1) Η μη διάκριση μεταξύ των γονέων, καθώς καθιερώνεται η από κοινού η άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς μετά το διαζύγιο.
2) Οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης των οικογενειακών διαφορών, όπως η διαμεσολάβηση,
3) Η θέσπιση του μαχητού τεκμηρίου του 1/3 για την επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει,
4) Η θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, όπως είναι η μη καταβολή της διατροφής και
5) Η δημιουργία ειδικών προγραμμάτων στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών για την επιμόρφωση των δικαστικών, που θα δικάζουν αποκλειστικά τις οικογενειακές διαφορές.
Ο κ. Τσιάρας ξεκαθάρισε ότι με το επίμαχο νομοσχέδιο, καθιερώνεται η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς μετά το διαζύγιο και όπως διευκρίνισε «η έννοια της γονικής μέριμνας είναι ευρύτερη από αυτή της επιμέλειας του τέκνου και η γονική μέριμνα είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων, οι οποίοι την ασκούν από κοινού».
Και προσέθεσε, ως προς αυτό: «Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του. Σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα, οι γονείς θα πρέπει να συναποφασίζουν. Σε περίπτωση διαφωνίας, οι γονείς θα πρέπει να καταφεύγουν στη διαμεσολάβηση για την επίλυση των διαφορών τους, ή αν αυτή τελικά δεν ευδοκιμήσει, στα δικαστήρια.
Επιπλέον, για την ενίσχυση της κουλτούρας της διαμεσολάβησης στις οικογενειακές διαφορές, η Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης καταρτίζει ειδικό Μητρώο Διαμεσολαβητών, εξειδικευμένων στις οικογενειακές διαφορές. Από αυτό το Μητρώο θα μπορούν τα εμπλεκόμενα μέρη να επιλέγουν τον διαμεσολαβητή».
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Τσιάρα, καθιερώνεται το μαχητό τεκμήριο του 1/3 για την επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και έτσι εξασφαλίζεται αυξημένη επικοινωνία και ποιοτικός χρόνος του παιδιού με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει. Την ίδια στιγμή, λαμβάνεται πρόνοια ώστε να μην διαταράσσεται η καθημερινή ζωή του παιδιού, οι σχολικές, εξωσχολικές και κοινωνικές του δραστηριότητες, καθώς οι δικαστικές αρχές μπορούν να παρεκκλίνουν από τον κανόνα του 1/3 με βάση το αληθές και πραγματικό συμφέρον του παιδιού.
Ένα άλλο σημείο του νομοσχεδίου, σημείωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης, είναι αυτό με το οποίο «καθιερώνονται για πρώτη φορά, έστω και ενδεικτικά, κριτήρια κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, η διαπίστωση της οποίας δύναται να οδηγήσει ακόμη και στην αφαίρεσή της από τον υπαίτιο γονέα, με κριτήριο πάντοτε το συμφέρον του τέκνου».
Τα κριτήρια αυτά, προσέθεσε ο κ. Τσιάρας, «λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη από το δικαστήριο στη ρύθμιση των ζητημάτων γονικής μέριμνας και επιμέλειας των τέκνων, όπως η μη καταβολή της διατροφής, ο μη σεβασμός στις δικαστικές αποφάσεις και στις συμφωνίες των διαζευγμένων γονέων και η διάρρηξη των σχέσεων του παιδιού με τον άλλον γονέα. Το δικαστήριο μπορεί να διευρύνει κατά την κρίση του τα κριτήρια αυτά, και να προσθέσει κριτήρια που κατά την κρίση του πρέπει να αξιολογούνται».
Γ. Κώτσηρας: Είναι ένα σημαντικό βήμα για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου μας
Σημαντικό βήμα για την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου μας, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ο υφυπουργος Δικαιοσύνης Γιώργος Κώτσηρας, που έχει ως αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον του τέκνου και την ενίσχυση του παιδοκεντρικού χαρακτήρα του οικείου υποσυστήματος διατάξεων» τονίζοντας ότι: «Το σχέδιο αποτελεί καρπό εργασίας διακεκριμένων νομικών, που λαμβάνει υπόψη τα διεθνή πρότυπα και τα πλέον σύγχρονα επιστημονικά πορίσματα για τις ανάγκες του ανήλικου παιδιού. Παρέχει εργαλεία διευκόλυνσης και διεύρυνσης της συναίνεσης μεταξύ των γονέων, αλλά και εξάλειψης των αυθαίρετων διακρίσεων μεταξύ τους. Υποβοηθά με αντικειμενικά κριτήρια το έργο του Έλληνα Δικαστή, χωρίς όμως να τον υποκαθιστά, εφόσον πράγματι κληθεί η δικαστική εξουσία να ρυθμίσει την έννομη σχέση».
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης απαντά και σε ενδεχόμενες απορίες που μπορούν να δημιουργηθούν από το νομοσχέδιο.
Όπως:
1. Τι επιχειρείται με το εν λόγω νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης
Για πρώτη φορά μετά από περίπου 40 χρόνια από την τελευταία μεγάλη αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου (του 1983) επαναπροσδιορίζεται η φιλοσοφία του νομοθέτη, στην περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης των γονέων. Με το Σχέδιο Νόμου η φιλοσοφία που διέπει το οικογενειακό δίκαιο μετατοπίζεται από τη μονοδιάστατη άσκηση της γονικής μέριμνας κυρίως από τον ένα γονέα στην από κοινού πλέον άσκηση και από τους δύο γονείς.
2. Τι υπαγορεύει αυτό τον επαναπροσδιορισμό της φιλοσοφίας του νομοθέτη και ποιο είναι το κεντρικό κριτήριο με το οποίο επιχειρούνται αυτές οι αλλαγές
Από το παρωχημένο και επιζήμιο για το συμφέρον του τέκνου στερεότυπο του ενός γονέα στο σπίτι με τα παιδιά και του έτερου γονέα εργαζόμενου-απόντα, η κοινωνία μας έχει μεταβεί στο υγιές πρότυπο οι δύο γονείς να συμμετέχουν ισότιμα στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή, και ταυτόχρονα να είναι πλέον ενσυνείδητα παρόντες στη ζωή και την ανατροφή των τέκνων τους, ως ισότιμοι γονεϊκοίπυλώνες.