Η μελέτη που για πρώτη φορά εξετάζει τον αντίκτυπο της χρήσης των καινοτόμων φαρμάκων σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο στη χώρα, αξιοποιώντας στοιχεία από διεθνείς οργανισμούς, αλλά και την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία εκπονήθηκε από τον καθηγητή Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Columbia, κ. Frank Lichtenberg, στα πλαίσια ανεξάρτητου ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε από την MSD Ελλάδος. 

Τα συμπεράσματα της μελέτης τα οποία παρουσιάστηκαν στην Στρογγυλή Τράπεζα με θέμα «Προοπτικές και προκλήσεις για ένα βιώσιμο σύστημα Υγείας» προκάλεσαν αίσθηση γιατί μεταξύ άλλων κατέδειξαν ότι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά 2 χρόνια που σημειώθηκε στη χώρα μας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση των καινοτόμων φαρμάκων, ενώ η τάση μείωσης εισαγωγής νέων σκευασμάτων λόγω και της οικονομικής κρίσης που σημειώνεται από το 2011 και μετά ενδέχεται να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στο μέλλον.

Ενδεικτικό είναι ότι όπως προκύπτει από τη μελέτη, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα επηρέασε σημαντικά τον αριθμό των καινοτόμων φαρμάκων που εισήχθησαν στην αγορά, καθώς ενώ το 2009 και το 2010 εισήχθησαν 16 καινοτόμα φάρμακα ετησίως, το 2011 και το 2012 ο αριθμός μειώθηκε σε 9 και 2 αντίστοιχα.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ό κ. Lichtenberg κατά την παρουσίαση της μελέτης του: «Ο αριθμός των νέων φαρμάκων που εισήχθησαν στην ελληνική αγορά μειώθηκε δραματικά τα τελευταία χρόνια. Το γεγονός αυτό είναι πολύ πιθανό ότι θα μειώσει την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και θα αυξήσει τις μέρες νοσηλείας στο άμεσο μέλλον».         

Η εξεταζόμενη περίοδος της μελέτης είναι από το 1995 έως το 2010 και λαμβάνει υπόψη τον αριθμό των καινοτόμων φαρμάκων που εισήχθησαν στην Ελλάδα και παγκοσμίως, τις βασικές αιτίες θανάτου στη χώρα μας, τις μέρες νοσηλείας κατά την εξεταζόμενη περίοδο και μέσω της χρήσης μαθηματικών μοντέλων καταγράφει τον αντίκτυπο της φαρμακευτικής καινοτομίας στο προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων και τις μέρες νοσηλείας.

Ειδικότερα, κατά την περίοδο 1990 - 2010 εισάγονταν στην ελληνική αγορά κατά μέσο όρο 21 καινοτόμα φάρμακα ετησίως.

Συνολικά από το 1995 έως το 2010 το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα αυξήθηκε ακριβώς κατά 2 χρόνια, από τα 74,7 έτη στα 76,7.  Η παραπάνω αύξηση οφείλεται κατά 44% στην εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων την ίδια περίοδο. Με άλλα λόγια, η φαρμακευτική καινοτομία αύξησε το προσδόκιμο ζωής κατά 0,87 χρόνια την περίοδο 1995- 2010.

Πιο συγκριμένα, εξετάζοντας τις 4 βασικές αιτίες θανάτου στην Ελλάδα, η μελέτη καταδεικνύει ότι από το 1995 έως το 2010 σημειώθηκε αύξηση στο μέσο χρόνο αποβίωσης των ασθενών. Και συγκεκριμένα, για την αγγειοεγκεφαλική νόσο η μέση ηλικία αποβίωσης αυξήθηκε στα 82 χρόνια το 2010, από 80,5 χρόνια το 1995, για τις ασθένειες της πνευμονικής κυκλοφορίας και άλλες καρδιακές παθήσεις στα 83,1 από 81,4, για την ισχαιμική καρδιακή νόσο (εμφράγματα) από τα 73,5 στα 74 και για την κακοήθη νεοπλασία των οργάνων του πεπτικού συστήματος και του περιτοναίου από τα 72,5 στα 74,8 χρόνια ζωής.

 

Όσον αφορά τις μέρες νοσηλείας, τα στοιχεία δείχνουν ότι την περίοδο 2000-2008 η χρήση καινοτόμων φαρμάκων μείωσε τις μέρες παραμονής στα νοσοκομεία με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,2%.

Το τρίτο σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι ότι αυτή η αύξηση της επιβίωσης στην Ελλάδα λόγω της εισαγωγής νέων φαρμάκων έγινε με χαμηλό κόστος. Πιο συγκεκριμένα, αν υποτεθεί ότι όλη η αύξηση της κατά κεφαλής δαπάνης της φαρμακευτικής περίθαλψης μεταξύ 2000-2007 η οποία ήταν 11,1% ετησίως οφείλονταν μόνο στην εισαγωγή νέων φαρμάκων τότε το κόστος ανά έτος ζωής που κερδήθηκε θα ήταν $11,011, ποσό πολύ χαμηλότερο από αυτό που θεωρείται αποδεκτό ως αποδοτικό από τους διεθνείς οργανισμούς αξιολόγησης των τεχνολογιών υγείας. Αν μόνο 6,7% αυτής της αύξησης οφείλεται στα νέα φάρμακα τότε το κόστος ανά έτος ζωής που κερδίσαμε ήταν αρνητικό, δηλαδή τα νέα χρόνια ζωής συνδυάζονται και με μείωση της κατά κεφαλήν δαπάνης υγείας.

Καταλήγοντας, από τη μελέτη προκύπτει ότι οι χώρες που εισήγαγαν με πιο γρήγορους ρυθμούς τα καινοτόμα φάρμακα στην αγορά τους την περίοδο 2000- 2009 πέτυχαν και μεγαλύτερη αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Την ίδια περίοδο, η Ελλάδα εισήγαγε πιο άμεσα νέα φάρμακα και πέτυχε αύξηση του προσδόκιμου ζωής μεγαλύτερη του μέσου όρου.