Η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου αντικατοπτρίζει τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη των εισπράξεων από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 17,0%, αλλά και τον περιορισμό των πληρωμών για αντίστοιχες εισαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 9,5% σε σύγκριση με το Μάρτιο του 2010. Επιπρόσθετα, περιορίστηκαν οι καθαρές πληρωμές για αγορές τόσο καυσίμων όσο και πλοίων.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών μειώθηκε, λόγω του περιορισμού των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και της ανόδου των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες εμφάνισαν αύξηση, αν και διαμορφώθηκαν σε χαμηλό επίπεδο (29 εκατ. ευρώ το Μάρτιο του 2011, έναντι 7 εκατ. ευρώ το Μάρτιο του 2010). Ειδικώς για τις υπηρεσίες μεταφορών, οι ακαθάριστες εισπράξεις (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) περιορίστηκαν κατά 18,7%, ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν κατά 22,3%.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 252 εκατ. ευρώ ή 41,6%, σχεδόν αποκλειστικά λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη κατά 247 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος αφορά πληρωμές για τόκους δανείων που χορηγήθηκαν βάσει του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας).

Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 122 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 87 εκατ. ευρώ το Μάρτιο 2010, κυρίως λόγω αυξημένων καθαρών πληρωμών του τομέα της γενικής κυβέρνησης. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

Το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2011 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 2,4 δισεκ. ευρώ ή κατά 24,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 και διαμορφώθηκε σε 7,3 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά πρωτίστως τη μεγάλη άνοδο των τρεχουσών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) κατά 2,0 δισεκ. ευρώ και δευτερευόντως τόσο τη μείωση των πληρωμών για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 0,6 δισεκ. ευρώ, όσο και την αύξηση των εισπράξεων από αντίστοιχες εξαγωγές κατά 0,4 δισεκ. ευρώ.

Ειδικότερα, το συνολικό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου παρουσίασε μείωση κατά 612 εκατ. ευρώ, η οποία προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός πλοίων και καυσίμων κατά 1.051 εκατ. ευρώ και τον περιορισμό των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 196 εκατ. ευρώ, δηλαδή εξελίξεις που υπεραντιστάθμισαν την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 635 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 16,2%, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 8,8%.

Ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 48 εκατ. ευρώ αντανακλά τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την μείωση των καθαρών πληρωμών για λοιπές υπηρεσίες, ενώ, οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή. Τόσο οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) όσο και οι αντίστοιχες πληρωμές παρουσίασαν μείωση, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 115 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους αυξήθηκαν κατά 4,7% σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2010 (ο αριθμός αφίξεων μη κατοίκων παρουσίασε αύξηση κατά 13,1% την ίδια περίοδο), ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος αυξήθηκαν κατά 4,0%, με αποτέλεσμα οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν οριακά (κατά 1,6 εκατ. ευρώ).

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 182 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2010, σχεδόν αποκλειστικά επειδή οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη αυξήθηκαν κατά 9,0%.

Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1.235 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 737 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010, κυρίως λόγω της αύξησης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης, οι οποίες αφορούν άμεσες ενισχύσεις και επιδοτήσεις στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Όπως είχε αναφερθεί και στο δελτίο τύπου της 20ής Απριλίου, το πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους, λόγω της ταχείας διεκπεραίωσης των σχετικών διαδικασιών, εισέρευσε ήδη το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων που αφορούν τις τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης για ολόκληρο το 2011.

 

Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το Μάρτιο του 2011 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 14 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 22 εκατ. ευρώ το Μάρτιο του 2010. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)

Το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2011 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 312 εκατ. ευρώ, έναντι 148 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο το 2010. Η αύξηση αυτή αντανακλά κυρίως την άνοδο των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης κατά 159 εκατ. ευρώ. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1.548 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 589 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010, γεγονός που αντανακλά την προαναφερθείσα εξέλιξη των τρεχουσών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.

 

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 2,6 δισεκ. ευρώ το Μάρτιο του 2011, έναντι 2,9 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2010. Το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2011 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 7,0 δισεκ. ευρώ, έναντι 9,6 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010, δηλαδή μειώθηκε κατά 26,4%.

 

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Το Μάρτιο του 2011 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εκροή 62 εκατ. ευρώ χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές. Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 109 εκατ. ευρώ (η σημαντικότερη συναλλαγή αφορούσε εκροή 41 εκατ. ευρώ για την συμμετοχή της Chipita ΑΕ στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Chipita Holding KFT, θυγατρικής της στην Ουγγαρία).

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 5,9 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται στη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος κατά 5,2 δισεκ. ευρώ. Επίσης σημειώθηκε αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 0,5 δισεκ. ευρώ και 0,3 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα (εκροή).

Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 9,2 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην καθαρή αύξηση κατά 14,7 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εκ των οποίων 15,0 δισεκ. ευρώ αφορούν τον καθαρό δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης βάσει του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας). Επίσης εισροή ύψους 7.0 δισεκ. ευρώ σημειώθηκε λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού. Οι ανωτέρω κινήσεις αντισταθμίστηκαν από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 12,5 εκατ. ευρώ (εκροή).

Το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2011 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εκροή ύψους 311 εκατ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 737 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010). Ειδικότερα, η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό ανήλθε σε 318 εκατ. ευρώ, ενώ η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ήταν οριακά θετική (μόνο 7 εκατ. ευρώ).

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 6,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 4,9 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010). Ειδικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων κυρίως λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος κατά 7,3 δισεκ. ευρώ και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε παράγωγα εξωτερικού κατά 392 εκατ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων των εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού κατά 1,3 δισεκ. ευρώ, τη μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 252 εκατ. ευρώ και την αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 102 εκατ. ευρώ.

Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 13,4 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 3,6 δισεκ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2010) οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 21,0 δισεκ. ευρώ (εκ των οποίων 21.104 εκατ. ευρώ αφορούν τον καθαρό δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης, ο οποίος αντανακλά ακαθάριστο δανεισμό ύψους 21.443 εκατ. ευρώ βάσει του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας). Εισροή σημειώθηκε επίσης λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό κατά 5,0 δισεκ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 12,5 δισεκ. ευρώ (εκροή).

Στο τέλος Μαρτίου 2011 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,6 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)