Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 38.403 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4.787 εκατ. ευρώ ή 11,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 42.984 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 4.009 εκατ. ευρώ ή 8,5% έναντι του στόχου. Μέχρι το τέλος του χρόνου το πρωτογενές έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα αναπροσαρμοστεί σε πάνω από 7% του ΑΕΠ, ενώ το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης -συμπεριλαμβανομένων δηλαδή και των τόκων- θα ξεπεράσει το 10%. Τα φορολογικά έσοδα, μετά και τις αναστολές πληρωμών που ανακοινώθηκαν, θα πέσουν κάτω από τα 44 δισ. ευρώ. Αναλυτικότερα με βάση τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου εκτιμάται ότι το έλλειμμα θα «πιάσει» τα 15,8 δισ. ευρώ και ύφεση  το 10,6% για το 2020.

Όσο για το δημόσιο χρέος, πολύ δύσκολα θα αποφευχθεί τελικώς η «εκτόξευσή» του σε επίπεδα άνω του 204%-205% του ΑΕΠ ακόμη και αν δεν υπάρξει νέος δανεισμός μέχρι το τέλος του έτους.

«Είμαστε στο μάτι του κυκλώνα. Προχωράμε με 10 μποφόρ και πρέπει να κρατάμε γερά το τιμόνι», τόνισε την Δευτέρα κορυφαίο στέλεχος του Υπ. Οικονομικών μιλώντας σε δημοσιογράφους τονίζοντας ότι στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ακολουθηθεί μια προσεκτική πολιτική ώστε να μπορεί το κρατικό ταμείο να παρέχει συνεχή στήριξη στην οικονομία.

Ήδη, δε, στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί εντάσσονται κι άλλα μέτρα στήριξης σε σχέση με το προσχέδιο αλλά και διπλάσιο αποθεματικό (2 δισ. ευρώ) προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες από την πανδημία, τουλάχιστον ως τον Απρίλιο του 2021.

Πάντως ο «βατήρας» για το επόμενο έτος μπαίνει χαμηλά ενώ το ενδεχόμενο για κατάθση συμπληρωματικού προϋπολογισμού ανάλογα με την πορεία της πανδημίας είναι ανοικτή. Εν τω μεταξύ η  πρόβλεψη για το για το 2021 οδηγεί στο «κακό σενάριο» δηλαδή σε ανάπτυξη 4-5% και πρωτογενές έλλειμμα στο 3% περίπου ή 4,95 δισ. ευρώ έναντι αρχικής εκτίμησης για 1% του ΑΕΠ.

Τρομάζει πάντως το ενδεχόμενο εφόσον αλλάξει ρότα η πανδημία να υπάρξει ανάλογη αναίρεση της πολιτικής της δημοσιονομικής επέκτασης στην ΕΕ. Για το 2021 δεν υπάρχει ανησυχία αλλά η όποια διαδικασία δημοσιονομικής εξυγίανσης θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, αφού προϋποθέτει την κάλυψη ενός «κενού» ύψους 10 δισ. ευρώ  από τους «συνήθεις» βέβαια «υπόπτους».

Τα καμπανάκια πάντως της κρίσης ήδη ηχούν καθώς καταγράφεται σημαντική αύξηση των ληξιπρόθεσμων χρεών νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς την Εφορία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), τον Σεπτέμβριο οι φόροι που έμειναν απλήρωτοι ανήλθαν σε 621 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένοι κατά 14,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Ωστόσο, στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη έφτασαν τα 3,599 δισ. ευρώ, όταν την ίδια περίοδο το 2019 ήταν 4,907 δισ. ευρώ. Η μείωση κατά 26,6% των φρέσκων ληξιπρόθεσμων χρεών στο εννεάμηνο αποδίδεται στο μέτρο της αναστολής πληρωμών φορολογικών υποχρεώσεων αλλά και στο πάγωμα των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης.

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ακόμα ότι 3.867.892 φορολογούμενοι (ΑΦΜ) έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με την Εφορία. Αντιμέτωποι με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών κ.λπ.) βρίσκονται 1.720.743 οφειλέτες ενώ τον εφιάλτη των κατασχέσεων έχουν βιώσει 1.286.515 φορολογούμενοι. Τα φέσια των φορολογούμενων στην Εφορία ανέρχονται συνολικά σε 106,197 δισ. ευρώ, από τα οποία 22,64 δισ. ευρώ θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης, δηλαδή δεν θα εισπραχθούν ποτέ.

Γιώργος Αλεξάκης