Το Ταμείο Ανάκαμψης περιέχει διαθέσιμα κεφάλαια ανάκαμψης για τις πληττόμενες από την πανδημία οικονομίες των κρατών - μέλων και η κατάθεση των εθνικών σχεδίων επιτέλους ξεκινά. Η διορία για την υποβολή είναι η 30ή Απριλίου και στη συνέχεια τα σχέδια θα αξιολογηθούν από την Επιτροπή –για ώς και δύο μήνες– και από το Συμβούλιο της Ε.Ε. (τα υπόλοιπα κράτη-μέλη) για έναν μήνα ακόμα.

Αμέσως μετά θα ξεκινήσουν οι εκταμιεύσεις για όσα σχέδια εγκριθούν. Συνεπώς, υπάρχει η ελπίδα πως μέσα στο καλοκαίρι θα μπορούσε να υπάρξουν οι πρώτες εκταμιεύσεις.

Η Κομισιόν έχει ξεκαθαρίσει ότι τα εθνικά σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να καλύπτουν «το σύνολο ή ένα σημαντικό υποσύνολο» των συστάσεων προς τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο της διαδικασίας του ευρωπαϊκού εξαμήνου και να συνιστούν «μία κατάλληλη ισορροπία μεταξύ μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων».

Υπενθυμίζεται ότι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει 312 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. ευρώ σε δάνεια, όλα σε τιμές 2018. Η χρηματοδότηση θα καλύπτει και αναδρομικά δαπάνες που έγιναν από την 1η Φεβρουαρίου μέχρι και τον Αύγουστο του 2020, δηλαδή πριν από τη συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών για το Ταμείο Ανάκαμψης.

Το ελληνικό σχέδιο

Η Ελλάδα δηλώνει έτοιμη να καταθέσει από τους πρώτους το σχέδιό της, με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στοχευμένες στο ψηφιακό κράτος, τις υποδομές και την πράσινη ανάπτυξη, όπως ζητά η ΕΕ.

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, είναι "υπεύθυνος" για το ελληνικό σχέδιο και "υπόσχεται" πως τα επενδυτικά σχέδια που περιλαμβάνει δεν θα αντιμετωπίσουν γραφειοκρατικά προβλήματα.

Θυμίζουμε ότι στη χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης αναλογούν 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,5 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 12 δισ. ευρώ δάνεια.

Στο πρώτο πακέτο "ώριμων" έργων-μεταρρυθμίσεων που δρομολογεί άμεσα η Ελλάδα περιλαμβάνονται:

1. Η δημιουργία των δικτύων πέμπτης γενιάς 5G.

2. Η ψηφιοποίηση όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης.  .

3. Η σύνδεση της ακαδημαϊκής έρευνας και παραγωγής. 

4. Η ψηφιοποίηση της υγείας. 

5. Η ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης.

6. Τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια.

7. Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. 

8. H καταπολέμηση διακρίσεων. 

9. Νέα προγράμματα κατάρτισης. 

10. Οι αναδασώσεις 500.000 στρεμμάτων σε υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και να αναβαθμιστεί η ποιότητα ζωής των πολιτών.

11. Περαιτέρω ψηφιοποίηση της ΑΑΔΕ, με στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, τη διεύρυνση της φορολογικής βάση και τελικά τη μείωση των φόρων.

12. Η διασύνδεση της Κρήτης και των Κυκλάδων με το δίκτυο μετάδοσης ηλεκτρικής ενέργειας της ηπειρωτικής χώρας.

13. Χρηματοδοτικά εργαλεία για ιδιωτικές επενδύσεις με στόχο την αύξηση των εξαγωγών και τη μεγέθυνση των επιχειρήσεων, επενδύσεις στους τομείς των πράσινων και ψηφιακών τεχνολογιών, την έρευνα και ανάπτυξη, τα βιομηχανικά πάρκα κ.ο.κ.

14. Η αναβάθμιση της ψηφιακής υποδομής των επιχειρήσεων. 

15. Ανάπτυξη υψηλής ποιότητας, έξυπνων υποδομών-μεταφορών με επενδύσεις σε οδικούς άξονες, σε λιμένες, αερολιμένες και σε συνδυασμένες πολυτροπικές μεταφορές.

Η σημασία του Ταμείου

Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί το πλέον φιλόδοξο σχέδιο της ΕΕ την περίοδο της πανδημίας, καθώς εκτός του ότι βοηθά τις οικονομίες να ανακάμψουν από την απότομη ύφεση, στόχος είναι να ενισχυθεί η θέση της ΕΕ ως ηγέτη στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος.

Επίσης, τα κονδύλια στοχεύουν να δημιουργήσουν υψηλής ποιότητας κατασκευαστικές θέσεις εργασίας σε νέες τεχνολογίες και να βοηθήσουν τα 27 έθνη να σφυρηλατήσουν έναν κοινό σκοπό μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το στοίχημα τώρα είναι να κυλήσει ομαλά το χρονοδιάγραμμα και να ξεκινήσουν έγκαιρα οι εκταμιεύσεις, ώστε να καταφέρουν οι χώρες όχι να ξανασταθούν στα πόδια τους, αλλα να κάνουν κι ένα άλμα προς τα εμπρός.

Αναλυτές εκτιμούν πως μικρότερες οικονομίες, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλί ή η Βουλγαρία , έχουν πάντως περισσότερα να κερδίσουν σε σχέση με χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία.

Σπύρος Πολυχρονόπουλος