Στα όρια της αντοχής της βρίσκεται η κοινωνία λίγες μόνο εβδομάδες πριν από τα φετινά Χριστούγεννα, και ενώ το «ζωνάρι» του οικογενειακού προϋπολογισμού έχει σφίξει μέχρι εκεί που δεν παίρνει. Και μπορεί οι επιταγές της Τρόικας για το δεύτερο πακέτο βοήθειας να επιτάσσουν και νέα «ψαλίδια» για το μπάλωμα των «τρυπών» που ματώνουν τα δημόσια έσοδα, η υιοθέτηση όμως αναπτυξιακών και διαρθρωτικών μέτρων έναντι εισπρακτικών κρίνεται υπό τις παρούσες κοινωνικές συνθήκες επιβεβλημένη.

Το μπαράζ φοροεισπρακτικών μέτρων, ο μαρασμός του ιδιωτικού κλάδου που έχει οδηγήσει, όπως υπολόγισε σε πρόσφατη της έκθεση η ΕΣΕΕ, σε περισσότερα από 60.000 «λουκέτα» τα τελευταία τρία χρόνια υψώνοντας τον αριθμό των ανέργων Ελλήνων κοντά στο ένα εκατομμύριο, και η σημαντική συρρίκνωση που έχουν δει στο εισόδημα τους μισθωτοί και συνταξιούχοι αποτελούν μόνο την «ποσοτική» διάσταση της διάλυσης του κοινωνικού ιστού, ενώ την «ποιοτική» (με όρους στατιστικής φυσικά...) αποτελούν οι σκληρές ιστορίες που βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας.

Καθημερινές ιστορίες για παιδιά που λιποθυμούν λόγω ασιτίας στα σχολεία, για οικογένειες που μειώνουν στο ελάχιστο, ή περικόπτουν την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, ή για ανθρώπους που μέχρι πρότινος δεν είχαν αντιμετωπίσει πρόβλημα επιβίωσης και πλέον συνωστίζονται για ένα πιάτο φαγητό στις ουρές των συσσιτίων δήμων και εκκλησίων.

Η καθίερωση των συσσιτίων, ως αντίβαρο στις συνέπειες της οικονομικής κρίσης αποτελεί μάλιστα ήδη γεγονός στις Ένοπλες Δυνάμεις και την ΕΛ.ΑΣ. ενώ από το νέο έτος το υπουργείο Παιδείας προσανατολίζεται να δίνει κουπόνια στους μαθητές των ασθενέστερων στρωμάτων, ώστε να σιτίζονται από τα κυλικεία...

Η συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών έχει δει τις καθημερινές του συνήθειες να αλλάζουν άρδην: Το «κούρεμα» στα έξοδα που ξεπερνούν τα βασικά δίνει και παίρνει, καθώς επιμέρους έρευνες που το «R» έχει στο παρελθόν παρουσιάσει, πιστοποιούν ότι οι Έλληνες «κόβουν» ακόμη και απο εκεί που δεν μπορούσαν να φανταστούν: Κόβουν το κινητό τηλέφωνο ή και το σταθερό, την ιδιωτική εκπαίδευση και τα ιδιαίτερα μαθήματα στα παιδιά τους, ενώ τα χόμπι ή μία δεύτερη ξένη γλώσσα αποτελούν πλέον είδος πολυτελείας.

Η κρίση επηρεάζει ακόμη και βασικές ανάγκες όπως η διατροφή, που πρόσφατη έρευνα του Κέντρου Έρευνας Καταναλωτών δείχνει πως σε ποσοστό 20% καθορίζεται από το «πορτοφόλι», έναντι μόλις 2,6% πέντε χρόνια πριν. Τα χασάπικα και τα εστιατόρια μαραζώνουν ενώ από την άλλη ζυμαρικά και όσπρια όπως η «εθνική μας φασολάδα» γνωρίζουν νέες δόξες, όπως κατέδειξε πρόσφατη έρευνα του ΙΝΚΑ.

Για τη θέρμανση τους, οι Έλληνες στρέφονται σε άλλες πηγές όπως ξυλόσομπες, πέλετς (βιοκαύσιμα), θερμοπομπούς, για να αποφύγουν το «τσουχτερό» με τον νέο ΕΦΚ πετρέλαιο.

Πάντως η κρίση έχει επιφέρει και ορισμένες παράπλευρες ωφέλειες: Χαρακτηριστικό παράδειγμα η άνθηση που γνωρίζουν οι συλλογικές δράσεις για την ενίσχυση των νοικοκυριών που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των κοινωνικών παντοπωλείων, που ξεπηδούν σαν τα «μανιτάρια» στο Λεκανοπέδιο, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα, παρέχοντας εντελώς δωρεάν τρόφιμα και ρούχα σε οικογένειες, που έχουν ξεπεράσει προ πολλού τα όρια της ανέχειας στην καθημερινή τους διαβίωση.

Δ.Κ.