Όπως εξήγησε, πρέπει άμεσα να βρεθεί λύση στο θέμα της υψηλής φορολογίας, όπως και να διευθετηθεί το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων. Τέλος, τόνισε πως
ένας νέος επιχειρηματίας για να πετύχει πρέπει να επινοήσει ένα προϊόν/υπηρεσία που να μπορεί να σταθεί στην παγκόσμια αγορά και να πλαισιώνεται από τους σωστούς συνεργάτες.
-Ακούγοντας τους υπόλοιπους ομιλητές στο StartSmart Greece 2016 αλλά και έχοντας εργασιακή εμπειρία στο διεθνές πεδίο, θα σας ζητούσα μια σύγκριση του διεθνούς επιχειρηματικού χώρου με τον ελληνικό.
Εάν εξαιρέσουμε κάποιους κλάδους όπως είναι ο τουρισμός, η ναυτιλία και κάποιοι στην επεξεργασία τροφίμων, η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω σε σχέση με το εξωτερικό. Στη χώρα μας δεν έχουμε βιομηχανία, ενώ η επιτυχία της ευρωπαϊκής οικονομίας χτίστηκε πάνω στην ισχυρή βιομηχανία. Όσον αφορά το δικό μου κλάδο, την τεχνολογία, τα τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να αναπτύσσουμε ένα μικρό οικοσύστημα, που σε πέντε ως δέκα χρόνια μπορεί να αποτελεί σημαντικό κομμάτι της οικονομίας. Όπως και να ‘χει, είμαστε ακόμα στην αρχή.
-Σε δημοσιεύσεις σας έχετε αναφέρει πως η Ελλάδα έχει πολλά «αφεντικά του εαυτού τους» αλλά και πολύ λίγες μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις. Είναι πρόβλημα ο συνδυασμός αυτών των δύο;
Πρόβλημα είναι το να μην υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις, γιατί χωρίς αυτές η χώρα αδυνατεί να ανταγωνιστεί στις διεθνείς αγορές. Το κύριο και δομικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας ήταν ότι δεν είχε αρκετές εξαγωγές. Δεν θα έχουμε αρκετές εξαγωγές, αν δεν μεγαλώσει το μέσο μέγεθος της ελληνικής επιχείρησης. Προσοχή, δεν μιλάμε για κολοσσούς. Στην Ελλάδα δεν έχουμε ούτε μεσαίες επιχειρήσεις, ούτε αυτές των 50 ή 100 ατόμων. Αυτές πρέπει να δημιουργήσουμε.
-Τι θα απαντούσατε σε έναν επενδυτή που αναρωτιέται γιατί να επενδύσει σε τεχνολογία στην Ελλάδα σε αυτή τη δύσκολη οικονομικά συγκυρία;
Στην ελληνική οικονομία υπάρχουν κάποια στοιχεία που είναι αναξιοποίητα. Το ένα είναι η ελληνική αγροτική γη. Τα ελληνικά προϊόντα δεν έχουν τύχει σωστής εκμετάλλευσης για να τυποποιηθούν σωστά σε κάποια σημαντική κλίμακα και να πουληθούν έξω. Εκεί όπως και στον τουρισμό, υπάρχουν ευκαιρίες για ξένους επενδυτές.
Παράλληλα, οι πολύ εκπαιδευμένοι μηχανικοί και δημιουργικοί άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας μπορούν να αποτελέσουν τη «μαγιά» για σημαντικές επιχειρήσεις γνώσης, είτε τεχνολογίας, είτε δημιουργίας. Οι αμοιβές που προσφέρονται είναι σχετικά χαμηλές, αλλά το επίπεδο της γνώσης είναι αρκετά υψηλό. Η οργάνωση μας λείπει. Στην Ελλάδα έχουμε δύο περιπτώσεις πολυεθνικών που ήρθαν και δημιούργησαν πολύ σημαντικά κέντρα ερευνών της εταιρείας τους. Μέσα στα επόμενα χρόνια οι δύο αυτές περιπτώσεις πρέπει να γίνουν είκοσι.
-Έχετε επαφή με νέους ανθρώπους και επιχειρηματίες. Τι τους συμβουλεύετε;
Οι νέοι επιχειρηματίες που μένουν και προσπαθούν στην Ελλάδα είναι μια ειδική πάστα ανθρώπου που δεν φοβούνται εύκολα. Τους τάραξε το δημοψήφισμα, τους προβλημάτισαν τα capital controls, ενώ το βασικό πρόβλημα τώρα είναι η πολύ υψηλή φορολογία. Παρ’ όλα αυτά γνωρίζουν πως μπορούν να ξεκινήσουν από την Ελλάδα.
Ένας νέος επιχειρηματίας για να γνωρίσει σημαντική επιτυχία και όχι να φυτοζωεί, πρέπει να επινοήσει ένα προϊόν ή μια υπηρεσία που να μπορεί να πουληθεί διεθνώς. Να σχεδιάσει δηλαδή μια εταιρεία που θα στέκεται στην παγκόσμια αγορά. Αυτό με τις σημερινές τεχνολογίες δεν είναι ακατόρθωτο. Στον τομέα αυτό μπορεί και μια μικρή εταιρεία να έχει πελάτες παντού, ακόμα κι αν δεν υπάρχει ιδιαίτερα υψηλό κεφάλαιο. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία είναι επίσης οι καλοί συνεργάτες.
-Το 2012 στο πλαίσιο του προγράμματος JEREMIE διατέθηκαν χρήματα για επενδύσεις σε startups. Πόσο σημαντικά είναι τα Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών για την τόνωση της επιχειρηματικότητας;
Κατά τη γνώμη μου είναι απολύτως απαραίτητα. Πολύ δύσκολα ένας ξένος επενδυτής θα κοιτάξει τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, όταν είναι στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους, όσο καλές κι αν είναι. Οι επιχειρήσεις τεχνολογίας ή γνώσης που θέλουν να «ανοιχτούν» στην παγκόσμια αγορά πρέπει πρώτα να βρουν τέτοιου είδους κεφάλαια μέσα στην Ελλάδα.
-Οι μεταρρυθμίσεις είναι μια αγαπημένη «συνταγή» των εκάστοτε κυβερνήσεων για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Αρκούν οι δημόσιες πολιτικές που εφαρμόζονται για την εξυγίανση του συστήματος;
Η εκτίμησή μου είναι πως προέχει να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις που νομοθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Δεν έχουμε ανάγκη από πολύ περισσότερες δομικές μεταρρυθμίσεις.
Αναγκαίο είναι να επιστρέψουν χρήματα στις τράπεζες, να λυθούν τα προβλήματα με τα «κόκκινα» δάνεια, να υπάρξει περισσότερη χρηματοδότηση και να γίνει πιο ορθολογική η φορολογία. Όλα τα υπόλοιπα οι επιχειρηματίες θα τα βρουν.
-Σε περίπτωση αλλαγής πολιτικού τοπίου τι θα αλλάξει; Ποια είναι η εκτίμησή σας για τον πρόσφατο ανασχηματισμό;
Εκτιμώ πως η σύνθεση της νέας κυβέρνησης είναι λίγο καλύτερη από την προηγούμενη, δεν προσδοκώ ωστόσο ότι θα αλλάξουν πολλά. Με εκλογές ενδεχομένως θα άλλαζαν περισσότερα. Είναι κρίμα όμως να χρειάζονται οι εκλογές για να συμβούν τα αυτονόητα.
-Τι προβλέπετε όσον αφορά την ανταγωνιστική θέση της Ελλάδας στις αγορές;
Νομίζω πως σε δέκα χρόνια από τώρα θα έχουμε πολύ καλύτερο τουρισμό με την έννοια ότι δεν θα στηρίζεται μόνο στα μνημεία και τις παραλίες, ενώ ο κόσμος θα έρχεται για να κάνει πολλά ακόμα πράγματα στην Ελλάδα. Ελπίζω ότι η ναυτιλία μας --που θα συνεχίσει να είναι παγκόσμιας κλάσης- θα έχει δημιουργήσει διάφορες υπηρεσίες που θα δίνουν δουλειά σε πολλούς ακόμα Έλληνες. Εκτιμώ ότι θα υπάρχει ένας κλάδος τροφίμων με αναγνωρίσιμα brands που θα κυκλοφορούν στα super market ολόκληρης της Ευρώπης, ενώ τέλος θα έχει δημιουργηθεί και ένα οικοσύστημα τεχνολογίας που θα στέκεται με αξιοπρέπεια στο διεθνή ορίζοντα.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr