Η οικονομική καταστολή (financial repression) είναι το αποτέλεσμα των πολιτικών που επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να χρηματοδοτήσουν των δανεισμό τους μέσω της επιβολής του κόστους σε άλλους, όπως τονίζει ο οικονομολόγος.
Η «οικονομική καταστολή» (financial repression), είναι όρος που περιγράφει τα μέτρα με τα οποία οι κυβερνήσεις διοχετεύουν τα κεφάλαια που χρειάζονται οι ίδιες στον… εαυτό τους, ως μια μορφή μείωσης του χρέους. Η έννοια αυτή εισήχθη το 1973 από τους οικονομολόγους Edward S. Shaw και Ronald Ι. McKinnon. H οικονομική καταστολή μπορεί να περιλαμβάνει μέτρα όπως απευθείας δανεισμός προς την κυβέρνηση, ανώτατα όρια επιτοκίων, ρύθμιση της κυκλοφορίας κεφαλαίων μεταξύ των χωρών, κρατικοποίηση των τραπεζών και γενικότερα μια στενότερη συνεργασία μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών.
Τα μέτρα αυτά επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να εκδώσουν χρέος σε χαμηλότερα επιτόκια από ό, τι θα ήταν διαφορετικά δυνατόν. Ένα χαμηλό ονομαστικό επιτόκιο μπορεί να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, ενώ ένα υψηλό ποσοστό αρνητικών πραγματικών επιτοκίων ρευστοποιεί ή διαγράφει την πραγματική αξία του δημόσιου χρέους. Έτσι, η οικονομική καταστολή (ή καταπίεση) επιτυγχάνει την σημαντική μείωση του χρέους, όταν συνοδεύεται από μια σταθερή δόση πληθωρισμού, και μπορεί να θεωρηθεί ως μια μορφή φορολογία.
Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά για τα χρηματοπιστωτικά συστήματα των αναδυόμενων αγορών, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60 , του ‘70 και του '80.
Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ρυθμίσεις για να αναγκάσουν τις τράπεζες να δανείζουν περισσότερο στην κυβέρνηση, την στιγμή που οι πολιτικές τόνωσης της ρευστότητας - όπως η ποσοτική χαλάρωση – μειώνουν τις αποδόσεις ομολόγων ακόμα και όταν η δημοσιονομική πολιτική είναι εκτός ελέγχου, ώστε οι κυβερνήσεις να αποφύγουν την τιμωρία από τις αγορές, όπως εξηγεί..
Οι δεκαετίες του 1950 και του 1960 ήταν για τον δυτικό κόσμο, μια περίοδος όπου η οικονομική καταπίεση ή καταστολή, φάνηκε να λειτουργεί, καθώς το δημόσιο χρέος μειώθηκε ταχύτατα. Αυτό, όμως, ήταν μια ευτυχής σύμπτωση: το χρέος μειώθηκε με ταχύ ρυθμό για άλλους λόγους, επιτρέποντας στις οικονομίες να παραμείνουν ανεπηρέαστες από τις συνέπειες της καταστολής.
Εάν εφαρμοστεί σήμερα, η καταστολή είναι πιθανό ο ιδιωτικόε τομέαε να στερέψει εντελώς από κεφάλαια, όπως ακριβώς συνέβει και με την ταχεία μείωση του χρέους τη δεκαετία του '50 και του '60.
Ο King σημειώνει ότι τα πραγματικά επιτόκια είναι πολύ χαμηλότερα σήμερα από ό, τι ήταν 10 ή 20 χρόνια πριν, αλλά, παρά τη μείωσή τους, τα επίπεδα του χρέους εκτινάχθηκαν στα ύψη, τόσο λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και λόγω της διαρθρωτικής επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης.
Η καταστολή μπορεί να αναδιανείμει και το βάρος της προσαρμογής από τους χρεώστες στους πιστωτές μέσω ασυνήθιστα χαμηλών πραγματικών επιτοκίων, αλλά, από μόνη της, είναι απίθανο να είναι αρκετή για να οδηγήσει σε μια σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, όπως επισημαίνει.
Ωστόσο, ακόμη και αν οι κυβερνήσεις γνωρίζουν ότι τα χρέη τους δεν θα μειωθούν με την καταστολή, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα την χρησιμοποιήσουν, προειδοποίησε ο King. Στη ζώνη του ευρώ, οι ψηφοφόροι σαφέστατα απεχθάνονται την λιτότητα, με την ολλανδική κυβέρνηση να αποτελεί το τελευταίο θύμα των προσπαθειών για τη συγκράτηση του ελλείμματος του προϋπολογισμού μέσω της περικοπής των δαπανών.
Στη Γαλλία, Νικολά Σαρκοζί αγωνίζεται για την επανεκλογή του στις αρχές Μαΐου, αφού ήρθε δεύτερος στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας, με τους ψηφοφόρους σαφώς να μην εντυπωσιάζονται από την προοπτική της λιτότητας, ενώ και οι εκλογές στην Ελλάδα αποτελούν σημείο φόβου για τις αγορές.
Μια κυβέρνηση που δεν μπορεί να μειώσει το χρέος της θα είναι σε επιφυλακή για φτηνούς τρόπους για τη χρηματοδότηση της σπατάλης της, λέει χαρακτηριστικά ο οικονομολόγος. Και η οικονομική καταστολή είναι ένας τρόπος να το κάνει. Η καταπίεση επιτρέπει στις κυβερνήσεις να καθυστερήσουν τη λιτότητα και να χρηματοδοτήσουν τον υπερβολικό δανεισμό με πολύ χαμηλό κόστος: Δεν είναι τόσο ένας μηχανισμός με σκοπό τη μείωση του δημόσιου χρέους, αλλά, μάλλον ένας τρόπος να ζούμε με αυτό, όπως καταλήγει ο King.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr