Του Γιώργου Γεωργίου

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Reporter Μagazine Δεκεμβρίου.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο επενδυτικός σχεδιασμός της κυβέρνησης θέτει ως προτεραιότητα την αξιοποίηση των λιμανιών και την ανάδειξή τους σε «μοχλούς» περιφερειακής και εθνικής ανάπτυξης. Αποτελώντας κομβικά σημεία, που ενώνουν τρεις ηπείρους - την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική - τα ελληνικά λιμάνια έχουν τη δυναμική να «σηκώσουν το βάρος» της πολυπόθητης ανάπτυξης.

Ο Πειραιάς στο επίκεντρο

Κεντρικός πυλώνας αυτού του πλάνου είναι το λιμάνι του Πειραιά. Άλλωστε, το πρόσφατο επιχειρηματικό ταξίδι του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κίνα και η επίσκεψη του Κινέζου προέδρου, Σι Τζινπίνγκ στη χώρα μας είχαν έντονο «άρωμα» από την επένδυση που δρομολογεί η Cosco στο λιμάνι.

Το Master Plan της Cosco για τον ΟΛΠ, το οποίο περιλαμβάνει έργα συνολικής αξίας περίπου 611 εκατ. ευρώ, αφού πέρασε από «σαράντα κύματα», τελικά πήρε το «πράσινο φως» και βρίσκεται πλέον σε διαδικασία υλοποίησης.

Στο Master Plan περιλαμβάνονται τα εξής έργα:

• Επέκταση Λιμένα Κρουαζιέρας
• Επισκευή Υποδομών Προβλήτα Ι Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων
• Μετατροπή της Πενταγωνικής Αποθήκης σε Επιβατικό Σταθμό Κρουαζιέρας
• Υπόγεια Οδική Σύνδεση Σταθμού Διακίνησης Αυτοκινήτων με Πρώην Χώρο ΟΔΔΥ
• Έργα Βελτίωσης και Συντήρησης Υποδομών Λιμένα
• Βυθοκόρηση Κεντρικού Λιμένα και Αναβάθμιση Κρηπιδότοιχων
• Κατασκευή Νέου Προβλήτα Πετρελαιοειδών
• Βελτίωση Υποδομών Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης
• Ανάπτυξη Κέντρου Αποθηκών στην Περιοχή του ΟΔΔΥ
• Κατασκευή Δύο Πολυώροφων Κτιρίων Στάθμευσης Αυτοκινήτων
• Λεωφορεία Φιλικά προς το Περιβάλλον
• Κατασκευή Επιβατικού Σταθμού Κρουαζιέρας
• Ανακατασκευή Κτιρίου «Παγόδας» σε Ξενοδοχείο 5* και Συνεδριακό Κέντρο
• Μετατροπή Αποθηκών σε Ξενοδοχείο 4* και 5*
• Κατασκευή Ξενοδοχείου 5* στο Porto Leone

Από το τελικό επενδυτικό σχέδιο, αφαιρέθηκε η προοπτική δημιουργίας εμπορικού κέντρου, καθώς δέχτηκε σφοδρές επικρίσεις από την τοπική επιχειρηματική κοινότητα και αντικαταστάθηκε από ένα κέντρο εξυπηρέτησης επιβατών στους σταθμούς κρουαζιέρας με καταστήματα χωρίς δασμούς (Duty Free Shops).

Παράλληλα, απουσιάζουν δύο κομβικά για τον ΟΛΠ σημεία, τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο διαμαρτυρίας των φορέων της περιοχής. Ειδικότερα, πρόκειται για την τέταρτη προβλήτα διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και την επέκταση του car terminal στο Νέο Μώλο της Δραπετσώνας.

Η Cosco ελπίζει πως αμφότερα τα έργα θα «ξεκολλήσουν», καθώς θεωρεί πως θα αναβαθμίσουν το αναπτυξιακό προφίλ του λιμένα και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Συγκεκριμένα, για την τέταρτη προβλήτα, αναφέρουν πως θα αυξήσει τα φορτία στα 10 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια ετησίως και θα ωθήσει τον Πειραιά στην ελίτ των ευρωπαϊκών λιμανιών.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος του ΟΛΠ, Yu Zenggang είχε δηλώσει πως «θέλουμε να πιστεύουμε ότι οι αρμόδιες αρχές θα επανεξετάσουν σύντομα και την επέκταση του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων, ως μία μεγάλη επένδυση που θα εδραιώσει το λιμάνι του Πειραιά στα κορυφαία Container Terminals της Ευρώπης».

Στο τέλος του Νοεμβρίου, ο ΟΛΠ ανακοίνωσε ότι ξεπέρασε το όριο των 5 εκατ. εμπορευματοκιβωτίων, γεγονός που φέρνει πιο κοντά το λιμάνι του Πειραιά στον στόχο της πρώτης τετράδας στην Ευρώπη και στην πρώτη θέση στη Μεσόγειο.

Η δυναμική της Θεσσαλονίκης

Το επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΟΛΘ περιλαμβάνει επενδύσεις που ανέρχονται στο ποσό των 300 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, τα 180 εκατ. ευρώ συνίστανται στις υποχρεωτικές επενδύσεις, ενώ τα υπόλοιπα 120 εκατ. ευρώ αποτελούν προαιρετικές επεμβάσεις. Στόχος είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του λιμένα και η ανάδειξή του σε διεθνή μεταφορικό κόμβο στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ο βασικός άξονας των υποχρεωτικών επενδύσεων είναι η επέκταση της έκτης προβλήτας. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΘ, Σωτήρης Θεοφάνης, μιλώντας στο Reporter Magazine σημείωσε ότι με βάση το χρονοδιάγραμμα, στόχος είναι η ανάδειξη εργολάβου στις αρχές Απριλίου του 2020 και η ολοκλήρωση του έργου σε τρία χρόνια. Η επένδυση, προσθέτει, θα δώσει τη δυνατότητα στον λιμένα να εξυπηρετήσει πλοία κύριων γραμμών, με φορτίο έως και 18.000 TEUs.

Μάλιστα, ο κ. Θεοφάνης έκρουσε τον «κώδωνα του κινδύνου» αναφορικά με τη δυναμικότητα του λιμανιού, που έχει όριο τα 550.000 TEUs ετησίως.

Παράλληλα, σχετικά με τις μη υποχρεωτικές επενδύσεις, δρομολογούνται έργα για την αναβάθμιση του κρηπιδώματος 24, προκειμένου να υποδέχεται μεγάλα πλοία για το χύδην φορτίο, καθώς και για την ενοποίηση των προβλητών 4 και 5. Τέλος, θα επιταχυνθούν οι προσπάθειες σύναψης συνεργασιών με υφιστάμενα και νέα εμπορευματικά κέντρα στις βαλκανικές χώρες, με σκοπό την ενίσχυση της εμπορικής και επιχειρηματικής αξίας του λιμανιού.

Επιπλέον, ο ΟΛΘ ετοιμάζει ένα κέντρο καινοτομίας για τα λιμάνια, τις εμπορευματικές μεταφορές και τα logistics και έχει συμφωνήσει προφορικά με τις διοικήσεις της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας και του «ThessINTEC» για τη συμβολή τους στην επένδυση.

«Θα γίνει με δικά μας χρήματα, με τη στήριξη του Δημοσίου, σε ένα χώρο που έχουμε ήδη επιλέξει» δήλωσε πρόσφατα ο κ. Θεοφάνης, ενώ πρόσθεσε ότι το συγκεκριμένο έργο ενδέχεται να πάρει «σάρκα και οστά» σε διάστημα δώδεκα έως δεκαοκτώ μηνών.

Τι συμβαίνει με τα περιφερειακά λιμάνια

Η αξιοποίηση των δέκα περιφερειακών λιμανιών της χώρας (Αλεξανδρούπολη, Βόλος, Ελευσίνα, Ηγουμενίτσα, Ηράκλειο, Καβάλα, Κέρκυρα, Λαύριο, Πάτρα και Ραφήνα) είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα του κυβερνητικού έργου.

Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης έχει τονίσει πως υπάρχει ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον για τα συγκεκριμένα λιμάνια και έχει δώσει το σήμα για την ανάπτυξή τους.

Ειδικότερα, τώρα, σύμφωνα με το αναθεωρημένο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αξιοποίησης (Asset Development Plan /ADP) του ΤΑΙΠΕΔ, η μέθοδος που θα ακολουθηθεί είναι η παραχώρηση του δικαιώματος εκμετάλλευσης λιμενικών δραστηριοτήτων/υπηρεσιών των λιμανιών ή και η πώληση μετοχών. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένοι Οργανισμοί Λιμένος έχουν μακροχρόνιες συμβάσεις παραχώρησης με το Ελληνικό Δημόσιο για τη χρήση των αντίστοιχων λιμανιών έως το 2042. Το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 100% των μετοχών.

Τον ρόλο του χρηματοοικονομικού συμβούλου έχει αναλάβει η E&Y, του νομικού η KLC Δικηγορική Εταιρεία, του τεχνικού η εταιρεία Doxiadis Associates και του εμπορικού η εταιρεία Rotterdam Port Consultants. Η τελευταία θεωρείται σημαντική για την εκπόνηση του έργου, καθώς θα εκτιμήσει το επιχειρηματικό και εμπορικό προφίλ του κάθε λιμανιού και τη δυνατότητα συμμετοχής ιδιωτών στη διοίκηση. Άλλωστε, ο σχεδιασμός αναφέρει ότι θα υπάρξει παραμετροποίηση για την αξιοποίηση του κάθε λιμανιού, προκειμένου να αναδειχτούν οι δυνατότητες του καθενός ξεχωριστά.

Σημειώνεται ότι το ΤΑΙΠΕΔ ανέθεσε τον Σεπτέμβριο 2019 στους συμβούλους του έργου, την εκπόνηση μελέτης διερεύνησης μεταξύ τριών εναλλακτικών προτάσεων αξιοποίησης, δηλαδή μέσω: (α) υπο-παραχώρησης δραστηριοτήτων, (β) ολικής παραχώρησης ή (γ) πώλησης πλειοψηφικού πακέτου μετοχών, για κάθε Οργανισμό Λιμένα.

Σε συνάντηση που είχε ο κ. Πλακιωτάκης με τη διοίκηση του Ταμείου στα τέλη του Νοεμβρίου, παρουσιάστηκε το πρώτο σκέλος της στρατηγικής μελέτης βιωσιμότητας των δέκα περιφερειακών λιμένων της χώρας.

Όπως αναφέρει το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, επιλογή της κυβέρνησης είναι να αλλάξει την πολιτική φιλοσοφία για την αξιοποίηση των εν λόγω περιφερειακών λιμανιών μέσα από μελέτες αξιολόγησης, οι οποίες υποδεικνύουν ποιο μοντέλο θα ακολουθηθεί κατά περίπτωση.

«Οι εναλλακτικές προσεγγίσεις αφενός αναδεικνύουν την υπεραξία κάθε περιουσιακού στοιχείου και αφετέρου το καθιστούν πιο ελκυστικό στο μελλοντικό επενδυτικό ενδιαφέρον, πάντα με σεβασμό στο δημόσιο συμφέρον» σημειώνεται από το υπουργείο.

Αναφορικά τώρα με τα επόμενα βήματα, στόχος είναι η τροποποίηση του νόμου 4597, ώστε να καλύπτει τις εναλλακτικές προτάσεις αξιοποίησης παραχώρησης, δηλαδή μέσω: α) υπο- παραχώρησης δραστηριοτήτων, ή β) ολικής παραχώρησης δραστηριοτήτων, για κάθε Οργανισμό Λιμένα. Παράλληλα, το σχέδιο επιδιώκει την προτεραιοποίηση λιμένων και έναρξη διαγωνιστικών διαδικασιών από το ΤΑΙΠΕΔ, με βάση τις εναλλακτικές προτάσεις αξιοποίησής τους.

Επιδίωξη των αρμοδίων είναι μέσα στο 2020 να ξεκινήσουν οι σχετικές διαδικασίες και οι αντίστοιχοι διαγωνισμοί για τις ιδιωτικοποιήσεις ή τις παραχωρήσεις.

Τα λιμάνια κεντρίζουν το ενδιαφέρον επενδυτών

Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, πηγές του Οργανισμού Λιμένα επεσήμαναν στο Reporter Magazine πως έχει διαπιστωθεί σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον. Όπως εξηγούν, το συγκεκριμένο λιμάνι είναι κομβικό, καθώς διατηρεί σημαίνουσα θέση, αποτελώντας «στρατηγικό παίκτη» για τον τομέα του εμπορίου και της ενέργειας.

Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης συνδυάζει μεταφορές με όλα τα μέσα, ενώ η τοποθεσία του συνδέεται με την Εγνατία Οδό, τα σύνορα με Τουρκία και Βουλγαρία, ενώ βρίσκεται κοντά με τον Αγωγό Φυσικού Αερίου (TAP) και τον κάθετο συνδετήριο αγωγό Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB). Παράλληλα, η στρατηγική αξία της Αλεξανδρούπολης αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο από την αμυντική συμφωνία Ελλάδας - ΗΠΑ, στην οποία προβλέπεται η αμερικανική παρουσία στο λιμάνι.

Σε άμεση συνάρτηση με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται και το λιμάνι της Καβάλας, για το οποίο, επίσης, έχει εκφραστεί έντονο ενδιαφέρον από επενδυτές. Το λιμάνι της Καβάλας είναι σταθμός και προορισμός κρουαζιέρας και έχει ακτοπλοϊκές και εμπορευματικές χρήσεις.

Σε περίοπτη θέση βρίσκεται και το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Όπως εξηγεί στο Reporter Magazine, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένα Ηγουμενίτσας, Αθανάσιος Πορφύρης, «αποτελεί κόμβο του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΤΕΝ-Τ) μέσω του Διαδρόμου Ανατολικής Μεσογείου (ORIENT — EAST MED Corridor) και ως τέτοιο κατέχει στρατηγική θέση στην υλοποίηση μιας βιώσιμης και αποδοτικής θαλάσσιας αρτηρίας μεταφορών.

Γεωγραφικά είναι το πλησιέστερο λιμάνι της Ελλάδος με τις χώρες της Αδριατικής Θάλασσας, αποτελώντας έτσι μία σημαντική γέφυρα ανθρώπων και εμπορευμάτων από και προς τη Δυτική Ευρώπη.

Ετησίως διακινούνται από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας 2,5 εκατομμύρια επιβάτες και περίπου 250.000 φορτηγά και στόχος είναι η αύξηση της κίνησης».

«Η λειτουργία του νέου λιμένα» υπογραμμίζει ο κ. Πορφύρης «και τα έργα επέκτασης των υποδομών του, η Β’ Φάση  που έχει ήδη ολοκληρωθεί και η Γ’ Φάση που βρίσκεται υπό κατασκευή, σε συνδυασμό με την βελτίωση των υποδομών σε Εγνατία και Ιόνια Οδό, έχουν αναβαθμίσει σημαντικά τη δυναμικότητα και την ποιότητα εξυπηρέτησης της εμπορευματικής κίνησης του λιμένα (ανάπτυξη υπηρεσιών ασυνόδευτων φορτίων), της επιβατικής, αλλά και της τουριστικής κίνησης (ανάπτυξη κρουαζιέρας)».

Ο κ. Πορφύρης καταλήγει, αναφέροντας ότι: «Ο Οργανισμός Λιμένα Ηγουμενίτσας στοχεύει - στο μέτρο της δραστηριοποίησής του - στην επέκταση και την ποιοτική βελτίωση των υπηρεσιών μεταφορών που παρέχονται στην Ελλάδα, στην ανάπτυξη των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας για την εξυπηρέτηση της μεταφορικής ζήτησης, στην ανάπτυξη των εσωτερικών διασυνδέσεων της χώρας με στόχο την περιφερειακή ανάπτυξη και την οικονομική συνοχή, και στη βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας στις μεταφορές, καθώς και στην ενοποίηση των διαφόρων μεταφορικών μέσων σε δίκτυα μεταφορών».

Επίσης, το λιμάνι του Βόλου είναι άμεσα συνδεδεμένο με την πόλη και διαθέτει το στρατηγικό πλεονέκτημα της γεωγραφικής του θέσης, καθώς βρίσκεται στην τομή των οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων της χώρας, Βορρά - Νότου και Ανατολής -Δύσης.

Καταληκτικά, αναφέρεται πως όλα τα περιφερειακά λιμάνια της χώρας διαθέτουν πλεονεκτήματα και η αξιοποίησή τους θα ωφελήσει την εκάστοτε τοπική κοινωνία, αλλά και συνολικά την εθνική οικονομία. Οι «μνηστήρες» είναι πολλοί και η επίσπευση των απαιτούμενων διαδικασιών θα ξεκαθαρίσει το τοπίο το επόμενο διάστημα.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr