ουκρανία θα επιλυθεί χωρίς να πάρει μεγάλες και επικίνδυνες διαστάσεις.