Η ετήσια έρευνα για τους κινδύνους που αφορούν τις τράπεζες κατατάσσει την ‘κρατική παρέμβαση’ στην κορυφή της λίστας των 30 σημαντικών κινδύνων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Η έρευνα βασίζεται στις απαντήσεις 450 ανώτατων στελεχών από 49 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα, στους οποίους περιλαμβάνονται εν ενεργεία τραπεζίτες καθώς και παρατηρητές των οικονομικών δεδομένων και εκπρόσωποι των ρυθμιστικών αρχών, δήλωσαν ότι η ‘πολιτικοποίηση’ των τραπεζών, που είναι αποτέλεσμα των εγγυήσεων και αναγκαίων κρατικοποιήσεων, αποτελεί μέγιστο κίνδυνο για την οικονομική τους υγεία.
Τη συγκεκριμένη άποψη συμμερίζονται όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα, σε όλες τις σημαντικές τραπεζικές περιοχές, αν και για διαφορετικούς λόγους. Οι τραπεζίτες είδαν την κρατική παρέμβαση να διαστρεβλώνει τις αποφάσεις τους περί δανεισμού. Όσοι δεν είναι τραπεζίτες δήλωσαν ότι η κρατική βοήθεια ζημίωσε τις τράπεζες, ενθαρρύνοντας επικίνδυνες συμπεριφορές που αψηφούν τον κίνδυνο. Οι εκπρόσωποι των ρυθμιστικών αρχών ανησυχούσαν ότι οι κυβερνήσεις θα απέσυραν την υποστήριξή τους από τις τράπεζες, προτού καταφέρουν να ανακτήσουν την οικονομική τους ισχύ, επισπεύδοντας άλλη μία κατάρρευση.
Ποτέ δεν έχει εμφανιστεί η ‘κρατική παρέμβαση’ ως κίνδυνος στις έρευνες ‘Banana Skins’, μέσα στα 15 χρόνια που υλοποιούνται. Επίσης, η ‘κρατική παρέμβαση’ είναι στενά συνδεδεμένη με την ‘υπερβολική εποπτεία’ –που βρίσκεται στην 3η θέση- καθώς και με την ανησυχία ότι οι τράπεζες θα ζημιωθούν από μία υπερβολική αντίδραση στην κρίση. Ο κ. David Lascelles, συντάκτης της έρευνας, δήλωσε: «Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι η κρατική παρέμβαση εμφανίζεται ως κίνδυνος, όταν οι τράπεζες ήταν αυτές που έπρεπε να σωθούν αρχικά. Υπάρχει όμως σαφώς κρίση στις σχέσεις των τραπεζών με την κοινωνία και θα περάσει πολύς καιρός μέχρι να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη. Μέχρι τότε, οι τράπεζες θα λειτουργούν με ένα οικονομικό μειονέκτημα.»
Ο κ. Αιμίλιος Γιαννόπουλος, Partner και Επικεφαλής των Τραπεζικών Υπηρεσιών της PwC στην Ελλάδα, σχολίασε: «Με την κρατική παρέμβαση και την υπερβολική εποπτεία από τις αρχές να εμφανίζονται Νο. 1 και Νο. 3 τραπεζικοί κίνδυνοι, δημιουργείται η ανησυχία ότι η οικονομική κρίση έχει αφήσει της τράπεζες χωρίς την δυνατότητα να ελέγχουν το μέλλον τους. Ο ταχύς αγώνας των κυβερνήσεων σε πολλές χώρες να σώσουν τις τράπεζές από την καταστροφή μπορεί να έχει αποτρέψει την κατάρρευση του συστήματος, αλλά έχει αφήσει μια ‘πολιτικοποιημένη’ προδιάθεση προς τον τραπεζικό κλάδο. Απαιτούνται τώρα η ανάλογες κινήσεις για να μη ζημιωθεί η μακροπρόθεσμη ικανότητα των τραπεζών να επιστρέψουν τα δημόσια κεφάλαια και να αναλάβουν τον παραδοσιακό και ουσιαστικό ρόλο τους στην ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη.»
«Η φετινή έρευνα είναι προειδοποίηση που έρχεται την κατάλληλη στιγμή, καθώς τα βήματα και οι πρωτοβουλίες των κρατικών και εποπτικών αρχών μπορούν να φέρουν απρόβλεπτες και αρνητικές συνέπειες για επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Ως εκ τούτου, η ανάγκη για εκ νέου εδραίωση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στις τράπεζες, τις εποπτικές αρχές και την ευρύτερη κοινωνία είναι αναγκαία, περισσότερο από κάθε άλλη φορά,» συμπλήρωσε ο κ. Γιαννόπουλος.
Πολλοί από τους κινδύνους που εντοπίζονται στην έρευνα –-ιδιαιτέρως ο πιστωτικός κίνδυνος στη 2η θέση-– προέρχονται από την ανησυχία για τις επιπτώσεις της ύφεσης στον τραπεζικό κλάδο. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα απαισιοδοξούν για το μέλλον, καθώς φοβούνται το ενδεχόμενο να επαναληφθεί η ύφεση με ένα νέο κύμα μη-εξυπηρετούμενων δανείων που θα πλήξουν τις τράπεζες. Το κλίμα ήταν ιδιαίτερα απαισιόδοξο στην περιοχή του Ασιατικού Ειρηνικού, όπου επικρατούσε η ανησυχία για μία δεύτερη ‘φούσκα’ που θα επιφέρει την κατάρρευση της εμπιστοσύνης στις κεφαλαιαγορές.
Η έρευνα επίσης εντοπίζει την ανησυχία σχετικά με την ικανότητα των τραπεζών να διοικηθούν μόνες τους με ασφάλεια. Ως πιθανές αιτίες παρουσιάζονται η ποιότητα διαχείρισης του κινδύνου, η εταιρική διακυβέρνηση, καθώς και τα κίνητρα και οι αποδοχές των διοικήσεων.
Παρόλα αυτά, μερικοί κίνδυνοι φαίνεται να ατονούν, καθώς διαφαίνεται ότι οι οικονομίες ορισμένων χωρών αρχίζουν να βγαίνουν από την κρίση. Αρκετοί χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι –-ρευστότητα, παράγωγα, spreads και μετοχές-- έχουν πέσει σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα το 2008. Εντυπωσιακή πτώση έχουν σημειώσει τα hedge funds (από τη 10η θέση στη 19η), καθώς η απειλή τους φαίνεται να ελαχιστοποιείται. Κίνδυνοι που φαίνεται επίσης να βρίσκονται χαμηλά στην κατάταξη είναι τα τμήματα υποστήριξης (back office) και τα συστήματα πληρωμών. Όλα απέδωσαν καλά κατά την περίοδο της κρίσης. Ο περιβαλλοντικός κίνδυνος παραμένει στην 25η θέση παρά τις αντιπαραθέσεις που προκάλεσε η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης.
Banking Banana Skins 2010
2010 Τραπεζικός κίνδυνος 2008
1 Κρατική παρέμβαση (-)
2 Πιστωτικός κίνδυνος 2
3 Υπερβολική εποπτεία 8
4 Μακροοικονομικές τάσεις 5
5 Ρευστότητα 1
6 Διαθεσιμότητα κεφαλαίων (-)
7 Παράγωγα 4
8 Ποιότητα διαχείρισης κεφαλαίων 6
9 Credit Spreads (Αύξηση πιστωτικών περιθωρίων) 3
10 Μετοχές 7
11 Νομίσματα 13
12 Εταιρική διακυβέρνηση 16
13 Εμπορεύματα (Commodities) 12
14 Επιτόκια 9
15 Απάτη 11
16 Κίνητρα και οι αποδοχές των διοικήσεων 17
17 Αναπτυσσόμενες αγορές 18
18 Μεγάλη εξάρτηση από την τεχνολογία 15
19 Hedge Funds 10
20 Μη εξουσιοδοτημένες χρηματιστηριακές συναλλαγές 14
21 Απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία 23
22 Πρακτικές πωλήσεων λιανικής 20
23 Συγκρούσεις συμφερόντων 21
24 Τμήμα υποστήριξης (Back Office) 19
25 Περιβαλλοντικός κίνδυνος 25
26 Συστήματα πληρωμών 27
27 Ξέπλυμα χρήματος 24
28 Υπερβολικός ενθουσιασμός για συγχωνεύσεις 28
29 Ανεπαρκής εποπτεία 29
30 Ανταγωνισμός από νέες τράπεζες 30
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr