Αυτό, ισχύει όχι μόνο στην Ελλάδα που είναι στην πέμπτη ευρωπαϊκή θέση σε σχέση με το ύψος φορολογικής επιβάρυνσης των αλκοολούχων αλλά και σε άλλες χώρες όπως το Βέλγιο που κατέχει την πρωτιά.

Μπορεί το καθεστώς αυτό στη χώρα - έδρα των περισσότερων Ευρωπαϊκών θεσμών  να έχει φέρει εκτόξευση των συνοριακών αγοραπωλησιών (οι Βέλγοι αγοράζουν ποτά από Γαλλία, Γερμανία όπου είναι πιο φτηνά) και απώλειες εσόδων στο κρατικό ταμείο του Βελγίου, αλλά στην Ελλάδα έχει προσθέσει και το βρόγχο του λαθρεμπορίου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν χθες σε συνάντηση με δημοσιογράφους ο κ. Derk Van Haam διευθυντής εταιρικών σχέσεων της Diageo Ευρώπης και η διευθύντρια επικοινωνίας, κα. Αναστασία Αγγελή μόνο οι απώλειες από τη μη είσπραξη του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) εκτιμώνται σε 130 εκατ. ευρώ, ποσό που εκτοξεύεται στα 430 εκατ. ευρώ αν σε αυτά συμπεριληφθούν και τα διαφυγόντα δημόσια έσοδα από την παράνομη διακίνηση χύμα αποσταγμάτων.

Η κατάσταση στην αγορά

Συνολικά, όπως αναφέρεται από στελέχη του κλάδου των αλκολούχων, οι συνεχείς φορολογικές επιβαρύνσεις στα αλκοολούχα ποτά (+125% την περίοδο 2009-2010 και αν προσθέσει κανείς και τις τελευταίες αυξήσεις ΦΠΑ τότε το ποσοστό αύξησης μεγαλώνει), κάθε άλλο παρά οδήγησαν σε αύξηση των δημοσίων εσόδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΑΟΠ τα έσοδα από τον ΕΦΚ και ΦΠΑ στα αλκοολούχα ποτά στην Ελλάδα συρρικνώθηκαν και το 2015 διαμορφώθηκαν στο -3,5%, σε σχέση με το 2014 και σε επίπεδο χαμηλότερο από εκείνο της προ των αυξήσεων του ΕΦΚ και προ κρίσης. Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα από τον ΕΦΚΟΠ διαμορφώθηκαν σε 272 εκατ. ευρώ το 2015 έναντι 282 το 2014, καταγράφοντας μείωση 3,5%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2010, οπότε ο ΕΦΚΟΠ αυξήθηκε από τα 1.362 ευρώ/εκατόλιτρο αιθυλικής αλκοόλης σε 2.550 ευρώ/εκατόλιτρο αιθυλικής αλκοόλης, τα έσοδα ακολουθούν σταθερά φθίνουσα πορεία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι νόμιμες πωλήσεις αλκοολούχων ποτών έχουν υποχωρήσει την περίοδο 2008 - 2015 κατά 50%.

Το 2015 διαμορφώθηκαν σε 111.000 εκατόλιτρα, έναντι 115.000 εκατόλιτρων το 2014 (μείωση κατά 3,48%), ενώ το 2008 οι πωλήσεις ήταν 236.000 εκατόλιτρα. Την ίδια ώρα η η πραγματική κατανάλωση έχει υποχωρήσει κατά 20% περίπου. Απλώς το υπόλοιπο 30% έχει καταληφθεί από λαθραία, αφορολόγητα ποτά ενώ η εγχώρια ποτοποιία έχει συρρικνωθεί κατά 40%.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η κρίση οδήγησε σε συρρίκνωση εν μέρει της αγοράς αλλά κυρίως την διοχέτευση της κατανάλωσης σε άλλες κατηγορίες με χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή και κυρίως στα χύμα – παράνομα μη εμφιαλωμένα αποστάγματα όπως και στις  διασυνοριακές αγορές (Βουλγαρία).

Η στρέβλωση

Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρα από τη φορολογική επιβάρυνση των αλκοολούχων ποτών και η  διαφορά του φόρου που π.χ. επιβάλλεται στο χύμα τσίπουρο και είναι στα 1,40 ευρώ ανά λίτρο καθαρής αλκοόλης, από το φόρο που επιβάλλεται στο εμφιαλωμένο τσίπουρο και είναι στα 12,75 ευρώ το λίτρο (ενώ αντίστοιχα για τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά, π.χ. ουίσκι, είναι 25,50 ευρώ), από μόνη της λειτουργεί ως μαγνήτης για να γιγαντωθεί η λαθρεμπορία.

Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών ο όγκος του παράνομα διακινούμενου χύμα τσίπουρου κάθε χρόνο ξεπερνά τα 24 εκατ. λίτρα. Επίσης, δηλώνεται ότι παράγονται 5-7 εκατ. κιλά χύμα τσίπουρου διημέρων, ενώ η παραγόμενη ποσότητα του εμφιαλωμένου τσίπουρου αντιστοιχεί περίπου στο 1/3 του δηλωμένου χύμα τσίπουρου (δεν ξεπερνάει τα 3 εκατ. λίτρα). Πρόσφατη κλαδική μελέτη του ΙΟΒΕ υπολογίζει ότι η αντίστοιχη απώλεια φορολογικών εσόδων ανέρχεται στα 97,7 εκατ. ευρώ ή στα 250-300 εκατομμύρια ευρώ αν υπολογιστεί ολόκληρη η εφοδιαστική αλυσίδα.

Γιώργος Αλεξάκης