Μόνο από την αρχή του χρόνου, οι απώλειες της λίρας έναντι του δολαρίου υπερβαίνουν το 9%. Είναι ενδεικτικό ότι πριν δύο χρόνια η ισοτιμία με το Ευρώ κινούνταν στο 1 προς 2 (ευρώ/λίρα) ενώ τώρα η αντιστοιχία αγγίζει το 1 προς 4.

Όπως είναι φυσικό η εκτόξευση αυτή έχει καταστήσει τις εισαγωγές στην γειτονική χώρα περισσότερο ακριβές. Πολλοί τουρκικοί όμιλοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες καθώς βασίζουν την παραγωγή τους σε εισαγόμενες πρώτες ύλες, σε παράγωγα του πετρελαίου, (που πληρώνεται σε δολάρια), ενώ βλέπουν το κόστος δανεισμού τους να έχει εκτοξευτεί καθώς πολλά δάνειά τους είναι σε ξένα νομίσματα. Παράλληλα λόγω αυξήσεων μισθών το 2015 έχουν να διαχειριστούν και αυξημένο εργασιακό κόστος.

Προβλήματα

Είναι χαρακτηριστικό ότι προμηθευτές στην Ελλάδα συσκευασιών που συνεργάζονται με τουρκικές εταιρίες βλέπουν τους γείτονες να δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις για παραγγελίες. Ο κλάδος π.χ.. της πλαστικής σακούλας για σούπερ μάρκετ που κυρίως τροφοδοτείται από τη γειτονική χώρα αντιμετωπίζει μια αυξανόμενη ασυνέπεια στις παραδόσεις εμπορευμάτων από Τουρκικές εταιρίες. Αντίστοιχα δυσκολίες έχουν εταιρίες στην Τουρκία που τα προϊόντα τους βασίζονται σε παράγωγα του πετρελαίου ή σε άλλες εισαγόμενες πρώτες ύλες.

Αντίστοιχα προβλήματα αναμένεται να αντιμετωπίσουν και οι τουριστικές επιχειρήσεις των νησιών του Αν. Αιγαίου καθώς βασιζόταν σημαντικά στον εισερχόμενο τουρισμό από τη γείτονα. Ήδη από πέρυσι με τα όσα συνέβησαν με το πραξικόπημα αλλά και με την άνοδο της ισοτιμίας τα ταξίδια προς Ελλάδα μειώθηκαν δραστικά, αποστερώντας πόρους από τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Βέβαια η πτώση της λίρας έχει φέρει σε θέση ιδιαίτερα ανταγωνιστική πολλά τουρκικά προϊόντα.  Ενδεικτική είναι η κατάσταση στα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, όπου σύμφωνα με έκθεση του ο FAO Globefish, οι Τούρκοι ιχθυοκαλλιεργητές (βασικοί ανταγωνιστές των δικών μας) έχουν ρίξει τις τιμές και πωλούν τα ψάρια τους στις διεθνείς αγορές 1 ευρώ το κιλό φθηνότερα από των Ελλήνων. Ωστόσο, ο FAO Globefish διαπιστώνει, πως οι Τούρκοι εξαγωγείς στα επίπεδα αυτά των τιμών καλύπτουν μόνο το κόστος παραγωγής.

Αντίστοιχα είναι και τα πράγματα σε εξαγωγές αλουμίνας που κάνει η Τουρκία κυρίως στη Γερμανία ή σε άλλα προϊόντα βιομηχανικά όπου λόγω τελωνειακής ένωσης υπάρχουν ειδικές συμφωνίες για εξαίρεση από δασμούς.

Κέρδη

Από τη νέα κατάσταση αυτή όμως γεννιούνται κι ευκαιρίες αναβίωσης παραγωγικών δραστηριοτήτων που είχαν αντιμετωπίσει πίεση στην Ελλάδα. Ενδεικτική είναι η ευκαιρία που έχει η Ελληνική κλωστοϋφαντουργία.

Είναι γνωστό ότι στην Τουρκία οδηγούνταν το  60% με 70% της παραγωγής του ελληνικού βαμβακιού. Λόγω της ισοτιμίας το 5%-10% της παραγωγής μας πήγε στη γείτονα, με το υπόλοιπο να κατευθύνεται στην Αίγυπτο, την Ινδονησία και σε εμπορικούς οίκους. Πλέον οι Τούρκοι που πληρώνουν σε συνάλλαγμα τις εισαγωγές αυτές αλλά πληρώνονται με λίρα έχουν δει το κόστος τους να ανεβαίνει. Έτσι δημιουργείται πίεση για άνοδο τις τιμές τους, που ευνοεί τις ελληνικές εταιρίες.  Αντίστοιχα αυτό αφορά κι άλλες επιχειρήσεις με κλάδους που έχουν ανταγωνισμό στη γειτονική χώρα.

Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι η αγορά ακινήτων έχει πάρει μια μικρή ανάσα από τους Τούρκους που βλέποντας την αξία της λίρας να πέφτει τοποθετούνται σε αξίες στην Ελλάδα θεωρώντας την πιο ασφαλή οικονομικά χώρα.

Σύμφωνα με στοιχεία των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) που λειτουργούν στις ελληνικές διπλωματικές αποστολές Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης, οι εξαγωγές από Ελλάδα προς Τουρκία, το 2014, ανήλθαν συνολικά σε 3,277 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,425 δισ. αφορούσαν πετρελαιοειδή.

Σημειωτέον, οι ελληνικές εξαγωγές προς τη γείτονα παρουσιάζουν συνεχή αύξηση τα τελευταία χρόνια, με ενδεικτικό π.χ. το στοιχείο ότι το 2008 ήταν αξίας μόλις 903 εκατ. ευρώ, με την αξία των πετρελαιοειδών στα 327,4 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχα, οι εισαγωγές στην Ελλάδα από την Τουρκία περιορίζονται περίπου στο μισό, εφόσον τουλάχιστον για το 2014 η αξία τους ήταν στα 1,161 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με στοιχεία για το διμερές εμπόριο έχει συγκεντρώσει η Β' Γενική Διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών, τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα από Ελλάδα προς Τουρκία είναι τα εξής: 1. Πετρελαιοειδή (79% των ελληνικών εξαγωγών - 3ος προμηθευτής της Τουρκίας), 2. Βαμβάκι (3ος προμηθευτής της Τουρκίας), 3. Μηχανές επεξεργασίας δεδομένων, 4. Πλαστικά, 5. Προϊόντα αλουμινίου, 6. Σίδηρος, χάλυβας, χαλκός, 7. Χαρτί/χαρτόνι, 8. Δημητριακά, 9. Λιπάσματα, 10. Χρωστικές ύλες, 11. Πλοία/σκάφη, 12. Δέρματα, 13. Ζώντα ζώα. Αυτά πλέον έχουν γίνει ακριβότερα εκεί.

Γιώργος Αλεξάκης