Ήδη ο υπουργός Οικονομικών πριν λίγες μέρες παρουσιάζοντας τα πρώτα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών vis a vis των αυξήσεων σε ενεργειακά προϊόντα έκανε λόγω για ανατροπές στον πολιτικό σχεδιασμό για την οικονομική πολιτική. Έτσι το πρώτο ερώτημα αμφισβήτησης μπαίνει για τις όποιες σχεδιαζόμενες πρόσθετες φοροελαφρύνσεις αλλά και μια πιθανή πρόωρη έξοδο της Ελλάδας από την ενισχυμένη εποπτεία καθώς πλέον προτεραιότητα για το οικονομικό επιτελείο είναι να περιοριστούν οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης.

Ήδη με φόντο την φρενήρη πορεία των τιμών και ειδικά στην ενέργεια ανοικτό άφησε χτες το ενδεχόμενο για περαιτέρω στήριξη των νοικοκυριών απέναντι στις ανατιμήσεις ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, κατά την έναρξη της συζήτησης του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού του 2022 στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. «Θα είμαστε κοντά στην κοινωνία, για όσο χρειαστεί ανάλογα με τις εξελίξεις» τόνισε χθες ο κ. Σταϊκούρας που υπογράμμισε ότι αν το κύμα ακρίβειας έχει μεγαλύτερη διάρκεια από τις αρχικές εκτιμήσεις η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε νέα παρέμβαση.

Μάλιστα σημείωσε ότι «προς το παρόν» έχουν προβλεφθεί παρεμβάσεις συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων. Υπογράμμισε δε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της ακρίβειας και μέσω της μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων που θα αυξήσουν το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.

Όπως αναφέρεται σχετικά, οι νέες θα εστιαστούν σε επιδόματα σε ευάλωτες ομάδες και όχι σε οριζόντιες μειώσεις ειδικών φόρων και ΦΠΑ καθώς αυτές, όπως τονίζεται,  επιφέρουν  απώλειες εσόδων, αλλά και ενέχουν κίνδυνο να μην αποτυπωθούν σε απτό όφελος στον τελικό καταναλωτή. Ειδικότερα στο μικροσκόπιο είναι η θεσμοθέτηση μιας «κάρτας ενέργειας» για ευάλωτα νοικοκυριά, επέκταση και σε χρόνο και σε ποσά των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς, αναβαλλόμενες πληρωμές λογαριασμών, πάγωμα αποκοπών παροχής ρεύματος και αερίου κτλ.

Έτσι παράλληλα με τη συζήτηση στη Βουλή στο Γενικό Λογιστήριο εξετάζουν όλα τα πιθανά σενάρια, ακόμη και να κόψουν κονδύλια από άλλους τομείς για να προχωρήσουν τα νέα αυτά σχέδια που με δεδομένες τις υψηλές τιμές στην ενέργεια ίσως απαιτήσουν πρόσθετα ενισχυμένους πόρους.

Όμως η πορεία των τιμών και του πληθωρισμού αλλά και τα ενεργειακά κόστη μπορεί να οδηγήσουν σε αναθεωρήσεις ακόμη και των ρυθμών ανάπτυξης, που είναι ο κύριος τροφοδότης του επιπλέον δημοσιονομικού χώρου για τα όποια νέα μέτρα.  Υπενθυμίζεται ότι η άνοδος των τιμών μπορεί να πλήξει τη ζήτηση, που είναι κλειδί για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την επιτάχυνση του ΑΕΠ. Υπενθυμίζεται ότι η φετινή εκτίμηση είναι για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2,9%, η οποία όμως τελεί υπό τον κίνδυνο της ακρίβειας και του σεναρίου να παγώσει η ζήτηση. Τούτο σε συνδυασμό με τις απότομες στροφές του πληθωρισμού απειλούν τον στόχο για πραγματική αύξηση του ΑΕΠ κατά 6,1% φέτος.

Πάντως ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε ότι το συζητούμενο προσχέδιο συνιστά έναν προϋπολογισμό «συντηρητικών εκτιμήσεων, ρεαλιστικών προβλέψεων και φιλόδοξων στόχων». Ειδικότερα σημείωσε ότι η εκτίμηση για ανάπτυξη 6,1% το 2021 είναι «απολύτως ρεαλιστική και ίσως μάλιστα αποδειχθεί και πάλι συντηρητική, με βάση τους πρόδρομους δείκτες της οικονομίας». «Η ανάπτυξη της οικονομίας τα επόμενα χρόνια θα είναι ισχυρή», ανέφερε και υπογράμμισε ότι η σωρευτική ανάπτυξη των ετών 2021-2022 αυξάνεται στο 10,8%, σηματοδοτώντας ότι κατά το έτος 2022 όχι μόνο αναμένεται να αποκατασταθεί πλήρως το προ πανδημίας επίπεδο του εγχώριου προϊόντος, αλλά και να αυξηθεί περαιτέρω κατά περίπου 2%. Επιπλέον ανέφερε ότι καθίσταται πλέον εφικτή η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων, από το 2023. Συγκεκριμένα τόνισε ότι το πρωτογενές έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης θα συρρικνωθεί σημαντικά, από το 7,4% το 2021 στο 1,1% το 2022, με τη χώρα να επιστρέφει σε πρωτογενή πλεονάσματα το 2023, «αποκλειστικά μέσω της δυναμικής ανάκαμψης και της ισχυρής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας». Συμπλήρωσε δε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας το 2023. «Ψευδές ότι η κυβέρνηση δεν βοήθησε τις ΜμΕ»

Οι ΜμΕ

Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης απάντησε στην κριτική των αντιπολιτευόμενων κομμάτων για πλημμελή στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από την κυβέρνηση. «Η θεωρία ότι δεν βοηθήσαμε δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα», είπε ο κ. Σκυλακάκης και αντέτεινε μάλιστα ότι το ποσό που δόθηκε είναι «το μεγαλύτερο από καταβολής του ελληνικού κράτους». «Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έλαβαν πάνω από 10 δισ. ευρώ ενισχύσεις στη διάρκεια της πανδημίας, εκ των οποίων πάνω από 7 δισ. ευρώ μη επιστρεπτέα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Στον αντίποδα η γενική εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου αντέκρουσε τον ισχυρισμό του κ. Σταϊκούρα περί αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος, σημειώνοντας ότι ακόμα και αν υπάρξει αύξηση του κατώτατο μισθού κατά 1,1% αυτή θα υπερκαλυφθεί από τον πληθωρισμό που ξεπερνά το 2%. «Η προεκλογική υπόσχεσή σας για αύξηση του κατώτατου μισθού διπλάσια της ανάπτυξης αποδείχθηκε καθαρή εξαπάτηση» κατήγγειλε την κυβέρνηση. Άσκησε δε κριτική στην κυβέρνηση για την πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση 4,1 δισ. ευρώ (9%) που προβλέπεται στο προσχέδιο. Εκ μέρους του ΚΙΝΑΛ ο Κώστας Σκανδαλίδης κατήγγειλε την κυβέρνηση ότι λειτουργεί υπέρ των λίγων και ισχυρών, τόσο με την άδικη και άνιση κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και των υπόλοιπων κρατικών πόρων, όσο και με τις προνομιακές συμφωνίες με τους λίγους και ισχυρούς της αγοράς. Σκληρή κριτική στο προσχέδιο άσκησαν και οι εκπρόσωποι των μικρότερων κομμάτων (ΚΚΕ, Ελληνική Λύση, ΜέΡΑ 25).

Καμπανάκι ΔΝΤ

Να σημειωθεί ότι ε σε πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023 και διατήρησή τους στη συνέχεια, αν και σε χαμηλά επίπεδα, εκτιμά το ΔΝΤ για την Ελλάδα στην έκθεση Fiscal Monitor, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, στο πλαίσιο της συνόδου του Ταμείου. Ωστόσο το ΔΝΤ εκτιμά ότι μέχρι και το 2025 δεν θα υπάρξουν πρωτογενή πλεονάσματα μεγαλύτερα της μιας ποσοστιαίας μονάδας λόγω της πορείας των εσόδων. Επίσης  το ΔΝΤ προβλέπει ότι το χρέος αναλογικά με το ΑΕΠ θα παραμείνει στην περιοχή του 200% και το 2022, όταν η ελληνική πλευρά προβλέπει αποκλιμάκωσή του στο 190%. Αιτία των συγκρατημένων προβλέψεων του ΔΝΤ είναι η εκτίμηση των επιτελών του για μείωση των κρατικών εσόδων ως ποσοστού του ΑΕΠ στα επόμενα χρόνια,

Γιώργος Αλεξάκης