H Uber το καλοκαίρι αποφάσισε να δοκιμάσει την νέα υπηρεσία των ελικοπτέρων της που φέρει το όνομα UberCopter στο οικονομικό κέντρο του Σαν Φρανσίσκο, δίνοντας πρόσβαση σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους να χρησιμοποιούν το όχημα για την εξυπηρέτησή τους. Η εταιρεία άλλωστε έχει ξαναχρησιμοποιήσει τα ελικόπτερα, κυρίως κατά την διάρκεια μεγάλων εκδηλώσεων, όπως, για παράδειγμα, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

 

Η Airbnb εδώ και αρκετό καιρό αξιοποιεί το χρόνο της καλλιεργώντας σχέσεις με Κινέζους επιχειρηματίες και κυβερνητικά στελέχη. Το 2014 η συνεργασία της με την Alibaba επέτρεψε στους Κινέζους να πληρώνουν τις ενοικιάσεις Airbnb με το σύστημα Alipay, το κινεζικό αντίστοιχο του PayPal. Άλλη μία συνεργασία με την Tencent, που επισημοποιήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, ενσωμάτωσε την Airbnb στο WeChat, τη δημοφιλέστερη εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων στη χώρα. Κατά τη διάρκεια του 2016 η Airbnb ήρθε σε συμφωνίες με τις τοπικές αρχές του Πεκίνου, της Σαγκάης και δύο ακόμη πόλεων, ενώ τον προηγούμενο μήνα άρχισε να αποθηκεύει δεδομένα της σε σέρβερ επί κινεζικού εδάφους, προκειμένου να συμμορφωθεί με έναν νέο νόμο που θα τεθεί σε ισχύ από το καλοκαίρι του 2017.

 

Στην αντεπίθεση η Uber

Η κατάσταση όμως πλέον έχει αρχίσει να αλλάζει. Το τελευταίο διάστημα οι Αρχές επιβάλλουν περισσότερους περιορισμούς στα μεγαλεπήβολα σχέδια των εταιρειών, επεμβαίνοντας στο στρατηγικό τους πλάνο. Kι όλα αυτά την ώρα που oι αποτιμήσεις των Uber και Airbnb αγγίζουν τα 68,5 και 30  δισεκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα.

 

Η Uber -υπό την καθοδήγηση του David Plouffe, ο οποίος είχε αναλάβει και την εκστρατεία του Μπαράκ Ομπάμα- συνεργάζεται με σοβαρούς επαγγελματίες όπως είναι ο πρώην Ευρωπαίος επίτροπος ανταγωνισμού, ο πρώην υπουργός Μεταφορών των ΗΠΑ κ.ά., οι κατηγορίες ωστόσο εναντίον της για την επιθετική πολιτική διείσδυσης που εφαρμόζει από το 2002 είναι πολλές.

 

Στο Austin του Τέξας αρνήθηκε να συμμορφωθεί με μέτρο που απαιτούσε τον έλεγχο των δακτυλικών αποτυπωμάτων στους οδηγούς της, ενώ στο Σαν Φρανσίσκο συνέχισε να πραγματοποιεί τεστ σε οχήματα χωρίς οδηγούς χωρίς να έχει άδεια για κάτι τέτοιο.

 

Πέρα από τις τοπικές αψιμαχίες που λαμβάνουν κατά καιρούς χώρα, η βασική διαμάχη για την εταιρεία σχετίζεται με την απόφαση του βρετανικού δικαστηρίου, που αναγνωρίζει καθεστώς εργάτη και όχι αυτοαπασχολουμένου για τους οδηγούς στα αυτοκίνητα-ταξί της Uber. Πολλοί την έχουν  κατηγορήσει  πως με τη χρήση εφαρμογής σε κινητές και φορητές συσκευές, διασυνδέει αυτοκινητιστές με πελάτες, αλλάζοντας τα δεδομένα στην παραδοσιακή αγορά των επαγγελματιών αυτοκινητιστών και πλήττοντας τον ανταγωνισμό και τα εργασιακά δικαιώματα.

 

Το επιχείρημά της ότι λειτουργεί ως εταιρεία υψηλής τεχνολογίας, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε αυτοαπασχολούμενους οδηγούς να συνδέονται με επιβάτες μέσω εφαρμογής, δεν ευσταθεί πλέον. Στο Λονδίνο οι δικαστές αποφάνθηκαν ότι οι οδηγοί λογίζονται ως εργάτες, οπότε δικαιούνται τον ελάχιστο μισθό-ωρομίσθιο και δώρο αδείας. Η Uber δήλωσε πως θα εφεσιβάλει την απόφαση, όπως ήταν αναμενόμενο. Την υπόθεση κίνησαν δύο από τους οδηγούς της στη βρετανική πρωτεύουσα και η απόφαση, κατά την Uber, αφορά αποκλειστικά αυτούς και μόνον.

 

Περιορισμοί και για την Airbnb
Σε αντίθεση με την Uber, η Airbnb υιοθέτησε από την αρχή της λειτουργίας της μια πιο μετριοπαθή στάση επενδύοντας στις καλές σχέσεις με τον πελάτη.  “Για να συνεργαστεί μαζί μας κάποιος ιδιοκτήτης πρέπει πρώτα να μας έχει εμπιστευτεί, να νιώσει οικεία”, αναφέρει χαρακτηριστικά ένας εκ των στρατηγικών επενδυτών της επιχείρησης.

 

Παρ' όλα αυτά η δικαστική διαμάχη μεταξύ Airbnb και Νέας Υόρκης που έχει ξεσπάσει από τον Οκτώβριο είναι ζωτικής σημασίας, διότι η πολιτεία αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά της εταιρείας στις ΗΠΑ. Ήδη, η κίνηση ελέγχου έχει κοστίσει το 7% των συνεργασιών της  πλατφόμρας με καταλύματα. Ενδεχόμενη αρνητική έκβαση της υπόθεσης θα μπορούσε να πλήξει το κύρος της επιχείρησης. Νομικής φύσεως διαφορές έχει η Airbnb και με τις Αρχές μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, όπως το Αμστερνταμ και η Βαρκελώνη, οι οποίες απειλούν με πρόστιμα όσους ενοικιάζουν το ακίνητό τους μέσω της Airbnb. Η δημοτική αρχή του Βερολίνου απαγόρευσε προ μηνών τις περισσότερες βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις μέσω Airbnb. Σύμφωνα με τις αρχές των πόλεων όπου η πλατφόρμα «σκίζει» η Airbnb «κάνει τα στραβά μάτια», όταν ένας σπιτονοικοκύρης παραβιάζει τον κανόνα των 90 διανυκτερεύσεων, ενώ δημιουργούνται φαινόμενα έλλειψης στέγης για μακροπρόθεσμη μίσθωση που επηρεάζουν τις φυσιογνωμίες των πόλεων.

 

Στο μεταξύ σύμφωνα με τους Financial Times αρχίζει η εφαρμογή του ορίου των 90 διανυκτερεύσεων για τους σπιτονοικοκύρηδες στη βρετανική πρωτεύουσα γεγονός που θα στερήσει από την Airbnb κρατήσεις αξίας άνω των 400 εκατ. δολαρίων στο Λονδίνο το 2017. Αυτή, η αυστηρότερη στάση από την πλευρά των ρυθμιστικών αρχών ήρθε αφότου ξεχωριστή έρευνα των FT αποκάλυψε ότι περίπου το ένα τρίτο της εξοικονόμησης που προσφέρει η Airbnb στους ταξιδιώτες προκύπτει από φορολογικά προνόμια που σχετίζονται με το επιχειρηματικό της μοντέλο.

 

Τα φορολογικά προνόμια που απολαμβάνει η εταιρία είναι ιδιαίτερα εμφανή στο Λονδίνο, όπου η χώρα επιβάλλει σχετικά υψηλούς συντελεστές στις ιδιοκτησίες επιχειρήσεων και ΦΠΑ στη διαμονή σε ξενοδοχεία, αλλά επιτρέπει γενναιόδωρες φοροαπαλλαγές για τους σπιτονοικοκύρηδες που νοικιάζουν δωμάτια ή για τις μικρές επιχειρήσεις

 

Πάντως σύμφωνα με ξενοδοχειακούς παράγοντες το ζήτημα είναι εάν η Airbnb, μετά και τις ρυθμίσεις με τις κατά τόπους αρχές, θα γνωστοποιεί «κομβικά δεδομένα». Δηλαδή το ποιοι τηρούν την επιβολή του κανονισμού των 90 διανυκτερεύσεων, την παροχή φορολογικών δεδομένων κτλ.

 

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Σημειώνεται ότι πλέον μετά τη σχετική νομοθετική ρύθμιση που πέρασε στο τέλος του 2016 με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις θα νοικιάζουν οι ιδιοκτήτες τα σπίτια τους σε τουρίστες και στη χώρα μας, ενώ όριο θα μπει και στις κατοικίες που μπορεί να εκμισθώσει κάθε ιδιοκτήτης μέσω ίντερνετ στους ξένους κατά τη διάρκεια ενός έτους. Το υπουργείο Οικονομικών μέσω της πρόσφατης ρύθμισης του έβαλε “φρένο” στη νέα μόδα του Airbnb, έπειτα από τις συνεχείς αντιδράσεις του κλάδου των ξενοδόχων, οι οποίοι αφού υπερφορολογήθηκαν με το τρίτο μνημόνιο (ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ κ.λπ.), άσκησαν πιέσεις στην κυβέρνηση να πατάξει τον αθέμιτο ανταγωνισμό που δέχονταν από τους μη επαγγελματίες του χώρου.

 

Αυτό που μένει να δούμε είναι τι πραγματικά θα αλλάξει στο καθεστώς των δύο εταιρειών, λαμβάνοντας υπ' όψιν πως και οι δύο έχουν ισχυρούς δεσμούς με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ κι αυτό σίγουρα θα παίξει σημαντικό ρόλο. Ο Peter Thiel, ένας εκ των βασικών επενδυτών της Airbnb, συνδέεται στενά με την κυβέρνηση, ενώ το ίδιο ισχύει και για τον κ. Kalanick, σύμβουλο επιχειρηματικής πολιτικής της Uber.

 

Eπιμέλεια: Κυριακή Αξιώτη