Ειδικότερα, η απόφαση καθορίζει ότι αρμόδια υπηρεσία για τη διαπίστωση της πλήρωσης των εισοδηματικών, περιουσιακών και λοιπών κριτηρίων που ισχύουν, ώστε ο οφειλέτης να χαρακτηριστεί ευάλωτος, είναι η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) του υπουργείου Οικονομικών. Παράλληλα η απόφαση καθορίζει ότι ο έλεγχος των προϋποθέσεων, βάσει των οποίων διαπιστώνεται ότι ο οφειλέτης εμπίπτει στην κατηγορία του ευάλωτου οφειλέτη, και η έκδοση της σχετικής βεβαίωσης θα διεξάγονται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας ηλεκτρονικής υποβολής και διαχείρισης αιτήσεων, η οποία αναπτύσσεται από τηΓενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ) σε συνεργασία με την ΕΓΔΙΧ

Υπενθυμίζεται ότι πριν λίγες μέρες ενεργοποιήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών η ψηφιακή πλατφόρμα για την 1η κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών, στο πλαίσιο του νέου νόμου 4738/2020 για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή 2ης ευκαιρίας. Η πλατφόρμα επιτρέπει στους οφειλέτες με ισχυρή οικονομική αδυναμία να λάβουν τη σχετική βεβαίωση ότι όντως αποτελούν ευάλωτα νοικοκυριά.

Να σημειωθεί ότι ο νόμος περιέχει σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων για τα νοικοκυριά, όπως:

·         η ρύθμιση οφειλών, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, σε έως 240 δόσεις προς το Δημόσιο και έως 420 δόσεις προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, και

·         η επιδότηση δανείων 1ης κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών για 5 έτη, σε όσους ρυθμίσουν τις οφειλές τους.

·         Η ηλεκτρονική πλατφόρμα επιτρέπει στους οφειλέτες με ισχυρή οικονομική αδυναμία να λάβουν τη σχετική βεβαίωση ότι όντως αποτελούν ευάλωτα νοικοκυριά. Ακολούθως, μπορούν να επωφεληθούν από τις προστατευτικές πρόνοιες του Νόμου 4738/2020, δηλαδή να διαγράψουν όλες τις οφειλές τους και να λάβουν τη 2η ευκαιρία.

Η πλατφόρμα σχεδιάστηκε από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών και τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, από την οποία αναπτύχθηκε, υποστηρίζεται διαρκώς και φιλοξενείται στις υποδομές της.

Είναι διαθέσιμη στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.gov.gr/ipiresies/periousia-kai-phorologia/diakheirise-opheilon/bebaiose-eualotou-opheilete.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σσύμφωνα με το πλαίσιο της “2ης ευκαιρίας”, σε περίπτωση που ευάλωτος οφειλέτης κηρυχθεί σε πτώχευση, ή σε περίπτωση που σε βάρος της κύριας κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη επισπεύδεται αναγκαστική εκτέλεση από ενυπόθηκο ή προσημειούχο πιστωτή, ο ευάλωτος οφειλέτης μπορεί να υποβάλει αίτημα μεταβίβασης ή μίσθωσης της κύριας κατοικίας του σε Φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης. Με τις διαδικασίες για τη σύσταση αυτού του Φορέα να “τρέχουν”- δεν αναμένεται, πάντως, να είναι έτοιμος πριν από τις αρχές του 202.

Με βάση τώρα την  Κοινή Υπουργική Απόφαση του Χρήστου Σταϊκούρα και της Δόμνας Μιχαηλίδου καθορίζεται όλο το πλαίσιο και η διαδικασία για τις αιτήσεις

Οι αιτήσεις

1.Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά, με τους κωδικούς ταυτοποίησης taxisnet. Μέσω της ταυτοποίησης, ανακτώνται αυτόματα από τις βάσεις δεδομένων της Φορολογικής Διοίκησης τα ακόλουθα στοιχεία:

α) Πλήρη στοιχεία του αιτούντος και ειδικότερα το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου, ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης και οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας, αν είναι επιτηδευματίας.

β) Πλήρη στοιχεία του συζύγου ή του συμβίου και των εξαρτώμενων μελών του

2. Ο αιτών συμπληρώνει το τηλέφωνο, τη διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας του, καθώς και την ακίνητη περιουσία και τις οικογενειακές καταθέσεις σε χώρες εκτός Ελλάδος. 

3. Στη συνέχεια επιβεβαιώνει τα στοιχεία της κύριας κατοικίας του, ενώ παράλληλα υποβάλλει και τις ακόλουθες υπεύθυνες δηλώσεις:

α) Ότι η κατοικία που έχει δηλωθεί στη φορολογική διοίκηση συνιστά την κύρια κατοικία του ή, σε περίπτωση μεταβολής αυτής από το χρόνο της τελευταίας φορολογικής δήλωσης, η πλέον πρόσφατη κατοικία.

β) Ότι έχει κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης ή ότι ο ενυπόθηκος ή ο προσημειούχος πιστωτής, έχει κατάσχει το ακίνητό του που συνιστά την κύρια κατοικία ή ότι έχει καταρτιστεί σύμβαση αναδιάρθρωσης 

γ) Ότι συντρέχουν στο πρόσωπό του οι προϋποθέσεις χαρακτηρισμού ως ευάλωτου

δ) Ότι παρέχει άδεια στους χρηματοδοτικούς φορείς και στο δημόσιο για πρόσβαση, επεξεργασία και διασταύρωση των δεδομένων που περιλαμβάνονται στην αίτηση, όσο και άλλων δεδομένων του που βρίσκονται στην κατοχή των χρηματοδοτικών φορέων. 

4. Η αίτηση συνυπογράφεται από τον σύζυγο ή το συμβίο και από τα εξαρτώμενα μέλη του αιτούντος ή τους νομίμους αντιπροσώπους τους. Σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης ή ελεύθερης συμβίωσης, δεν απαιτείται η συνυπογραφή της αίτησης από τον σύζυγο. Στην περίπτωση αυτή, για τα κριτήρια χαρακτηρισμού του ως ευάλωτου, λαμβάνεται υπόψη το ατομικό εισόδημα του αιτούντος, προσαυξημένο σύμφωνα με τα ποσά που προβλέπονται για τα εξαρτώμενα μέλη, που έχει στην επιμέλειά του ο αιτών. Η διακοπή της έγγαμης ή ελεύθερης συμβίωσης θα πρέπει να έχει δηλωθεί στη Φορολογική Διοίκηση πριν από την υποβολή της σχετικής αίτησης, και τα σχετικά στοιχεία αντλούνται από αυτή.

5. Η υποβολή της αίτησης συνεπάγεται αυτοδίκαια την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου για τον έλεγχο της πλήρωσης των κριτηρίων χαρακτηρισμού ως ευάλωτου, για τον αιτούντα, το σύζυγο ή το συμβίο και τα εξαρτώμενα μέλη

6. Ανακτώνται αυτόματα από τη βάση δεδομένων της φορολογικής διοίκησης τα ακόλουθα στοιχεία:

α) η κατοικία που έχει δηλωθεί ως κύρια στην τελευταία φορολογική δήλωση που προηγείται της αίτησης,

β) τυχόν διακοπή της έγγαμης συμβίωσης,

γ) δήλωση εισοδήματος φυσικών προσώπων τελευταίου φορολογικού έτους,

δ) πράξη διοικητικού προσδιορισμού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του τελευταίου φορολογικού έτους,

ε) πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος του τελευταίου φορολογικού έτους.

7. Με την ολοκλήρωση της ανάκτησης των δεδομένων η αίτηση διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στους χρηματοδοτικούς φορείς, από τους οποίους ανακτώνται εντός δέκα εργασίμων ημερών στοιχεία αναφορικά με καταθέσεις και επενδυτικά προϊόντα του τηρούνται στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και την εκτιμώμενη αξία τους.

8. Σε περίπτωση που είτε δεν προκύπτει από τα αντλούμενα στοιχεία της φορολογικής διοίκησης ότι η κατοικία συνιστά την κύρια κατοικία του οφειλέτη, είτε έχει μεταβληθεί η κύρια κατοικία του οφειλέτη από το χρόνο υποβολής της τελευταίας φορολογικής δήλωσης, αυτός προσκομίζει έγγραφα που να αποδεικνύουν επαρκώς τη χρήση του ακινήτου ως κύρια κατοικία. Τα έγγραφα που δύνανται να προσκομιστούν στην περίπτωση αυτή είναι λογαριασμοί παρόχων υπηρεσιών κοινής ωφελείας στο όνομα του δικαιούχου.

Εάν, κατά την ανάκτηση των δεδομένων αυτών, διαπιστωθεί ότι ο αιτών δεν πληροί ένα ή περισσότερα κριτήρια χαρακτηρισμού του ως ευάλωτου, η ηλεκτρονική πλατφόρμα αποστέλλει ηλεκτρονικά σχετική ειδοποίηση στον αιτούντα. Με την αποστολή της, η διαδικασία περατώνεται, η αίτηση θεωρείται απορριφθείσα και ενημερώνονται σχετικά μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας ο οφειλέτης και οι χρηματοδοτικοί φορείς. Σε κάθε άλλη περίπτωση, εκδίδεται βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη από την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Η βεβαίωση αυτή φέρει την υπογραφή του Ειδικού Γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με μηχανικό μέσο, καθώς και μοναδικό αριθμό ελέγχου της γνησιότητάς της, ενώ η ισχύς της βεβαίωσης είναι για τρείς μήνες από την ημερομηνία έκδοσης.

Στο τελικό στάδιο, η βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη αποστέλλεται ηλεκτρονικά στο Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης για να λάβει χώρα η απόκτηση του ακινήτου από το Φορέα, ενώ παράλληλα αποστέλλεται σχετική ενημέρωση στους χρηματοδοτικούς φορείς περί έκδοσης της βεβαίωσης.

Γιώργος Αλεξακης