Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Reporter Inside Information Magazine - Ιούλιος 2023
Της Γεωργίας Σαμπαζιώτη
Τα ελληνικά λιμάνια και οι εταιρείες κρουαζιέρας δείχνουν αποφασιστικότητα στην κατεύθυνση ενίσχυσης του κλάδου, με τα στοιχεία μέχρι στιγμής να είναι ενθαρρυντικά.
Φυσικά σε αυτή την προσπάθεια υπάρχουν και προκλήσεις που θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν, για να αναπτυχθεί ο κλάδος σε σωστές βάσεις.
Το Reporter Magazine επικοινώνησε με τον κάπτεν Γιώργο Κουμπενά, πρόεδρο της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, ο οποίος τοποθετήθηκε επί των προοπτικών και των προκλήσεων:
«Το 2022 είδαμε θεαματική αύξηση στον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων που προσέγγισαν στα ελληνικά λιμάνια. Αυτό ήταν αποτέλεσμα των ενεργειών της κυβέρνησης να στηρίξει τον κλάδο της κρουαζιέρας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, να εκδώσει εγκαίρως σαφή πρωτόκολλα λειτουργίας, αλλά και να προσεγγίσει τις μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας.
Επίσης, οι τοπικές κοινωνίες στους προορισμούς αντιλήφθηκαν το οικονομικό όφελος και βοήθησαν στη γρήγορη ανάκαμψη του κλάδου και την προσέλκυση περισσοτέρων πλοίων».
Οι αριθμοί στην περίπτωση της κρουαζιέρας λένε την αλήθεια: Το 2022 σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΙΜΕ υπήρξαν 4.614 προσεγγίσεις πλοίων και 4.381.876 εκ. επιβάτες στα ελληνικά λιμάνια, ενώ το 2019 που ήταν έτος ρεκόρ για τον τουρισμό, σημειώθηκαν 3.979 προσεγγίσεις και 5.552.384 εκ. επισκέψεις επιβατών.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι υπήρξε αύξηση των πλοίων που χρησιμοποιούν Ελληνικά λιμάνια και ειδικότερα τον Πειραιά, το Ηράκλειο, το Λαύριο, τη Θεσσαλονίκη και την Κέρκυρα για επι/αποβίβαση επιβατών (Homeporting), γεγονός που οδήγησε σε αντίστοιχη αύξηση εσόδων για την ελληνική οικονομία.
Επίσης είναι αξιοσημείωτο ότι το 75% των πλοίων που ανήκουν στην κατηγορία πολυτελείας, με μικρότερο αριθμό επιβατών και σημα - ντικά ακριβότερα εισιτήρια, δραστηριοποιήθηκαν στην περιοχή μας», σημειώνει ο κάπτεν Κουμπένας.
«Κλειδί» η εμπιστοσύνη
Αισιόδοξος για την πορεία της κρουαζιέρας το 2023 δηλώνει στο Reporter και ο κ. Σπύρος Αλιμπέρτης, Αντιπρόεδρος, στις Λιμενικές Λειτουργίες, Σχεδιασμό Δρομολογίων και Διαχείριση Καυσίμων, της Crystal Cruises που μας σχολίασε:
«Έχει ''χτιστεί'' εμπιστοσύνη με τους επιβάτες και τα πλοία έχουν ανεβάσει το ποσοστό πληρότητας που κάποιες εταιρείες ακόμα κρατούσαν χαμηλά, περίπου στο 60%, λόγω της μεταβατικής κατάστασης από την Covid-19».
Συμπλήρωσε ακόμα ότι λόγω της επέκτασης της τουριστικής σεζόν και της χειμερινής κρουαζιέρας που ξεκίνησαν πολλές εταιρείες, τα νούμερα του 2023 θα είναι πολύ καλύτερα από το 2019.
Ανάγκη κατάρτισης εθνικού σχεδίου
«Για το 2023», συνεχίζει ο κ. Κουμπενάς, «σε παγκόσμιο επίπεδο ο αριθμός επιβατών κρουαζιέρας θα φτάσει τα 27-33 εκ., θα αυξηθεί 11% σε σύγκριση με το 2019, ενώ ειδικότερα για την Ελλάδα έχουν δηλωθεί περισσότερες προσεγγίσεις πλοίων και βλέπουμε ήδη σημαντική αύξηση στον αριθμό επιβατών που επιβιβάζονται ή επισκέπτονται ελληνικούς προορισμούς».
«Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία μας, η κρουαζιέρα αναμένεται να φτάσει φέτος το 111% της επιβατικής κίνησης του 2019, με 33 εκατ. επιβάτες, την ώρα που ο υπόλοιπος τουρισμός σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού θα κυμανθεί στο 80%-95% των προπανδημικών μεγεθών», συμπληρώνει η Μαρία Δεληγιάννη, Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου, CLIA (Διεθνής Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας) και υπογραμμίζει:
«Πέρσι στην Ελλάδα σημειώ θηκε 20% αύξηση στον αριθμό αφίξεων κρουαζιεροπλοίων συγκριτικά με το 2019, ενώ φέτος αναμένεται περαιτέρω αύξηση με 130 κρουαζιερόπλοιά, από τα 300 που υπάρχουν παγκοσμίως, να έχουν προγραμματισμένες αφίξεις σε ελληνικούς προορισμούς».
Η θετική αυτή τάση σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση των άλλων μορφών εισερχόμενου τουρισμού μπορούν όμως να οδηγήσουν σε μειωμένη ικανοποίηση των επιβατών και σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικές αντιδράσεις:
«Είναι αυτονόητο ότι το φαινόμενο αυτό πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο διασφαλίζοντας την καλύτερη εμπειρία για τους επισκέπτες της χώρας μας, με την αποφυγή φαινομένων συνωστισμού», σχολιάζει ο Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και προτείνει:
«Είναι άμεσα αναγκαία η εφαρμογή ενός αξιόπιστου συστήματος που θα ρυθμίζει τις προσεγγίσεις των πλοίων στους κύριους προορισμούς. Αυτό θα βελτιώσει την εμπειρία των επισκεπτών της κρουαζιέρας αλλά και θα βοηθήσει τους υπεύθυνους για την κατάρτιση των δρομολογίων.
Επίσης, οι τοπικές κοινωνίες μαζί με τους παρόχους εκδρομών και τις εταιρείες θα πρέπει να αναδείξουν περισσότερα σημεία ενδιαφέροντος στους δημοφιλείς προορισμούς, προκειμένου να αποφευχθεί η συμφόρηση σε ορισμένα αξιοθέατα».
Άλλωστε, σημειώνει ο καπετάνιος, «η χώρα μας διαθέτει 55 λιμάνια στα οποία προσεγγίζουν κρουαζιερόπλοια διαφόρων μεγεθών δίνοντάς μας τη δυνατότητα να προτείνουμε πολλούς συναρπαστικούς προορισμούς σε μικρές αποστάσεις. Η προώθηση των λιγότερο γνωστών προορισμών θα βοηθήσει σημαντικά στην πιο ισορροπημένη εξάπλωση της δραστηριότητας στη χώρα.
Για να αξιοποιηθούν όμως πλήρως οι προοπτικές της Ελλάδας σε συνδυασμό με το ιδιαίτερα θετικό κλίμα και να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη της χώρας θα πρέπει να καταρτιστεί ένα εθνικό σχέδιο για την βιώσιμη ανάπτυξη των προορισμών ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής.
Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν ενέργειες για την ανάπτυξη των υποστηρικτικών δραστηριοτήτων της κρουαζιέρας όπως ο εφοδιασμός των πλοίων, οι επισκευές κ.α.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε την έλλειψη της Ελληνικής σημαίας από την κρουαζιέρα που αποτελεί απαραίτητο κρίκο για την διατήρηση της τεχνογνωσίας και την στενότερη σύνδεση αυτής της ιδιαίτερης μορφής ναυτιλιακής και τουριστικής δραστηριότητας με την χώρα μας».
Το παράδειγμα της ΟΛΘ Α.Ε
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, δίνει το παράδειγμα για τα παραπάνω. Έχει μπει δυναμικά στον χάρτη της κρουαζιέρας καθώς βρίσκεται σε στρατηγική γεωγραφική θέση ως ένα από τα ελάχιστα λιμάνια παγκοσμίως, που η αφετηρία της κρουαζιέρας είναι στην καρδιά της πόλης.
Σε μια περιοχή που παραδοσιακά δε φημιζόταν για το συγκεκριμένο είδος τουρισμού, η ανάπτυξη της κρουαζιέρας «άνοιξε» μία επιπλέον πύλη για τον εισερχόμενο τουρισμό από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες.
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπως μας τόνισαν εκ μέρους της ΟΛΘ Α.Ε, «έχει την τιμή να αποτελεί ζωτικό μέρος αυτής της ανάπτυξης».
Το 2022 οι αφίξεις κρουαζιέρας στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης παρουσίασαν μία αύξηση περίπου 260% σε σχέση με το 2021.
Το 2023 έχει ήδη προγραμματισμένες περίπου 70 αφίξεις, με 22 διαφορετικά κρουαζιερόπλοια, καθώς κορυφαίες εταιρείες του κλάδου έχουν συμπεριλάβει τη Θεσσαλονίκη στα δρομολόγιά τους.
Αξιοποιώντας τα στατιστικά για την κρουαζιέρα που ανακοίνωσε η Ένωση Λιμένων Ελλάδος, παραθέτουμε ορισμένα στοιχεία για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, συγκριτικά μεταξύ του 2022 και του 2019:
→ Στη Θεσσαλονίκη οι επιβάτες σχεδόν επταπλασιάτηκαν (+654%) σε 36.670 από 4.865
→ Το 2022 το Λιμάνι, βρέθηκε στην 12η θέση στον αριθμό επιβατών από την 26η θέση που βρισκόταν το 2019.
→ Αναφορικά με τις αφίξεις, ανέβηκε στην 16η θέση το 2022 από την 36η θέση του 2019.
→ Σε απόλυτους αριθμούς οι αφίξεις πλοίων σχεδόν δεκαπλασιάστηκαν από 6 το 2019 έφτασαν τις 61 το 2022.
Η ΟΛΘ Α.Ε. επενδύει διαρκώς στην ανάπτυξη των υποδομών του Λιμένα Θεσσαλονίκης με σκοπό την αναβάθμιση των υπηρεσιών και το επίπεδο εξυπηρέτησης των χρηστών του.
Στο πλαίσιο αυτό, στις 4 Ιουνίου το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης υποδέχτηκε για πρώτη φορά ταυτόχρονα δύο κρουαζιερόπλοια, σε δύο διαφορετικούς επιβατικούς σταθμούς καθώς ξεκίνησε η λειτουργία του 2ου Επιβατικού Σταθμού, σε ανακαινισμένο κτίριο στον Προβλήτα 2.
Τα στοιχήματα
Συμπερασματικά, ο κλάδος της κρουαζιέρας αναμένεται να βιώσει μεγάλη «άνθηση» μέσα στο έτος, με τα βήματα που έγιναν το προηγούμενο διάστημα να αφήνουν παρακαταθήκη και για το μέλλον.
Ωστόσο δεν μπορούν να παραβλεφθούν μια σειρά από αδυναμίες, που θα χρειαστεί να μελετηθούν καλά από κάθε εμπλεκόμενο μέρος και να καταρτιστεί ένα μακρόπνοο σχέδιο, με έμφαση και σε νέους προορισμούς που ακόμα δεν μπορούν λόγω υποδομών να στηρίξουν την κρουαζιέρα και φυσικά πάντα με σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.
Τέλος, όπως υπογραμμίζει η Μαρία Δεληγιάννη της CLIA, «η πράσινη μετάβαση του κλάδου της κρουαζιέρας παραμένει κορυφαία προτεραιότητα, για να μειώσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα εν πλω και στη στεριά.
Οι εταιρείες κρουαζιέρας μέλη της CLIA έχουν επενδύσει ήδη πάνω από 45 δις ευρώ σε πράσινες πρακτικές, ενώ μέχρι το 2028 αναμένουμε 60 νέα πλοία τελευταίας τεχνολογίας των 40,7 δις δολαρίων».
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr