Παράλληλα  υπάρχει ένας βαθμός αβεβαιότητας για το πώς θα αντιδράσουν οι τράπεζες στα νέα δεδομένα αλλά και πώς θα διαχειριστούν τις υποθέσεις δανείων 1,5 εκατομμυρίου πολιτών, με βάση τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου. Τα ερωτήματα έχουν κάνουν με το εάν θα αποδεχτούν τις πολλές δόσεις σε περιπτώσεις ενήμερων δανείων ή θα συναινέσουν σε «βαθιά» κουρέματα δανείων, καθώς έτσι θα κληθούν να εγγράψουν στις προβλέψεις τους νέες ζημιές.

Μένει να φανεί πώς θα διαχειριστούν ακίνητα πολιτών που ανήκουν στις μεσαίες εισοδηματικές τάξεις με υπερχρέη. Όπως αναφέρεται πάντως προς ώρας πλειστηριασμοί δε θα γίνουν για ακίνητα « του κοσμάκη» αλλά για εμβληματικά τεμάχια στρατηγικών κακοπληρωτών. Βέβαια σταδιακά θα πρέπει να γίνει και η διαχείριση των χαρτοφυλακίων με ακίνητα σε μικροαστικές και μεσοαστικές περιοχές κι εκεί θα φανεί εάν τόσο η ρύθμιση για το νέο φορέα που θα μπορεί να ενοικιάζει τα ακίνητα στους παλιούς ιδιοκτήτες ή το πλαίσιο επιδοτήσεων που έχει προβλέψει το Υπ. Οικονομικών θα απλώσει επαρκές πέπλο προστασίας.

Η αντιπολίτευση

Πάντως σύσσωμη η αντιπολίτευση, δηλαδή, ΣΥΡΙΖΑ, Κίνημα Αλλαγής, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25 εκτιμούν ότι ο νέος  πτωχευτικός νόμος θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις για χιλιάδες δανειολήπτες. «Η κυβέρνηση εμμένει στην υλοποίηση της ακραίας, νεοφιλελεύθερης και αντικοινωνικής πολιτικής της, αδιαφορώντας προκλητικά, παρότι γνωρίζει τις τεράστιες επιπτώσεις που θα έχει στην κοινωνία και την οικονομία. Δεν διστάζει, μάλιστα, να ενεργοποιήσει το πλαίσιο των μαζικών πτωχεύσεων εν μέσω πανδημίας και χωρίς να δίνει την παραμικρή ευκαιρία σε όσους επλήγησαν από την υγειονομική κρίση. Υλοποιεί μια σαφή πολιτική αντίστροφης αναδιανομής υπέρ των μεγάλων και ισχυρών.

Η μόνη πραγματική λύση υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας είναι η κατάργηση του νέου πτωχευτικού κώδικα και η αντικατάστασή του με το πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και διαγραφής ιδιωτικού χρέους που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.» αναφέρουν σε κοινή τους δήλωση οι τομεάρχες Οικονομικών και Δικαιοσύνης και ο υπεύθυνος Χρηματοπιστωτικού Τομέα, Εφη Αχτσιόγλου, Θεόφιλος Ξανθόπουλος και Αλέκος Φλαμπουράρης.

To Κίνημα Αλλαγής με ενημερωτικό κείμενο δέκα σημείων του αρμόδιου κοινοβουλευτικού εκπροσώπου Μιχάλη Κατρίνη επικρίνει έντονα την κυβέρνηση για τις σημαντικές συνέπειες που θα επιφέρει η ισχύς του νέου πτωχευτικού κώδικα στους οικονομικά ασθενέστερους, με σημαντικότερο τον κίνδυνο να μείνει απροστάτευτη η πρώτη κατοικία. Και σε ό,τι αφορά τη 2η ευκαιρία που θα δίνεται σε επαγγελματίες και φυσικά πρόσωπα ώστε να ξεκινήσουν από την αρχή, αφού όμως ρευστοποιήσουν το σύνολο της περιουσίας τους, το ΚΙΝ.ΑΛΛ. υποστηρίζει πως «είναι μία εντελώς θεωρητική και πρακτικά ανεφάρμοστη προσέγγιση.

Ολοι γνωρίζουν ότι η πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση είναι πολύ δύσκολη για τις επιχειρήσεις, αφού και η απλή καθυστέρηση μίας δόσης οδηγεί σε “λευκό Τειρεσία”. Πόσο μάλλον, όταν θα μιλάμε για έναν επιχειρηματία, που θα έχει πτωχεύσει και ο οποίος δε θα μπορέσει ποτέ να δανειστεί από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, αφού θα είναι και με τη βούλα του δικαστηρίου αφερέγγυος».

Για το ΚΚΕ ο νέος πτωχευτικός κώδικας «ολοκλήρωσε το έγκλημα, που μεθόδευσαν βήμα βήμα όλες οι κυβερνήσεις, με την σταδιακή άρση της προστασίας των λαϊκών κατοικιών, με την παράδοση των κόκκινων δανείων στα funds, με την ποινικοποίηση των λαϊκών αντιδράσεων ενάντια στους πλειστηριασμούς».

«Λαιμητόμο που θα κλείσει σπίτια και θα διαλύσει οικογένειες» χαρακτηρίζει το ΜέΡΑ25 τον νέο πτωχευτικό και υπογραμμίζει ότι «με διαδικασίες fast track, χωρίς ουσιαστικά έννομη προστασία, χωρίς διαδικασίες ρύθμισης των οφειλών τους, εκατομμύρια συμπολίτες μας θα αποξενωθούν από τη μικροϊδιοκτησία τους για να εισπράξουν εκατομμύρια τα αρπακτικά ταμεία».

Τι λέει η κυβέρνηση;

Σύμφωνα πάντως με πληγές του Υπ. Οικονομικών, με το νέο πλαίσιο, για πρώτη φορά οι πολίτες θα δουν να κουρεύονται τα χρέη τους, ενώ προστατεύονται πλήρως οι οικονομικά ευάλωτοι και αυτοί που έχουν πραγματικά ανάγκη, με την πρώτη κατοικία να θωρακίζεται.

Όπως τονίζεται νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις μπορούν πλέον να διευθετήσουν όλες τις οφειλές τους προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο νέος Νόμος «Ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας» (ν.4738/2020), με δύο τρόπους. Μάλιστα από το υπ. Οικονομικών εξειδικεύουν το πώς θα λειτουργεί η νομοθεσία:

Πώς διευθετούν πλέον τις οφειλές τους νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Όπως αναφέρεται από το υπ. Οικονομικών ο  πρώτος τρόπος είναι μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Έτσι, διασφαλίζεται:

1ον. Αναστολή των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμοί, κατασχέσεις κ.λπ.)

2ον. Αποπληρωμή των οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης σε έως και 240 δόσεις, δηλαδή σε χρονικό διάστημα έως 20 ετών. Ο αριθμός των δόσεων μπορεί να φθάσει έως τις 420 για οφειλές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Επιπρόσθετα, στις περιπτώσεις των ευάλωτων νοικοκυριών, παρέχεται κρατική επιδότηση της δόσης του δανείου της α΄κατοικίας για 5 έτη.

3ον. Διαγραφή μέρους της οφειλής υπό τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που καθορίζονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στελέχη του Υπ. Οικονομικών η όποια προτεινόμενη λύση θα είναι βιώσιμη, ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει ο οφειλέτης στη εξυπηρέτηση της δόσης.

Ο δεύτερος τρόπος είναι μέσω της διαδικασίας διαγραφής όλων των οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό να λάβουν τη 2η ευκαιρία, αφού θα έχει προηγηθεί, με συγκεκριμένους τρόπους που προβλέπονται στο νόμο, η απαλλαγή τους από όλα τα χρέη.

Ειδικά για την προστασία της α’ κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών που έχουν ισχυρή ή πλήρη οικονομική αδυναμία, προβλέπεται η ίδρυση ενός Φορέα, ο οποίος θα αγοράζει την α’ κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών, και στη συνέχεια υποχρεούται να τους τη μισθώνει. Με τον τρόπο αυτό στηρίζονται έμπρακτα οι αδύναμοι πολίτες, καθώς τους παρέχεται επίδομα ενοικίου, όπως ήδη παρέχεται σε όσους δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία, στο ύψος που ορίστηκε το επίδομα στέγασης σύμφωνα με τον Νόμο 4472/2017.

Θα πρέπει να επισημανθεί, ότι ο νέος νόμος για τη «2η ευκαιρία», προστατεύει και την α’ κατοικία και την επαγγελματική στέγη των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, κάτι που δεν γινόταν μέχρι σήμερα ούτε και στο νόμο Κατσέλη.

Σύμφωνα με πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου, «όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση, από την αρχή της θητείας της, έχει θεσπίσει το κατάλληλο πλέγμα μέτρων προκειμένου να στηρίξει την κοινωνία, να προστατεύσει την α’ κατοικία ευάλωτων νοικοκυριών καθώς και αυτών που αποδεδειγμένα παρουσιάζουν αδυναμία πληρωμής. Παράλληλα ενισχύει την κουλτούρα πληρωμών και διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία της οικονομικής δραστηριότητας».

Κυβερνητικές αιχμές στην Αντιπολίτευση

Αξίζει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν στελέχη της κυβέρνησης «η κυβέρνηση Τσίπρα - Καμμένου, είχε καταργήσει το πλαίσιο που βρήκε σε ισχύ, δηλαδή τον Νόμο Κατσέλη, δημιούργησε ένα προσωρινό εργαλείο προστασίας (για 6 μήνες), το οποίο αφορούσε περιορισμένη ομάδα δανειοληπτών και δεν μπορούσε καν να λειτουργήσει στην πράξη και δεν έδωσε τελικά συνολική και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη όταν ανέλαβε, παρέτεινε τη διάρκεια του Νόμου 4605/2019 για επιπλέον 7 μήνες, μέχρι την 31η Ιουλίου 2020 και κάλεσε τις τράπεζες και τα funds να παρέχουν βιώσιμες ρυθμίσεις προς τους οφειλέτες, με σκοπό να αποφύγουν τους πλειστηριασμούς και να προστατευτεί η α’ κατοικία τους.

Κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, η σημερινή κυβέρνηση προστάτευσε πλήρως την α΄ κατοικία όσων επλήγησαν από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού (νοικοκυριών και επιχειρήσεων) έως προχθές, 31 Μαΐου. Η προστασία αφορούσε όχι μόνο πλειστηριασμούς, αλλά και κάθε άλλο μέτρο αναγκαστικής εκτέλεσης των πιστωτών, δηλαδή κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, δεσμεύσεις περιουσίας, εξώσεις κ.λπ. Ωστόσο, την ίδια ώρα συνεχίζει να τρέχει το πρόγραμμα «Γέφυρα» για την επιδοτηση δανείων α’ κατοικίας κορωνοπληκτων νοικοκυριών που λήγει στα τέλη του 2021.

Παράλληλα κάλεσε τις τράπεζες και τα funds να παρέχουν βιώσιμες ρυθμίσεις προς τους οφειλέτες, με σκοπό να αποφύγουν τους πλειστηριασμούς και να προστατευτεί η α’ κατοικία τους. Έτσι, 415.225 μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια, συνολικού ύψους 22 δισ. ευρώ, ρυθμίστηκαν διμερώς και επιτυχώς μεταξύ τραπεζών, εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, και οφειλετών, από τον Ιούλιο 2019 έως τα τέλη Ιανουαρίου 2021.

Επίσης η κυβέρνηση δημιούργησε μια πλατφόρμα για τον επαναπροσδιορισμό των δικασίμων ημερομηνιών των εκκρεμών υποθέσεων του Νόμου Κατσέλη, που απαριθμούνται σε χιλιάδες, ώστε να εκδικαστούν, εντός του έτους 2021. Με αυτό τον τρόπο θα ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά με αυτούς που παρουσιάζουν πραγματική αδυναμία πληρωμής».

Γιώργος Αλεξάκης