Στο μεταξύ η απρόσμενα καλή πορεία του ΑΕΠ μαζί με το ότι υπάρχει ένα σημαντικό απόθεμα καταθέσεων στις τράπεζες που χτίστηκε εν μέσω πανδημίας δημιουργεί προϋποθέσεις για μια σημαντική επανάκαμψη που θα απαλύνει τις ζημιές της πανδημίας.

Η προσδοκία, δε, είναι μεγάλη για προς τα πάνω αναθεωρήσεις της πορείας του ΑΕΠ από το β΄ τρίμηνο και μετά, σε αντίθεση με τις προβλέψεις Μαρτίου όπως είχαν αποτυπωθεί σε κείμενα φορέων (Γρ. Προϋπολογισμού Βουλής, αναλύσεις τραπεζών, ΚΕΠΕ κτλ), καθώς φαίνεται ότι το πρόγραμμα στήριξης έχει καταφέρει τουλάχιστον ως ένα σημείο να συγκρατήσει την ανεργία αλλά και να στηρίξει κάποιους κλάδους με ρευστότητα.

Το ταμείο του κράτους

Ήδη από τα μέτρα στήριξης εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουν δοθεί παράλληλα ποσά που αθροιστικά ξεπερνούν τα 40 δισ. ευρώ, που προέρχονται ουσιαστικά από τον κουμπαρά του κράτους όπως έχει ενισχυθεί από το 2019. Μάλιστα με βάση όσα κατέγραψε σε άρθρο του στην Καθημερινή ο υπουργός Οικονομικών τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας φτάνουν τα 36,1 δισ. ευρώ. Όπως αναφέρεται συνολικά έχουν προστεθεί 33,6 δισ. ευρώ στο ταμείο της χώρας κατά τη διάρκεια της πανδημίας μέσα από διάφορες πηγές (επιστροφές ANFAs, δανεισμός, προγράμματα ΕΕ, κτλ) και έτσι ουσιαστικά όσα δαπανήθηκαν για μέτρα στήριξης της οικονομίας, έχουν καλυφθεί από τη διαδικασία αυτή ενίσχυσης του κρατικού ταμείου

Συγκεκριμένα, και παρά το γεγονός ότι επί 15 μήνες τα δημόσια έσοδα είναι μειωμένα και οι δαπάνες έχουν αυξηθεί σημαντικά, το πακέτο στήριξης έφτασε τα 40,7 δισ. ευρώ για τα έτη 2020-2021. Συνολικά, όπως τονίζει ο υπουργός Οικονομικών, έχουν προστεθεί στο Ταμείο της χώρας, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, 33,6 δισ. ευρώ και 40,7 δισ. ευρώ από τον Ιούλιο του 2019.

Αναλυτικά τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας είναι στα 36,1 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 21,2 δισ. ευρώ είναι από τον «κουμπαρά» της Κεντρικής Διοίκησης, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα 2,4 δισ. ευρώ που είναι τα πιστωτικά έσοδα από την τελευταία έξοδο στις αγορές (θα εμφανιστούν στο λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου την ημερομηνία διακανονισμού της έκδοσης, δηλαδή στις 18.06.2021) και τα 14,9 δισ. ευρώ είναι τα διαθέσιμα των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, που τηρούνται σε εμπορικές τράπεζες και στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Ουσιαστικά με βάση το πρόγραμμα ενίσχυσης, τα ποσά περίπου 4 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης που αναμένεται φέτος να εισρεύσουν στα ταμεία του κράτους, τις καταθέσεις αλλά και τις προσδοκίες για έσοδα 5-7 δισ. ευρώ από τον τουρισμό φέτος υπάρχει η προσδοκία για ένα ισχυρό rebound της ανάκαμψης.

Τα στοιχήματα

Το μεγάλο στοίχημα αυτής βέβαια της πορεία ανάκαμψης είναι να μην αφήσει «παρίες» και αποκλεισμένους. Δηλαδή να σημάνει μείωση της ανεργίας, άνοδο τω εισοδημάτων και διατήρηση της ραχοκοκαλιάς της οικονομία, των ΜμΕ.

Ενδεικτικό είναι ότι σε επιστολή της προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, η Συνομοσπονδία Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Ελλάδος, δηλαδή (οι μικρές επιχειρήσεις τουρισμού της χώρας) σκιαγραφεί την παρούσα κατάσταση, ζητώντας την οικονομική στήριξη των μη κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων.

Τα τουριστικά καταλύματα υπογραμμίζουν πως η λειτουργία τους τον πρώτο καιρό της πανδημίας ανεστάλη, στη συνέχεια υπολειτούργησαν για 2 - 3 μήνες και τους τελευταίους 6 μήνες, αν και επιτρεπόταν η λειτουργία τους, στην ουσία δεν είχαν αντικείμενο εργασίας, αφού η χώρα βρισκόταν υπό καθεστώς lockdown από το Νοέμβριο.

Να σημειωθεί ότι το εάν θα υπάρξει «δυνατή» πορεία στη σεζόν θα κρίνει ένα μεγάλο ποσοστό εσόδων. Πέρυσι ήταν στα 4 δισ. και φέτος η προσδοκία είναι για έσοδα έως 7 δισ. Με βάση, βέβαια,  όσα έχει πει ο Πρωθυπουργός. που δε διστάζει να βάζει ποσοτικούς στόχους σε αντίθεση με τα στελέχη του κλάδου και το Υπ. Τουρισμού, μπορεί ο πήχης να πάει και ψηλότερα δηλαδή στο 50% του 2019 (περίπου 9 δισ. ευρώ).

Πάντως η εικόνα των μέχρι σήμερα κρατήσεων δείχνει ότι η τουριστική κίνηση αναμένεται να εκκινήσει τον μήνα Ιούλιο,  ενώ γρίφος είναι εάν θα υπάρξει επέκταση της σεζόν μετά το Σεπτέμβριο.

Να σημειωθεί ότι με βάση την ετήσια έκθεση για την ελληνική οικονομία που παρουσίασε το Ινστιτούτο Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ δείχνουν  ότι πολλές επιχειρήσεις λόγω της κρίσης θα δυσκολευτούν να επιβιώσουν ενώ ήδη οι μισθοί που καταβάλλονται στην Ελλάδα, σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν τεράστια απόκλιση. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και ο κατώτατος μισθός (650 ευρώ μικτά) βρίσκεται κάτω από το όριο που έχει θεσπιστεί για την απόλυτη φτώχεια.

Αυτό ουσιαστικά θέτει και το μέγεθος της πρόκλησης που κλήθηκε να αντιμετωπίσει το οικονομικό επιτελείο με το πρόγραμμα στήριξης αλλά και αυτό που θα κληθεί να διαχειριστεί την επόμενη μέρα της πανδημίας.

Όπως αναφέρεται στο τελευταίο εβδομαδιαίο της Alpha Bank «η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, από το 2021 και έπειτα, αναμένεται να προσδιοριστεί σε πρώτη φάση από τις ισχυρές επιδράσεις βάσης στους κλάδους του τουρισμού και του λιανικού εμπορίου από το δεύτερο τρίμηνο του έτους, παράλληλα με την πρόοδο των προγραμμάτων εμβολιασμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες προέλευσης των εισερχόμενων τουριστικών ροών.

«Η χώρα εκκινεί από ιδιαιτέρως χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας ενώ παράλληλα διαθέτει πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα, καθώς η διαφορά ανάμεσα στο δυνητικό και πραγματικό ΑΕΠ διευρύνθηκε περαιτέρω. Εάν σε αυτό το σκηνικό προστεθούν: (α) η μεταπανδημική ευφορία, (β) η ενίσχυση της διεθνούς ζήτησης από την άνευ προηγουμένου επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, (γ) η νέα -φιλική στην ανάπτυξη- φορολογική πολιτική, κυρίως στην εργασία, (δ) οι τεχνολογικές αλλαγές που επιτάχυνε η πανδημία, (ε) η υψηλή ρευστότητα και το μειούμενο κόστος χρηματοδότησης και (στ) τελευταίο, αν και σημαντικότερο, τα πρωτοφανή επίπεδα ευρωπαϊκών πόρων που είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα, μπορούμε να πούμε ότι έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες μετάβασης σε υψηλότερη τροχιά οικονομικής μεγέθυνσης σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.

Η χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης (Next Generation EU, NGEU), μπορεί να αποτελέσει μια στέρεη βάση για μια ισχυρή ανοδική πορεία, προκαλώντας έναν «ενάρετο κύκλο» νέων επενδύσεων και διατηρήσιμων ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης. Τα κεφάλαια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility, RRF) αναμένεται να κινητοποιήσουν νέες επενδύσεις συνολικού ύψους περίπου Ευρώ 57,5 δισ. την περίοδο 2021-2026, καλύπτοντας, σε μεγάλο βαθμό, το επενδυτικό κενό της χώρας που είχε δημιουργηθεί την προηγούμενη δεκαετία» αναφέρει η Alpha Bank.

Πάντως σε τελευταία τους έκθεση οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας, σε μελέτη τους, αναφέρουν, ότι η οικονομία επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στις δύσκολες επιδημιολογικές συνθήκες και την επέκταση των περιορισμών κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021. Συγκεκριμένα, το ΑΕΠ αυξήθηκε με απροσδόκητα ισχυρό ρυθμό 4,4%, σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2020 (στοιχεία διορθωμένα για εποχικότητα) και μειώθηκε κατά μόλις 2,3% σε σχέση με το αντίστοιχο (προ Covid-19) τρίμηνο του 2020. Η εν λόγω τριμηνιαία αύξηση κατατάσσεται μεταξύ των τριών ισχυρότερων στην ΕΕ, και συνιστά την τρίτη συνεχόμενη, μετά από αυξήσεις 3,8% και 3,4% το τρίτο και το τέταρτο ο τρίμηνο του 2020, αντίστοιχα, (οι οποίες ακολούθησαν την τριμηνιαία καταβύθιση του ΑΕΠ κατά -12,9% το δεύτερο τρίμηνο του 2020, όταν εκδηλώθηκε η πανδημία). Είναι ενθαρρυντικό ότι ο επιχειρηματικός τομέας, ο οποίος δέχθηκε το βαρύτερο πλήγμα κατά το 2020, φαίνεται να διαδραματίζει και τον πιο ενεργό ρόλο στην επίδοση του πρώτου τριμήνου του 2021, αναφέρεται στην ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας.

Πάντως η πορεία των εμβολιασμών, όπως αναφέρεται και σε τελευταίες αναφορές διεθνών οργανισμών (ΟΟΣΑ) αλλά και των θεσμών στην Έκθεση για τη 10 μεταμνημονιακή εποπτεία, είναι το κλειδί. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς εάν δεν κινηθεί δυναμικά το πρόγραμμα εμβολιασμού,  δε λειτουργήσουν κλάδοι όπως η εστίαση κανονικά αλλά και δεν μπει σε δυναμική τροχιά ο τουρισμός τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα για τα συνέχεια με δεδομένο ότι σταδιακά αποσύρονται και τα μέτρα στήριξης από την πλευρά του κράτους.

Υπενθυμίζεται ότι μόλις πριν λίγες μέρες το Δημοσιονομικό Συμβούλιο σημείωσε ότι το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,6% το 2021 έχει στηριχθεί στη σημαντική ανάκαμψη των τουριστικών εισπράξεων.

Γιώργος Αλεξάκης

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr