Σενάριο 1: Αποκατάσταση της δημοσιονομικής τάξης

Πρόκειται για το πλέον αισιόδοξο σενάριο, το οποίο και υιοθετούν (επισήμως τουλάχιστον) οι ευρωπαίοι ηγέτες, αλλά και ελληνικό υπουργείο οικονομικών. ”ύμφωνα με αυτό, οι στόχοι του Μνημονίου επιτυγχάνονται πλήρως και μετά το πέρας της τριετίας, η Ελλάδα όχι μόνο έχει αποκαταστήσει τη δημοσιονομική της σταθερότητα, αλλά και την ανταγωνιστικότητά της, προωθώντας σαρωτικές αλλαγές στη λειτουργία του κράτους και της αγοράς. Με άλλα λόγια, έχει μετατραπεί σε οικονομία-μοντέλο, κατά τον ίδιο τρόπο που και η Σουηδία, αλλά και η Φινλανδία είχαν χρησιμοποιήσει τις κρίσεις από τις οποίες διήλθαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ως ευκαιρίες.

Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με αυτό το σενάριο, οι χώρες του Νότου παραδειγματίζονται από το ´πάθημα' της Ελλάδας και διορθώνουν τις οικονομικές τους αδυναμίες πριν φτάσουν στο απροχώρητο που βρισκόμαστε εμείς σήμερα. ‘έλος, η Ε.Ε. προωθεί αλλαγές στη λειτουργία της, προκειμένου να αποκαταστήσει τις ανισορροπίες στο σύστημα της ευρωζώνης. Κατόπιν τούτων, το ευρώ ανακάμπτει και συναγωνίζεται το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.

Αν και το σενάριο αυτό δεν είναι και το πλέον πιθανό, δεν είναι αδιανόητο να υλοποιηθεί, λόγω της στενότατης επιτήρησης, υπό την οποία κινείται πλέον η χώρα μας και του κινδύνου της χρεοκοπίας σε περίπτωση που αποτύχει.

Σενάριο 2: Το 'Μπάλωμα'

Η Ελλάδα και οι χώρες του Νότου καταφέρνουν να γλιτώσουν από τη στάση πληρωμών, αλλά η δημοσιονομική προσαρμογή δεν συνοδεύεται και από βαθύτερες μεταρρυθμίσεις. Οι δομικές ανισορροπίες της ευρωζώνης παραμένουν, ενώ οι εγγενείς αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας δεν αντιμετωπίζονται.

Το σενάριο αυτό θεωρείται και το πιο πιθανό αυτή τη στιγμή, εξ ου και οι επενδυτές έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στο ενιαίο νόμισμα. Αν επιβεβαιωθεί, τότε θα ακολουθήσει μία μακρά περίοδος ασθενικής ανάπτυξης και το ευρώ θα συνεχίσει να δέχεται πιέσεις, έως ότου επιδιορθωθούν τα κακώς κείμενα στη δομή της ευρωζώνης.

Σενάριο 3: Η Ελλάδα δεν τα καταφέρνει

Όσοι προβλέπουν ότι τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής θα δημιουργήσουν ανεξέλεγκτες αποπληθωριστικές και υφεσιακές τάσεις επιβεβαιώνονται. Αυτό θα έχει ως συνέπεια τη δραματική αύξηση της ανεργίας και την εκδήλωση κοινωνικών αναταραχών στην Ελλάδα και σε όλες τις χώρες του Νότου, όπου εφαρμόζονται παρόμοιες περιοριστικές πολιτικές.

Το σενάριο αυτό αποτελεί και το βασικό επιχείρημα όσων αντιτίθενται στα μέτρα λιτότητας, καθώς, αν επιβεβαιωθεί, θα οδηγήσει το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης σε μακροχρόνια παρακμή, ενώ το ευρώ θα παραμείνει στην κυκλοφορία, αλλά μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

Σενάριο 4: Αρμαγεδδών

Οι συνέπειες του σεναρίου 3 δεν μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο και η Ελληνική οικονομία καταρρέει. Η χώρα μας εξωθείται σε στάση πληρωμών και έξοδο από την ευρωζώνη. Ακολουθούν και οι χώρες που ανήκουν στη διαβόητη πλέον ομάδα των PIIGS. Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική για όλους: τα κράτη του Νότου βρίσκονται αντιμέτωπα με ένα δυσθεώρητο χρέος σε ευρώ, καθώς τα νέα τους νομίσματα υποτιμώνται συνεχώς. Οι στάσεις πληρωμών οδηγούν σε κατάρρευση τραπεζών και ασφαλιστικών ταμείων που έχουν επενδύσει σε κρατικά ομόλογα. Η Γερμανία αποχωρεί και αυτή από το απαξιωμένο ευρώ, αλλά η ισοτιμία του νέου μάρκου σε σχέση με τη δραχμή, την πεσέτα και τα άλλα νομίσματα είναι τόσο υψηλή που δεν μπορεί να εξάγει τα προϊόντα της, καθώς έχει απολέσει την ανταγωνιστικότητά της. Η Ε.Ε. καταρρέει μαζί με το ευρώ και η ήπειρός μας απλούστατα εξαφανίζεται από τον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.

Διαλέγουμε και παίρνουμε

Θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει ότι η κατηγοριοποίηση του Άτκινς είναι εν μέρει απλουστευτική και υποτιμά τις επιμέρους διαφορές μεταξύ των μεμονωμένων προβλέψεων που διατυπώνονται από ακαδημαϊκούς και αναλυτές. Επίσης, ο Έλληνας υπουργός οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, έχει επανειλημμένως  επιστήσει την προσοχή στο ποιος διατυπώνει τα σενάρια που διακινούνται, υπονοώντας ότι δεν είναι όλοι ´αθώοι'. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι σε τρία έως πέντε χρόνια, η Ελλάδα και η Ευρώπη θα βρίσκονται – λίγο έως πολύ – σε μία από τις παραπάνω καταστάσεις. Από τις κινήσεις των πολιτών και των πολιτικών τους, θα εξαρτηθεί σε ποια ακριβώς.