Είναι από τους ελάχιστους κλάδους με οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα που – πλην του τουρισμού και του real estate – ελκύει σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Καθ' όλη τη διάρκεια του 2017 αλλά και του 2018 στον κλάδο των ιδιωτικών κλινικών παρατηρείται συγκέντρωση δυνάμεων, αλλά και ενεργοποίηση αντανακλαστικών από ξένους και εγχώριους παίκτες.
Ο χώρος της ιδιωτικής νοσοκομειακής περίθαλψης αποδεικνύεται σε… Ελντοράντο για τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια, που πλέον εδώ και καιρό στρέφονται σε επιλογές της πραγματικής οικονομίας και σε κλάδους που έχουν ισχυρό μέλλον.
Αυτό το επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως εκτιμούν άνθρωποι του κλάδου της υγείας, αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία ισχυρότερων και πιο λειτουργικών νοσοκομειακών ιδρυμάτων, εξορθολογισμό κόστους, συνέργειες που θα επιφέρουν θετικά οφέλη στο σύστημα της περίθαλψης και κατά συνέπεια καλύτερες υπηρεσίες για πολίτες και ασθενείς.
Εξέλιξη – καταλύτης είναι ασφαλώς η δυναμική είσοδος στην εγχώρια αγορά, μέσω της εξαγοράς των νοσοκομείων Υγεία, Metropolitan και Ιασώ General, ενός μεγάλου διεθνούς επενδυτικού κεφαλαίου, του fund CVC Capital Partners.
Πρόκειται για έναν από τους ισχυρότερους επενδυτικούς οργανισμούς στον κόσμο, έχοντας υπό διαχείριση κεφάλαια που ξεπερνούν τα 80 δισ. δολάρια, παρουσία σε τρεις ηπείρους και 23 χώρες, αλλά και σημαντική εξειδίκευση στον κλάδο νοσοκομείων, ειδικά σε χώρες του ευρωπαϊκού νότου.
Καθόλου τυχαίο δεν ήταν ασφαλώς το γεγονός ότι το 2017 οι μετοχές του κλάδου υγείας στο ελληνικό χρηματιστήριο ήταν πρωταγωνίστριες των αποδόσεων, προϊδεάζοντας για τα deals που θα έρχονταν το 2018. Ο τίτλος του ΙΑΣΩ το 2017 έκανε ράλι σε ποσοστό 290%, το Υγεία ενισχύθηκε κατά 279%, ενώ το Ιατρικό Αθηνών κέρδισε 143%. Πολύ έντονη κινητικότητα όμως είχαν οι εν λόγω μετοχές, και το 2018, έστω και αν οι αποδόσεις, εκ των πραγμάτων, δεν μπορούν να συγκριθούν.
Η κρίση και οι αναγκαίες επενδύσεις
Είναι δεδομένο πως ο κλάδος των νοσοκομείων και γενικότερα ο χώρος της υγείας βίωσε δύσκολες συνθήκες τα προηγούμενα χρόνια, ιδίως όσον αφορά στον δημόσιο τομέα. Οι σημαντικά περιορισμένοι προϋπολογισμοί για την περίθαλψη, η οικονομική κρίση, τα προβλήματα (συγχωνεύσεις, καταργήσεις, χρεοκοπίες) των ασφαλιστικών Ταμείων, η λήψη μέτρων όπως το rebate ή το clawback, επηρέασαν και τα ιδιωτικά θεραπευτήρια.
Μολονότι τα τελευταία δύο - τρία χρόνια η κατάσταση σε έναν βαθμό σταθεροποιήθηκε μερικώς, εντούτοις, αποτελεί κοινή πεποίθηση των ανθρώπων της αγοράς πως ο κλάδος χρειάζεται νέα κεφάλαια που θα «θωρακίσουν» το υπάρχουν status quo και θα προσδώσουν νέα δυναμική.
Οι απαιτήσεις από το δημόσιο, για παράδειγμα, είναι σημαντικές, οι υποχρεώσεις των νοσοκομειακών ομίλων προς τις τράπεζες δεν υποχωρούν, νέες επενδύσεις έδειχναν αναγκαίες αλλά απουσίαζαν τα απαραίτητα κεφάλαια. Και όλα αυτά, παρ' ότι τις δύο τελευταίες δεκαετίες καταγράφεται στροφή των πολιτών προς την ιδιωτική περίθαλψη και την ιδιωτική ασφάλιση με σκοπό την αναζήτηση καλύτερων υπηρεσιών.
Η έλευση του CVC και ο ανταγωνισμός
Σε έναν βαθμό, το κενό αυτό έρχεται να καλυφθεί από ξένες τοποθετήσεις, όπως αυτές του CVC Capital Partners. Το συγκεκριμένο fund, μέχρι στιγμής έχει επενδύσει στην Ελλάδα σημαντικά κεφάλαια για την απόκτηση πλειοψηφικών ποσοστών σε νοσοκομεία (μαζί με την ανάληψη δανεικών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες).
Στις αρχές του 2017 εξαγόρασε το πλειοψηφικό πακέτο του νοσοκομείου Metropolitan, προς τα τέλη του ίδιου έτους ανέλαβε τον έλεγχο του ΙΑΣΩ General, ενώ τον Ιούλιο του 2018, ολοκλήρωσε την εξαγορά από τον όμιλο Marfin Investment Group (MIG) του 70,38% του Υγεία, προσφέροντας 0,95 ευρώ ανά μετοχή, και συνολικά 204,4 εκατ. ευρώ.
Επρόκειτο για ένα από τα σημαντικότερα deal των τελευταίων ετών – ασχέτως κλάδου - τόσο από πλευράς τιμήματος, όσο και από πλευράς επιχειρηματικού εκτοπίσματος, δεδομένου ότι το Υγεία είναι το μεγαλύτερο ιδιωτικό (γενικό) νοσοκομείο στην Ελλάδα.
Μεταβιβάστηκαν 215.189.466 μετοχές που αντιστοιχούν στο 70,38% του μετοχικού κεφαλαίου, έναντι 0,95 ευρώ ανά μετοχή, με την αξία της συναλλαγής να διαμορφώνεται στα 204,4 εκατ. ευρώ. Βάσει της πρότασης, το θεραπευτήριο αποτιμήθηκε πάνω από 290 εκατ. ευρώ, δηλαδή η αποτίμηση είναι 8,8 φορές υψηλότερη από τη λειτουργική του κερδοφορία (στα 33,5 εκατ. ευρώ το 2017), όταν διεθνώς θεωρούνται αποδεκτές αποτιμήσεις 8-10 φορές μεγαλύτερες από τα λειτουργικά κέρδη.
Σημειώνεται ότι για την απόκτηση του Υγεία ενδιαφέρον έδειξε και ο όμιλος Αποστολόπουλου του Ιατρικού Κέντρου σε συνεργασία με το αμερικανικό fund HIG, ένδειξη ότι και άλλα διεθνή funds βολιδοσκοπούν την εγχώρια αγορά αλλά και ότι αναμένεται να κορυφωθεί ο ανταγωνισμός για άλλες κλινικές.
Οι τοποθετήσεις του CVC γίνονται μέσω εταιρείας που έχει συσταθεί, της Hellenic Healthcare, στην οποία συμμετέχουν και οι κ.κ. Β. Θεοχαράκης και Δ. Σπυρίδης που αποτελούσαν βασικούς μετόχους και ιδρυτές του Metropolitan.
Με αυτό τον τρόπο, ολοκληρώνεται η πρώτη φάση αναδιάρθρωσης του κλάδου της ιδιωτικής υγείας με το CVC να αναδεικνύεται σε απόλυτο κυρίαρχο καθώς θα έχει υπό τον έλεγχο του το υψηλότερο μερίδιο στον κλάδο και θα πραγματοποιεί έσοδα άνω των 330 εκατ. ευρώ.
Η συμφωνία
Ήταν μια συμφωνία που ήρθε μετά από ένα μαραθώνιο διαβουλεύσεων και «μαχών» σε προσκήνιο και παρασκήνιο, ύστερα από τη… σφήνα που επιχείρησε η πλευρά της Γ. Αποστολόπουλος Συμμετοχών.
Το CVC Capital Partners ανέβασε την αρχική του πρόταση που ήταν στα 0,92 στα 0,95 ευρώ πλέον, «ακυρώνοντας» κατ’ ουσία το επιχειρούμενο ντεμαράζ της πλευράς της Γ. Αποστολόπουλος, που την 1η Ιουλίου κατέθεσε επίσης πρόταση στα 0,95 ευρώ. Ο όμιλος MIG, μαζί με τους συμβούλους, επέλεξε τα χρηματοοικονομικά και επιχειρησιακά εχέγγυα του CVC Capital Parnters.
Πλέον, μετά τις υπογραφές, αλλάζει ο χάρτης της ιδιωτικής υγείας στην Ελλάδα, καθώς η CVC Capital Partners - ένα fund με υπό διαχείριση κεφάλαια περί τα 50 δισ. δολάρια - γίνεται κυρίαρχος «παίκτης» αποκτώντας το καλύτερο «φιλέτο», ύστερα από την απόκτηση των Metropolitan και ΙΑΣΩ General.
Και τούτο διότι ο όμιλος Υγεία, πέραν του ίδιου του κορυφαίου ιδιωτικού θεραπευτηρίου, έχει υπό την ομπρέλα του το Μητέρα, το Μητέρα Παίδων, το μαιευτήριο Λητώ και το Υγεία στα Τίρανα! Η υπόθεση θα τεθεί υπό την κρίση των αρχών, ενώ αν περάσει και εγκριθεί, τότε το CVC θα ελέγχει άνω του 20% της αγοράς ιδιωτικής υγείας στη χώρα.
Το CVC Capital Partners ιδρύθηκε το 1981, έχει έδρα το Λουξεμβούργο, παρουσία σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία, διαθέτοντας ένα ευρύ portfolio στον κλάδο της μέριμνας. Μάλιστα, έχει παρουσία σε περισσότερα από 25 νοσοκομεία σε χώρες του ευρωπαϊκού νότου και της ευρύτερης Μεσογείου όπως Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία.
Πως διαμορφώνονται οι δαπάνες υγείας στην Ελλάδα
Ο κλάδος της ιδιωτικής υγείας στην Ελλάδα είναι ελκυστικός επιχειρηματικά, καθώς η χώρα μας παραμένει σταθερά πρώτη στην Ευρώπη σε δαπάνες των νοικοκυριών για ιδιωτική υγεία, ως ποσοστό του κατά κεφαλήν εισοδήματος, παρ’ ότι στα χρόνια της κρίσης υπήρξε μείωση σε απόλυτες τιμές.
Παρ' όλα αυτά, η βαθιά οικονομική κρίση των τελευταίων οκτώ – εννέα ετών, ίσως παραδόξως, ευνόησε τα ιδιωτικά νοσοκομεία, ενώ εξασθένησε το δημόσιο σύστημα του ΕΣΥ (και λόγω μνημονιακών των περικοπών).
Το σημαντικό για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο είναι ότι από το 2009 έχει αυξηθεί θεαματικά το ποσοστό δαπανών των νοικοκυριών για την υγεία, το οποίο κατευθύνεται σε νοσοκομειακή περίθαλψη.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που επεξεργάσθηκε το ΙΟΒΕ, το ποσοστό των δαπανών που κατευθύνονται σε νοσοκομειακή περίθαλψη έχει σχεδόν διπλασιασθεί από το 2009 ως και το 2015: από 17,5% ανήλθε σε 31,8%!
Η πρόταση για το ΙΑΣΩ
Το ΙΑΣΩ είναι το επόμενο... πουλέν του κλάδου, για το οποίο ερίζουν σημαντικά ξένα επενδυτικά σχήματα. Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι fund του εξωτερικού προχώρησε σε μη δεσμευτική πρόταση για το ΙΑΣΩ. Όπως η ίδια η εταιρεία ενημέρωσε, η πρόταση δύναται να αποσυρθεί κατά τη διακριτική ευχέρεια του fund και δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι θα μετουσιωθεί σε δεσμευτική προσφορά. Η πρόταση τελεί υπό σειρά αιρέσεων και υπό την προϋπόθεση ότι θα προηγηθεί νομικός και οικονομικός έλεγχος.
Πληροφορίες θέλουν την πρόταση να την έχει κάνει το αμερικανικό fund Oaktree Capital Management, ένα επενδυτικό σχήμα με παγκόσμια παρουσία και υπό διαχείριση κεφάλαια που φτάνουν τα 124 δισ. δολάρια.
Μέχρι στιγμής, αυτό το fund έχει συνδέσει το όνομά του στην ελληνική αγορά με τον κλάδο του τουρισμού και των ξενοδοχείων. Το 2014 είχε προχωρήσει σε συμφωνία με την εταιρεία Σάνη Α.Ε., συμφερόντων των αδερφών Ανδρεάδη, για την ανάπτυξη πολυτελών resorts σε top προορισμούς σε όλη την Ελλάδα, της αλυσίδας Ikos, με το επενδυτικό πρόγραμμα να συνεχίζεται έως σήμερα.
Το... αίνιγμα του Ερρίκος Ντυνάν
Η πώληση του Ερρίκος Ντυνάν παρ' ότι δρομολογείται εδώ και... χρόνια, εντούτοις δεν έχει προχωρήσει ουσιαστικά, ενώ το παρασκήνιο είναι έντονο. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων, όμως φαίνεται πως έχει μπει για τα καλά και ο πολιτικός παράγων στην όλη διαδικασία, οπότε κανείς δεν ξέρει που θα καταλήξει η ιστορία.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr