Το ενεργειακό ράλι, η εκτίναξη των κοστολογίων μεταφοράς προϊόντων, o πόλεμος στην Ουκρανία, η άνοδος των πρώτων υλών, η υπερβάλλουσα ρευστότητα από τα προγράμματα των κεντρικών τραπεζών και η μεταπανδημική ανάκαμψη της ζήτησης είναι οι βασικές αιτίες της πίεσης που καταγράφεται στις τιμές. Βασικότερη όλων βέβαια είναι η ενέργεια που ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα με σημαντική εξάρτηση από το φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή και με μια “ρηχή” και ”ανώριμη” αγορά αναδεικνύεται σε ζωτικό πρόβλημα. 

“Εισαγόμενος πληθωρισμός”

Οι παραπάνω πιέσεις βέβαια είναι ήδη αποτυπωμένες στο δείκτη του αποκαλούμενου εισαγόμενου πληθωρισμού, που καταγράφει τις τιμές των εισαγόμενων βιομηχανικών προϊόντων, συχνά βασικών για την εγχώρια παραγωγή.  Έτσι, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εισαγωγών τον περασμένο Φεβρουάριο αυξήθηκε κατά 27,2% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021, έναντι αύξησης 6,3% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2021 με το 2020.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση αυτή στον λεγόμενο «εισαγόμενο πληθωρισμό» οφείλεται: 

-Στην αύξηση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες εκτός ευρωζώνης κατά 39,3%, και 

-Στην αύξηση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες ευρωζώνης κατά 6,3%. 

Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 2,7% τον Φεβρουάριο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Ιανουαρίου 2022, έναντι αύξησης 6,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021. 

Σε ετήσια βάση (Φεβρουάριος 2021- Φεβρουάριος 2022) οι μεγαλύτερες αυξήσεις στα εισαγόμενα βιομηχανικά προϊόντα καταγράφηκαν: στην στο αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο 61,8%, οπτάνθρακα και προϊόντα διύλισης 61,1%, βασικά μέταλλα 28,9%, ηλεκτρονικοί υπολογιστές 14,3%, χαρτοποιία 10,8%, βιομηχανία ξύλου 10,4%, χημικές ουσίες 9,6% και βιομηχανία τροφίμων 6,2%.  Από μήνα σε μήνα (Ιανουάριος 2022- Φεβρουάριος 2022), οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν: προϊόντα διύλισης 10,6%, έπιπλα 4,3%, στην άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου 3,1% και στη χαρτοποιία 2,8%.

Δείκτης παραγωγού

Παράλληλα, έντονη πίεση στις τιμές λιανικής αναμένεται να ασκηθεί από το κύμα ακρίβειας στις τιμές παραγωγού στη βιομηχανία. Έτσι άνοδο της τάξης του 46,2%, σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Μάρτιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2021, έναντι αύξησης 9,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση αυτή στο κόστος παραγωγής των εγχώριων βιομηχανιών οφείλεται στις εξής μεταβολές των δεικτών των επιμέρους αγορών:

α. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εξωτερικής αγοράς κατά 48,7%, και

β. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εγχώριας αγοράς κατά 45,4%.

Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 10,6% τον Μάρτιο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Φεβρουαρίου 2022, έναντι αύξησης 1,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021.

Νέες εκτιμήσεις

Στο φόντο αυτό και μετά τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat, (όπου ο εναρμονισμένος πληθωρισμός ανέβηκε στο 9,4% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2021, υψηλότερα σε σχέση με το 8% του Μαρτίου), ένα διψήφιο νούμερο στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή είναι άκρως πιθανή. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο λεγόμενος εθνικός πληθωρισμός, που ενσωματώνει σε μεγαλύτερο βαθμό, την κίνηση των τιμών των καυσίμων και των μη επεξεργασμένων τροφίμων, έτρεξε με ρυθμό 8,9% τον περασμένο μήνα.

Αναλυτικά, με βάση τα στοιχεία της Eurostat στην ευρωζώνη, τον Απρίλιο παρά την κάποια επιβράδυνση των τιμών ενέργειας σε επίπεδο ΕΕ, ο εναρμονισμένος δείκτης κατέγραψε αύξηση τιμών 7,5%, από 7,4% τον Μάρτιο. Ουσιαστικά πρόκειται για το υψηλότερο ρεκόρ από το 1997, οπότε και ξεκίνησε η σχετική ομοειδής μέτρηση του εναρμονισμένου δείκτη.

Σημειώνεται ότι σε επίπεδο Ευρωζώνης, ο δείκτης είναι χαμηλότερος σε σχέση με την Ελλάδα, με την ενέργεια και πάλι να οδηγεί την κούρσα. Έτσι, στο 38% έφτασε η άνοδος τιμών στην ενέργεια τον Απρίλιο έναντι 44,4% τον Μάρτιο και 32% τον Φεβρουάριο, ενώ κατά 3,8% ήταν στα βιομηχανικά αγαθά εκτός ενέργειας, έναντι 3,4% τον Μάρτιο και 3,1% τον Φεβρουάριο. Η άνοδος στα μη τυποποιημένα τρόφιμα ήταν 9,2% από 7,8% τον Μάρτιο και 6.2% τον Φεβρουάριο.

Ο ρυθμός της ακρίβειας

Να σημειωθεί ότι  άνοδος τιμών στην Ελλάδα ήταν η 6η πιο ταχεία στην Ευρωζώνη. Τον Μάρτιο η άνοδος του ελληνικού εναρμονισμένου δείκτη ήταν 8%, ενώ αυξήθηκε κατά 6,3% τον Φεβρουάριο, κατά 5,5% τον Ιανουάριο και κατά 4,4% τον Δεκέμβριο.

Τούτων δοθέντων, , δεν αποκλείεται διψήφια άνοδος στο γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή Απριλίου που θα ανακοινωθεί σε λίγες ημέρες από την ΕΛΣΤΑΤ (10 Μαΐου). 

Τεστ βιωσιμότητας στις επιχειρήσεις

Με βάση, αυτή την εικόνα που παραπέμπει σε νέο κύμα ακρίβειας, παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι πολλές ΜμΕ μπαίνουν σε μια δίνη που θα δοκιμάσει τη βιωσιμότητά τους. Αφενός είναι αντιμέτωπες με δυσβάσταχτα κόστη, αλλά ταυτόχρονα και οι τζίροι πέφτουν, καθώς οι καταναλωτές και τα νοικοκυριά πλέον καλούνται να σηκώσουν ένα μεγάλο βάρος πληρωμών το επόμενο διάστημα.

Ουσιαστικά από το Μάη και μετά ξεκινά το “καλεντάρι” πληρωμών, με τον ΕΝΦΙΑ πρώτο και βέβαια στη συνέχεια από τον Ιούλιο τον φόρο εισοδήματος. Αλλά το επόμενο διάστημα θα πρέπει για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών ξεκινήσουν οι πληρωμές των οφειλών για την Επιστρεπτέα Προκαταβολή. Παράλληλα τρέχουν και οι δόσεις από μια σειρά ρυθμίσεων σειράς υποχρεώσεων που έχουν αναβληθεί, από λογαριασμούς ενέργειας, κοινωνική ασφάλιση και εφορία, που συχνά δημιουργούν ασφυκτικό κλοιό.