Tην ενεργοποίηση των εγγυήσεων προς τις τράπεζες, ύψους 30 δις. ευρώ φαίνεται ότι αποφάσισαν να επιβάλουν η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος. Αν και τα κεφάλαια αυτά προορίζονταν για την περίοδο μετά το rollover, δίδοντας βαθιά ανάσα στις τράπεζες, οι τελευταίες εξελίξεις από το μέτωπο της οικονομίας και η αβεβαιότητα ως προς την εξασφάλιση της δόσης και τον  ορατό κίνδυνο της στάσης πληρωμών, επιβάλουν την ενεργοποίηση του πακέτου άμεσα. Ίσως, όπως σχολίαζαν αργά χθες το βράδυ τραπεζικά στελέχη, η κυβέρνηση να ανησυχεί ότι επίκειται νέο κύμα εκροής καταθέσεων. Τα τελευταία επικοινωνιακά φάουλ της κυβέρνησης και σε συνδυασμό με την άκαμπτη στάση της Ευρώπης ως προς την λήψη νέων και επώδυνων μέτρων, που, μεταξύ άλλων, προβλέπουν απολύσεις στο Δημόσιο, έχουν τρομάξει τους καταθέτες, αλλά και τους επενδυτές στο Χρηματιστήριο.

Αυτό συμβαίνει όταν τον Αύγουστο, σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, επέστρεψαν στις τράπεζες τα... απολωλότα κεφάλαια του Μνημονίου, δηλαδή τα κεφάλαια όσων τα έβγαλαν στο εξωτερικό, ήτα είχαν κρύψει κάτω από το... μαξιλάρι τους, επ' αφορμή της Συμφωνίας στις Βρυξέλλες την 21η Ιουνίου. Συνολικά, επέστρεψαν περί τα 2 δις. ευρώ, τάση που παρά τις περιπλοκές που άρχισαν να διαφαίνονται στην πορεία ως προς την υλοποίηση των συμφωνηθέντων στις Βρυξέλλες κορυφώθηκε τον Αύγουστο, μήνα στον οποία τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα ενισχύθηκε κατά 1,5 δισ.

Σε αυτό άλλωστε συνετέλεσαν και άλλοι δύο παράγοντες: Η επιδείνωση των ανησυχιών για την Κύπρο, που κορυφώθηκε μετά τις υποβαθμίσεις της οικονομίας, τη γαιοπολιτική κόντρα με την Τουρκία για τα πετρέλαια και το ατύχημα στη ναυτική βάση στο Μαρί, αλλά και οι προειδοποιήσεις Βενιζέλου για άρση του τραπεζικού απορρήτου και φορολόγηση 10-15% των κεφαλαίων που αποσύρθηκαν.

Στο πρώτο εξάμηνο εκτιμάτο άλλωστε πως εκπατρίστηκαν καταθέσεις 21,4 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ υπολογίζεται πως τα δύο τελευταία χρόνια από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχουν κάνει φτερά σχεδόν 40 δις. ευρώ ή το 20% του συνόλου των κεφαλαίων...

Από τη μεριά τους, οι ελληνικές τράπεζες επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν το κλίμα και τις εγγυήσεις που τους πρόσφεραν οι Ευρωπαίοι και να προσελκύσουν τα μεγαλύτερα από τα διαφυγόντα κεφάλαια προσφέροντας ελκυστικά επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων, με τις Eurobank και την Πειραιώς να πρωτοστατούν.

Την ανάγκη για σταδιακή επάνοδο της εμπιστοσύνης των καταθετών στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, προκειμένου να αποκοπεί η εξάρτηση από την ΕΚΤ, επισήμανε άλλωστε σε πρόσφατη ανάλυση της η Διεύθυνση Οικονομικών Μελτών και Προβλέψεων της Eurobank.

Σύμφωνα με αυτή, "ο δανεισμός των ιδιωτών επεκτάθηκε κατά μέσο όρο με ρυθμό μεγαλύτερο από τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης κατά τη διάρκεια του τελευταίου οικονομικού κύκλου (περίπου από το 2003 και μετά). Η επαναφορά του τραπεζικού συστήματος σε ισορροπία, δηλαδή η επαναφορά του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης στην μακροχρόνια τάση, είναι πιθανόν να επηρεάσει αρνητικά την οικονομία. "

Οι εκροές καταθέσεων, συνεχίζει η ανάλυση "αν δεν είχαν αντικατασταθεί με χρηματοδότηση της ΕΚΤ, θα είχαν οδηγήσει σε ισόποση μείωση των τραπεζικών δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και, κατά συνέπεια, σε βαθύτερη ύφεση της ελληνικής οικονομίας το 2010-11 κατά συνολικά 7 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ."

Αναγκαία λοιπόν κρίνεται, σύμφωνα με την έκθεση της οποίας προΐσταται ο Καθηγητής κ. Γκίκας Χαρδούβελης η σταδιακή επάνοδος της εμπιστοσύνης των καταθετών στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

Η σταδιακή επίλυση του δημοσιονομικού προβλήματος, ολοκληρώνει 'θα ενισχύσει τη χρηματοδοτική ικανότητα των ελληνικών τραπεζών, επιτρέποντας μια ομαλή απεξάρτηση από την χρηματοδότηση της ΕΚΤ"
Δεν ήταν φαίνεται αρκετό το παράδειγμα του Μαΐου, οπότε και το σίριαλ με την πέμπτη δόση έδωσε στους Έλληνες το σύνθημα «βγάλε τα λεφτά και τρέχα» στερώντας από το τραπεζικό σύστημα 5 δις. ευρώ ή σχεδόν των 2,5% των κεφαλαίων του...

Στ.Κ.Χαρίτος
[email protected]